Wręczono nagrody w konkursach „Zabytek Zadbany” i „Samorząd dla Dziedzictwa”
14.11.2022
Aktualizacja: 15.11.2022, 20:05
-
Aktualności
Fot. PAP/Radek Pietruszka
Zamek Książ w Wałbrzychu oraz kamienica przy Al. Kościuszki 14 w Częstochowie - są wśród laureatów konkursu „Zabytek Zadbany”, którego wyniki ogłoszono w poniedziałek w Warszawie. Gmina Toszek i miasto Kalisz - to z kolei laureaci konkursu „Samorząd dla Dziedzictwa”.
W poniedziałek podczas gali w Centrum Prasowym Foksal w Warszawie wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków dr Jarosław Sellin oraz dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa dr hab. Katarzyna Zalasińska wręczyli nagrody laureatom i wyróżnionym w konkursach „Zabytek Zadbany” oraz „Samorząd dla Dziedzictwa”.
„Myślę, że łączy nas wspólna wrażliwość. Wiemy, co to jest piękno. Wiemy, dlaczego należy o nie dbać. Wiemy, jakie ma walory, jak dobrze żyć w pięknym otoczeniu. Takie piękno pozostawili nam nasi przodkowie w postaci zabytków, których mamy w Polsce, wpisanych do ewidencji i w rejestrach zabytków, ok. 700 tys. Jest to zasób bardzo solidny i bardzo duży” - powiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin.
Zapowiedział, że „za chwilę ruszy jeszcze dodatkowy program, w którym będzie można sięgnąć po pieniądze publiczne na ochronę zabytków w perspektywie nawet kilku najbliższych lat”. Jak mówił program będzie skierowany do samorządów. Dziękował wszystkim uczestnikom za udział w konkursach i złożone wnioski.
Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa dr hab. Katarzyna Zalasińska wskazała, że w Polsce system ochrony zabytków bazuje na dwóch fundamentach - pamięci systemowej oraz ludziach.
„Ta pamięć systemowa dla systemu ochrony zabytków w Polsce, jego trwanie i stabilność jest niezwykle istotna. Praca przy zabytkach i to wielkie dzieło, które państwo, swoimi rękami budujecie, przy wsparciu służb konserwatorskich, takich instytucji jak NID, jest maratonem. To nie jest sprint. Tego nie da się zrobić w rok albo dwa, w zabytkach nie ma szybkich sukcesów, chociaż dzisiejszy świat jest nastawiony na szybkie sukcesy. To państwo wiecie, jak wiele lat pracy, wymaga ten wspaniały efekt, który dzisiaj jest doceniany” - podkreśliła.
W 2022 r. na konkurs „Zabytek Zadbany” zgłoszonych zostało 100 obiektów, do oceny jury przedstawiono 88 wniosków formalnych z 16 województw (12 wniosków nie spełniło wymogów formalnych). Laureatami kategorii specjalnej „Właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem” zostali ex aequo: Zamek Książ w Wałbrzychu (Dolnośląskie, zarządca: Zamek Książ w Wałbrzychu Sp. z o.o.) oraz kamienica przy Al. Kościuszki 14 w Częstochowie (Śląskie, właściciel: Mariusz Etryk).
Laureatem w kategorii „Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu” została gmina Złoty Stok za prace przy mauzoleum rodu Guttlerów w Złotym Stoku (Dolnośląskie).
Wyróżnieniem nagrodzono: gminę Brzeg za prace przy ratuszu w Brzegu (Opolskie), Rektorat Kościoła Świętego Jana Chrzciciela w Gnieźnie za prace przy kościele rektorskim Świętego Jana Chrzciciela w Gnieźnie, ZOO Wrocław Sp. z o. za prace przy budynku ptaszarni, altany nad stawem, muru ogrodzeniowego – zespołu obiektów ogrodu zoologicznego we Wrocławiu.
Laureatem kategorii „Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu” została gmina Tarnów za prace przy cmentarzu z okresu pierwszej wojny światowej w Błoniu (Małopolskie).
Wyróżnienia trafiły do: gminy Cedynia za prace przy wieży widokowej wraz z otoczeniem w Cedyni (Zachodniopomorskie), gminy Dobra za prace przy lapidarium na dawnym cmentarzu ewangelickim w Dołujach (Zachodniopomorskie), Zarządu Budynków Komunalnych w Krakowie za prace przy forcie pancernym nr 52a „Łapianka” w Krakowie (Małopolskie).
Tytuł laureata w kategorii „Adaptacja obiektów zabytkowych” otrzymała spółka Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna za prace przy kamienicy przy ul. Rycerskiej 10 w Gdańsku.
Wyróżnienia otrzymały: gmina miejska Pruszcz Gdański za prace przy domu Wiedemanna w Pruszczu Gdańskim (Pomorskie), Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sompolnie za prace przy synagodze w Sompolnie (Wielkopolskie), Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Żaganiu za prace przy siedzibie Państwowej Szkoły Muzycznej w Żaganiu (Lubuskie).
Zwycięzcą w kategorii „Architektura i budownictwo drewniane” została gmina miasta Pyzdry za prace przy domu podcieniowym w Pyzdrach (Wielkopolskie).
Wyróżnienia przyznano: Muzeum Dworów Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach za prace przy cerkwi greckokatolickiej Świętych Kosmy i Damiana w Bartnem (Małopolskie), gminie Markowa za prace przy chacie Jana Raka w Husowie (Podkarpackie), Parafii Rzymskokatolickiej Oczyszczenia NMP w Starymgrodzie za prace przy kościele parafialnym (Wielkopolskie).
W kategorii „Zabytki techniki” laureatem została spółka Stocznia Cesarska Development za prace przy dawnej remizie Stoczni Gdańskiej w Gdańsku.
Wyróżnienia otrzymały: Polskie Koleje Państwowe S.A. za prace przy dworcu kolejowym w Białymstoku, miasto Chorzów za prace przy Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi za prace przy budynku A – Biała Fabryka w Łodzi.
Laureaci konkursu otrzymują tablice „Zabytku Zadbanego” do oznakowania obiektów, a wyróżnieni dyplom. Nagrodzone zabytki są prezentowane w wydawnictwach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, przekazywanych właścicielom zabytków i przedstawicielom ogólnopolskiego środowiska konserwatorskiego.
W konkursie „Samorząd dla Dziedzictwa” w tym roku nadesłano 12 zgłoszeń do nagród głównych, po 4 w każdej kategorii. Jury szczególnie przychylnie odnosiło się do projektów kompleksowych, cechujących się podejmowaniem działań wieloaspektowych, uwzględniających powiązania pomiędzy dziedzictwem materialnym i niematerialnym.
W kategorii „Duże i średnie gminy miejskie” (liczące co najmniej 50 tys. mieszkańców) laureatem zostało miasto Kalisz za „kompleksowe podejście do kwestii dziedzictwa kulturowego, uwzględniające dziedzictwo materialne i niematerialne, podjęcie wielowymiarowych działań oraz konstruktywną współpracę z różnymi podmiotami”.
Wyróżnienie trafiło do miasta Zabrze za „umiejętne dostrzeżenie wartości obiektów zabytkowych i związanego z nimi dziedzictwa niematerialnego, wykorzystanie potencjału dziedzictwa do rozwoju gminy oraz aktywizację społeczną w oparciu o to dziedzictwo”.
W kategorii „Małe gminy miejskie” (liczące poniżej 50 tys. mieszkańców) przyznano wyróżnienie miastu Lubawa (Warmińsko-mazurskie) za „dobrze opracowany, konsekwentnie wdrażany i odpowiednio monitorowany program opieki nad zabytkami, uwzględniający potencjał dziedzictwa materialnego i niematerialnego, wykorzystujący miejsca zabytkowe jako przestrzenie publiczne i turystyczne stymulujące rozwój lokalny”.
Laureatem w kategorii „Gminy miejsko-wiejskie i wiejskie” została gmina Toszek (Śląskie) za „dobrze zaplanowany i konsekwentnie wdrażany, różnorodny i wieloaspektowy program ochrony zabytków z potencjałem do kontynuacji”. Program umożliwia rozwój gminy na wielu obszarach: wizerunkowo-promocyjnym, turystycznym, edukacyjnym i integracyjnym.
Konkurs „Samorząd dla Dziedzictwa” powstał w 2020 r. i jest skierowany do wszystkich samorządów gminnych. Ideą ogólnopolskiego Konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków jest promowanie działań mających na celu realizację obowiązku opracowania i wdrażania gminnych programów opieki nad zabytkami.
ksi/ pat/ mr/
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
