Uczestniczący w Światowym Forum Miejskim reprezentanci ZMP i UMP z reguły pozytywnie oceniają przyjętą niedawno przez rząd Krajową Politykę Miejską 2030. Jej realizacja wymaga jednak odpowiednich narzędzi i finansowania – mówili podczas poniedziałkowej konferencji w Katowicach.
„Krajowa Polityka Miejska powstała we współpracy rządu i samorządu. Jest dokumentem dobrym, ale pilnie potrzeba szybkich narzędzi i instrumentów jej realizacji: ustaw i rozporządzeń, ale przede wszystkim źródeł finansowania” - mówił prezydent 61-tysięcznego Ełku Tomasz Andrukiewicz.
„Mamy wątpliwości, czy te źródła finansowania znajdą się w najbliższym czasie. Mamy oczekiwania dotyczące poprawy kwestii związanych z finansami publicznymi oraz finansowania oświaty – tak, byśmy mogli w sposób zrównoważony rozwijać się w naszych miastach, zarówno w małych i średnich, jak i większych” – dodał prezydent Ełku.
Przyjęcie przez rząd Krajowej Polityki Miejskiej pozytywnie oceniła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, podkreślając przy tym iż kluczowe dla skutecznego wdrażania tego dokumentu jest zapewnienie samorządom odpowiedniego finansowania.
„Musimy dzisiaj odważnie siąść do stołu na temat finansowania samorządów, bo zadania rozpisane w Krajowej Polityce Miejskiej będą także musiały być finansowane przez samorząd; chyba, że budżet państwa weźmie je w całości na siebie” – powiedziała prezydent Gdańska.
Mówiąc o aktualnej sytuacji finansowej samorządów, Dulkiewicz przytoczyła dane resortu finansów, według których po pięciu miesiącach tego roku wpływy budżetu państwa z podatku PIT wzrosły w stosunku do ub. roku o 14 proc., podczas gdy w budżecie Gdańska w tym okresie ubytek finansowania wyniósł 6,5 proc. To efekt zmagania się samorządów z wysoką inflacją oraz rosnącymi cenami materiałów i usług.
Prezydent Gdańska nawiązała również do wyzwań, stojących przed miastami w związku z falą uchodźców z dotkniętej wojną Ukrainy – to również także z zadań, w realizacji których – w ocenie samorządowców – powinna pomagać Krajowa Polityka Miejska.
Jak wyliczał wiceprezydent Wrocławia Jakub Mazur, przed agresją Rosji na Ukrainę w mieście mieszkało ok. 200 tys. Ukraińców, do których po wybuchu wojny dołączyło ok. 100 tys. uchodźców. We Wrocławiu mieszka obecnie ok. 50 tys. ukraińskich dzieci. "To wszystko rodzi olbrzymie wyzwania mobilnościowe, mieszkaniowe, edukacyjne” – mówił Mazur, dodając, iż Wrocław zapewnia edukację dla ok. 80 tys. uczniów, do których teraz dołącza 50 tys. dzieci z Ukrainy.
„Musimy powiększyć nasz system edukacyjny o ponad 50 proc. To wymaga zaangażowania kilkudziesięciu szkół i kilku tysięcy nauczycieli. To wszystko leży na naszych barkach – prezydentów, burmistrzów, wójtów” – powiedział wiceprezydent, wskazując na potrzebę skutecznego wdrożenia ustawy metropolitalnej, pozwalającej rozwiązywać tego typu problemy w ramach całych aglomeracji, a nie tylko pojedynczych miast.
Burmistrz 18-tysięcznego Hrubieszowa Marta Majewska zwróciła uwagę, że po rozpoczęciu wojny w Ukrainie przez miasto przejechało ponad 70 tys. obywateli tego kraju. Jak oceniła, przyszła akcesja Ukrainy do Unii Europejskiej otwiera przed przygranicznymi miastami na wschodzie Polski nowe możliwości. Wśród problemów w pozyskiwaniu inwestorów wymieniła m.in. kosztowne procedury związane z odrolnieniem ziemi.
Nawiązując do Krajowej Polityki Miejskiej, burmistrz Majewska przypomniała, iż dokument ten, pozytywnie zaopiniowany przez samorządy, jest dobry, wymaga jednak narzędzi do jego wdrożenia. „Jeśli nie zostanie wdrożony, zostanie tylko ładnym dokumentem. Chcemy rozpocząć rozmowy o wdrażaniu Krajowej Polityki Miejskiej, a nie tylko o tym, jaka ona jest ładna” – podsumowała burmistrz Hrubieszowa.
Wśród głównych wyzwań, na jakie powinna odpowiadać Krajowa Polityka Miejska, samorządowcy wymieniali m.in. depopulację, zagrożenia klimatyczne i środowiskowe oraz kwestie związane z planowaniem przestrzennym i mobilnością – w tym elektromobilnością.
„Mamy krótki apel do rządzących. Jako samorządy znamy się na swojej robocie, wiemy jak to robić. Więc apelujemy: pozwólcie nam działać i dajcie nam do tego narzędzia” – podsumował sekretarz Katowic Maciej Stachura.
Do prezentacji na wspólnym stoisku podczas WUF11 samorządowcy ze Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich zaprosili Związek Miast Ukrainy. We wtorek jego przedstawiciele będą mówić w Katowicach o głównych problemach w tym kraju, w kontekście trwających działań wojennych oraz odbudowy wojennych zniszczeń.
14 czerwca rząd przyjął Krajową Politykę Miejską 2030, która ma służyć – jak napisano w dokumencie - „równoważonemu rozwojowi miast i obszarów miejskich oraz tworzeniu dogodnych warunków życia ich mieszkańców”. Dokument określa pożądane kierunki działań oraz proponuje rozwiązania prawne i organizacyjne, służące realizacji wizji rozwojowej polskich miast i obszarów funkcjonalnych w oparciu o wyznaczone cele.
mab/ woj/