Samorządowcy zapowiadają, że „anonimowe” maile z Poczty Polskiej w sprawie udostępnienia spisów wyborców pozostawią bez rozpoznania; Poczta ponowi więc prośbę, tym razem opatrzoną podpisem, ale - jak podkreślają samorządowcy - wątpliwości zostają.
W środę i czwartek samorządowcy informowali o otrzymaniu od Poczty Polskiej maili z nakazem udostępnienia spisów wyborców wraz z danymi osobowymi - adresami, imionami i nazwiskami i numerami pesel. Wielu zapowiedziało, że nie wyda Poczcie spisów, ponieważ w ich ocenie byłoby to niezgodne z prawem. Część zapowiedziała (m.in. prezydenci Gdańska, Sopotu i Bydgoszczy), że złoży w tej sprawie zawiadomienie do prokuratury „o próbie wyłudzenia danych osobowych na dużą skalę”.
Zareagowały również samorządowe organizacje. Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, a także Związek Gmin Wiejskich stanęły na stanowisku, że żądanie Poczty Polskiej jest niezgodne z prawem.
W czwartek głos w sprawie zabrała Państwowa Komisja Wyborcza. „Podstawą do wydania przez gminę danych ze spisu wyborców może być wyłącznie wniosek podpisany podpisem elektronicznym przez osobę upoważnioną do reprezentowania operatora pocztowego” - głosi stanowisko PKW. Ale nie rozwiało wszystkich wątpliwości.
„Zwróciłem się do Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej o potwierdzenie i wyjaśnienie wątpliwości zgłaszanych do Związku” – informuje Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący ZGWRP. „Na jakiej podstawie ma nastąpić wybór operatora wyznaczonego oraz jaki akt określa szczegółowe zasady jego postępowania, a w szczególności w oparciu o jaki akt prawny podejmuje operator wyznaczony czynności przygotowawcze do wyborów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.” – wylicza.
„Wnioski de facto dotyczą sporządzenia nowego rodzaju rejestru, zawierającego w określonym układzie dane z różnych źródeł, które pozostają w dyspozycji urzędów miast. Oczywiście sporządzenie takiego zestawu danych wg podanego wzoru będzie wymagać wielu tygodni pracy” - informuje dyrektor Biura Związku Miast Polskich Andrzej Porawski.
Poczta poinformowała z kolei, że skierowany do samorządów wniosek o przekazanie danych ze spisu wyborców wynika z roli, jaką operator ten ma pełnić w obsłudze głosowania w ramach wyborów prezydenckich. Polegać ona będzie na dostarczeniu do wyborców pakietów wyborczych, a następnie przekazania kart wyborczych do obwodowych komisji wyborczych. Zapowiedziała też, że ponowi mailing i tym razem prośbę opatrzy podpisem elektronicznym.
Jak zaznacza Poczta, obecny zakres obowiązków operatora wynika z art. 99 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 oraz decyzji premiera z 16 kwietnia 2020 r. ws. podjęcia przez Pocztę czynności niezbędnych do przygotowania przeprowadzenia wyborów prezydenckich w 2020 r.
"Nawet gdyby Poczta Polska wystąpiła w przyszłości z prawidłowym wnioskiem o takiej treści jak dotąd, nie należy sporządzać żadnych nowych spisów. Art. 99 (ustawy z 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 - PAP) nie daje nikomu prawa do żądania sporządzania nowych rejestro-spisów" - podkreśla Andrzej Porawski.
Ostatnia nowelizacja Kodeksu wyborczego - autorstwa posłów PiS - przyjęta przez Sejm w marcu i podpisana przez prezydenta jako element rządowej "tarczy antykryzysowej" - zakłada rozszerzenie możliwości głosowania korespondencyjnego o osoby mające ponad 60 lat i te, które znajdują się w kwarantannie. Wcześniej prawo do takiej formy głosowania przysługiwało tylko osobom niepełnosprawnych.
Później Sejm uchwalił natomiast specustawę autorstwa PiS, zgodnie z którą wybory prezydenckie w 2020 r. mają zostać przeprowadzone wyłącznie w drodze głosowania korespondencyjnego. Ustawa ta obecnie jest w Senacie. Marszałek Senatu Tomasz Grodzki (KO) zapowiedział, że Senat wykorzysta w pełni przysługujące mu 30 dni na pracę nad ustawą.
Zgodnie z tą ustawą minister aktywów państwowych ma m.in. po zasięgnięciu opinii PKW określić wzór karty do głosowania, zlecić sporządzenie pakietów wyborczych, określić szczegółowy tryb doręczania pakietów wyborczych przez operatora wyznaczonego do wyborcy i odbierania kopert zwrotnych a następnie sposób postępowania z kopertami zwrotnymi dostarczonymi do właściwej gminnej obwodowej komisji wyborczej do zakończenia głosowania.
Według tej ustawy operator zapewnia w przypadku głosowania w kraju, w terminie przypadającym od 7 dni do dnia przypadającego przed dniem głosowania, doręczenie pakietu wyborczego bezpośrednio do oddawczej skrzynki pocztowej wyborcy lub pod adres wyborcy wskazany w części A spisu wyborców.
reb/aba/