Gdzie w Polsce żyje się najlepiej? Serwis Samorządowy PAP ogłosił wyniki swojego rankingu „Gmina Dobra do Życia”

Najlepiej w Polsce żyje się w stolicy i okolicach. Aż 10 spośród pierwszych 20 gmin w naszym rankingu „Gmina Dobra do Życia” pochodzi z tego regionu – w tym trójka laureatów: Ożarów Mazowiecki, Michałowice oraz Stare Babice. Drugim widocznym trendem jest dominacja w zestawieniu gmin podmiejskich – w pierwszej dwudziestce jest ich aż 15.

W czwartek podczas uroczystej gali Serwis Samorządowy PAP ogłosił wyniki rankingu „Gmina Dobra do Życia” opracowanego przez prof. dr. hab. Przemysława Śleszyńskiego z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk (PAN).

„To że stworzyliśmy ten ranking, jest efektem sukcesu naszej wcześniejszej inicjatywy – konkursu Innowacyjny Samorząd, na który co roku napływa do nas kilkaset niezwykle ciekawych projektów od samorządów z całego kraju. Dlatego doszliśmy do wniosku, że warto spojrzeć szerzej, wziąć pod lupę jakość życia w polskich gminach i nagrodzić te, gdzie jest ona najwyższa” – powiedział otwierając uroczystą galę Łukasz Świerżewski, wiceprezes Polskiej Agencji Prasowej. „Cieszę się, że nasz ranking powstaje we współpracy z Polską Akademią Nauk, ponieważ to gwarantuje uwzględnienie w nim wszystkich najważniejszych aspektów życia w gminach” - dodał.

„Gratuluję wszystkim laureatom tegorocznego konkursu. Sam byłem przez wiele lat samorządowcem i cieszę się, że mogę się dzisiaj spotkać z elitą polskich samorządowców” – powiedział uczestniczący w gali Piotr Uściński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii.

Partnerem rankingu „Gmina Dobra do Życia” jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG).

„Cieszę się, że możemy uczestniczyć w tym niezwykle ważnym wydarzeniu. Samorządy są bowiem naszymi niezwykle ważnymi w naszej działalności partnerami, zarówno w odniesieniu do handlu gazem, jak również do działalności wydobywczej. Wszędzie, gdzie działamy, blisko współpracujemy z samorządami” - mówił Robert Perkowski, wiceprezes zarządu PGNiG SA ds. operacyjnych. „Idea tego rankingu jest nam bliska, gdyż uważamy, że gmina dobra do życia, to jest też gmina dobra do prowadzenia działalności gospodarczej. Bo trudno sobie wyobrazić dobrą do życia gminę bez przedsiębiorców – a więc bez miejsc pracy dla mieszkańców” – dodał.

W swoim wystąpieniu Perkowski podkreślał wagę, jaką jego firma przykłada do współpracy z samorządami.

„PGNiG śledzi wpływ swojej działalności, zwłaszcza wydobywczej, na gminy, gdzie jesteśmy obecni. W latach 2009-2018 z tytułu płaconych przez nas podatków do gmin wpłynęło ogółem około 2,5 mld zł. To ponad 200 mln zł rocznie. Te środki realnie wpływają na poprawę poziomu życia i ogólny dobrostan mieszkańców tych gmin” – stwierdził.

Twórca rankingu, prof. dr. hab. Przemysław Śleszyński z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk (PAN) wyjaśniał, jakie założenia towarzyszyły mu przy tworzeniu autorskiej metodologii tworzenia tego zestawienia.

„Kluczem do zrozumienia sensu pojęcia +jakość życia+ jest różnorodność naszych potrzeb i to właśnie tej różnorodności była podporządkowana metodologia tworzenia tego rankingu. Oczywiście każdy człowiek ma inne potrzeby. Inne oczekiwania ma naukowiec, inne biznesmen, inne dziennikarz, a jeszcze inne rolnik. Trzeba było zatem przyjąć pewien wzorzec metodologiczny, który odzwierciedlałby te potrzeby dla jak najszerszej, ale zarazem chyba najważniejszej, grupy społecznej. Dlatego uznałem, że należy go stworzyć dla przeciętnej polskiej rodziny z dziećmi i dziadkami mieszkającymi w pobliżu. Dobór wskaźników składowych rankingu został podporządkowany temu właśnie modelowi” – wyjaśniał założenia swojej pracy twórca rankingu. „Wskaźników jest ogółem 48 i starałem się, aby były one różnorodne i odnoszące się do jak największej liczby aspektów naszego życia” – dodał.

Zestawienie obejmujące wszystkie 2477 polskich gmin oparto na 48 wskaźnikach składających się na sumaryczny Wskaźnik Jakości Życia. Uwzględniono m.in. wydatki inwestycyjne gmin, ich atrakcyjność migracyjno-osadnicza, jakość oświaty na ich terenie, ale także dostęp do opieki zdrowotnej, rekreacji czy zieleni. Autor rankingu przyjrzał się ponadto obciążeniu demograficznemu w samorządach, infrastrukturze kulturalnej i dostępowi do Internetu. Do stworzenia rankingu posłużyły również mniej oczywiste wskaźniki, takie jak usłonecznienie czy klimatyczny bilans wodny.

Pięć kategorii

Wyniki Rankingu zostały ogłoszone w pięciu kategoriach: miasta na prawach powiatu, strefy podmiejskie miast na prawach powiatu,  gminy z siedzibą powiatu, gminy miejskie i gminy miejsko-wiejskie z miastem powyżej 5 tys. mieszkańców, gminy wiejskie i miejsko-wiejskie z miastem poniżej 5 tys. mieszkańców.

Wśród miast na prawach powiatu najwyższą jakością życia mieszkańców mogą pochwalić się Warszawa, Wrocław, Poznań, Rzeszów i Kraków. Z kolei w strefach podmiejskich miast na prawach powiatu w czołówce znalazły się: Ożarów Mazowiecki, Michałowice, Stare Babice, Kobierzyce i Lesznowola.

W kategorii obejmującej gminy z siedzibą powiatu ziemskiego najwyższe wartości wskaźnika osiągnęły ośrodki przemysłowe (Lubin, Nowy Tomyśl, Bełchatów, Środa Wielkopolska, Mielec). Podobnie było w gminach miejskich i miejsko-wiejskich z miastem powyżej 5 tys. mieszkańców (Gogolin, Witkowo, Zbąszyń, Pniewy, Wronki).

Z kolei w kategorii gmin wiejskich i miejsko-wiejskich z miastem poniżej 5 tys. mieszkańców, oprócz wspomnianego Kleszczowa, znalazły się jeszcze Walce, Strzeleczki, Ustronie Morskie i Rudna.

Ujęcie ogólnopolskie

Czołówkę rankingu zdominowały gminy położone w aglomeracji warszawskiej. Pierwsze miejsce zajęła gmina miejsko-wiejska Ożarów Mazowiecki, drugie – wiejska Michałowice (woj. mazowieckie), trzecie natomiast – gmina wiejska Stare Babice. W sumie aż 10 na 20 pierwszych gmin w zestawieniu znajduje się w pobliżu stolicy.

Spoza Mazowsza wysoko znalazła się Dobra Szczecińska (9) oraz podwrocławskie Kobierzyce (miejsce 4). Natomiast jedyną gminą nieaglomeracyjną w czołówce okazał się Kleszczów – jedna z najbogatszych gmin w Polsce, związana z kopalnią i elektrownią bełchatowską.

W sumie w rankingu najwyższe miejsca zostały zdominowane przez gminy podmiejskie. Na pierwsze 20 miejsc, aż 15 to gminy tego typu. Jednak w wielu gminach podmiejskich sumaryczny Wskaźnik Jakości Życia okazał się gorszy, niż w miastach rdzeniowych. Dlatego średni wynik gmin podmiejskich (53,9) był ostatecznie niższy, niż miast na prawach powiatu (55,8).

W pierwszej dwudziestce znalazły się cztery duże miasta. Są to Warszawa (5. miejsce), Wrocław (15.), Poznań (18.) i Rzeszów (20.). Ten ostatni to jedyne oprócz Warszawy miasto, w którym przewiduje się przyrost faktycznej (tj. obejmującej populację niezameldowaną) liczby ludności do 2050 r.

W uroczystej gali wzięli udział: Piotr Uściński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, dyrektor Biura Związku Miast Polskich Andrzej Porawski, prezes Unii Miasteczek Polskich Grzegorz Cichy, dyrektor biura Unii Metropolii Polskich Tomasz Fijołek oraz dyrektor biura Związku Gmin Wiejskich RP Leszek Świętalski. Szczegółowe omówienie rankingu zaprezentował jego autor - prof. dr hab. Przemysław Śleszyński.

Honorowy patronat nad Rankingiem objął Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki, a także Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Unia Miasteczek Polskich oraz Unia Metropolii Polskich.

Partnerami Rankingu są spółka Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo oraz Energa Grupa ORLEN.

Debata w ramach uroczystego ogłoszenia wyników rankingu była wspierana przez Energę w ramach realizacji Strategii CSR Grupy ENERGA.

Raport i pełne wyniki raportu dostępne są TUTAJ

Poniżej załączamy logo rankingu "Gmina dobra do życia" do wykorzystania przez samorządy w materiałach promocyjnych. 

mam/