Burmistrz miasta Ryn skierował do olsztyńskiej RIO pytanie dotyczące obowiązku przeprowadzenia audytu w jednostce samorządu terytorialnego. 

W odpowiedzi Izba przypomniała, że zgodnie z przepisami audyt wewnętrzny prowadzi się w JST, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej jednostki kwota dochodów i przychodów lub kwota wydatków i rozchodów przekroczyła wysokość 40 mln zł.

Audyt może prowadzić zarówno audytor wewnętrzny zatrudniony w jednostce albo usługodawca niezatrudniony w jednostce. 

Jak zaznaczyła RIO, w myśl art. 278 ust. 3 u.f.p. w jednostkach samorządu terytorialnego audyt wewnętrzny może być prowadzony przez usługodawcę, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej JST kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów jest niższa niż 100 mln zł. 

„Powyższe oznacza, że ujęta w uchwale budżetowej suma dochodów i przychodów albo suma wydatków i rozchodów będzie równa lub przewyższy 100 mln zł, wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie zobowiązany do zatrudnienia audytora wewnętrznego” – czytamy w wyjaśnieniach RIO. 

Audyt wewnętrzny w samorządach to fikcja. Zatrudnianie audytorów do zmiany

Izba zwraca jednak uwagę, że wspomniany przepis nie normuje, w jakim momencie należy zatrudnić audytora wewnętrznego. 

Jednocześnie RIO przypomniała, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaniechanie prowadzenia audytu, a nie zaniechanie zatrudnienia audytora. 

„Stosownie bowiem do art. 18a ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych /Dz. U. z 2019 r. poz. 1440 z późn. zm./ zaniechanie prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce sektora finansów publicznych do tego zobowiązanej, wskutek niezatrudniania audytora wewnętrznego albo niezawierania umowy z usługodawcą, stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych” – czytamy w opinii RIO. 

Izba przywołała też kilka orzeczeń Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych w tym zakresie. 

I tak, w orzeczeniu z 23 stycznia 2014 r. /sygn. BDF1/4900/84/89/13/RWPD-87018/: „Fakt zaniechania prowadzenia audytu wskutek braku audytora, chociaż czasowo, wypełnia znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych, określone war[. 18a ustawy". 

Z kolei w orzeczeniu z 7 listopada 2016 r. /sygn. akt BDF1.4800.58.2016/ stwierdzono: „Fakt że na kilkanaście dni przed końcem roku budżetowego, wskutek kolejnej nowelizacji uchwały budżetowej, kwota ujęta w planie spadła poniżej kwoty minimalnej, nie znosi istnienia przez większość roku obowiązku prowadzenia audytu wewnętrznego”. 

Natomiast w orzeczeniu z 10 listopada 2016 r. (sygn. akt BDF1.4800.49,2016) wskazano: „Znamiona przedmiotowe naruszenia dyscypliny finansowej wypełnia już jeden dzień nieprowadzenia audytu wewnętrznego. Odpowiedzialność za delikt określony wart 18a ustawy ponosi kierownik jednostki sektora finansów publicznych jako odpowiedzialny za całość jej gospodarki finansowej (art 53 ust 1 ufp oraz art 4 ust ł pkt 2 ustawy)”. 

Według RIO, z powyższych orzeczeń należy wywieźć, „że obowiązek prowadzenia audytu w jednostce samorządu terytorialnego istnieje od dnia przekroczenia w uchwale budżetowej kwoty dochodów i przychodów lub wydatków i rozchodów – 40 mln zł., a ustaje z dniem podjęcia uchwały zmniejszającej budżet do kwoty niższej niż 40 mln zł. Zatem, w przypadku przekroczenia ww. kwoty, przeprowadzenie audytu jest obowiązkiem bezwzględnym”. 

„Na tej podstawie należy stwierdzić, że obowiązek zatrudnienia audytora powstaje po spełnieniu określonych w przepisach u.f.p. przesłanek, niezależnie od dnia w którym nastąpiła zmiana budżetu skutkująca przekroczeniem progów finansowych. Jednakże, w przypadku urnowy z usługodawcą (z którym jednostka sektora finansów publicznych zawarła umowę na okres co najmniej roku), zatrudnienie audytora możliwe jest po wygaśnięciu umowy zlecenia lub po dokonaniu zmiany umowy /aneksu/ w zakresie czasu trwania umowy” – czytamy w opinii. 


mp/