Jeżeli radny w czasie swojej nieobecności podczas prac rady lub jej organów, nie wykonuje innych czynności związanych z pełnieniem mandatu, to nie powinien otrzymać z tego tytułu diety, chociażby ta nieobecność była usprawiedliwiona okolicznościami – wskazał wojewoda lubuski w rozstrzygnięciu stwierdzającym nieważność części uchwały rady gminy.
Wojewoda lubuski w rozstrzygnięciu nadzorczym unieważnił w części uchwałę w sprawie ustalenia zasad wypłacania diet oraz zwrotu kosztów podróży służbowych dla radnych Rady Miejskiej w Witnicy. Według wojewody, w uchwale niezgodnie z prawem ustalono, że dieta nie będzie pomniejszana w przypadku nieobecności radnego na posiedzeniach komisji zwoływanych doraźnie.
Jak wskazał wojewoda, skoro dieta sprowadza się do wyrównania wydatków i strat wynikających z wykonywania funkcji radnego, to osoba pełniąca tę funkcję zachowuje prawo do zwrotu kosztów i wydatków poniesionych w związku ze sprawowaniem tej funkcji, a nie z tytułu samego bycia taką osobą.
„Jeżeli radny w czasie swojej nieobecności podczas prac rady lub jej organów, nie wykonuje innych czynności związanych z pełnieniem mandatu, to nie powinien otrzymać z tego tytułu diety, chociażby ta nieobecność była usprawiedliwiona okolicznościami. Jednocześnie prawo do diety nie powinno być uzależnione od trybu, w jakim została zwołana sesja czy komisja. Obowiązkiem radnego jest uczestniczenie w sesjach rady i posiedzeniach komisji, niezależnie od trybu, w jakim zostały zwołane” – wskazano w uzasadnieniu rozstrzygnięcia.
Wojewoda przywołał też wyroki sądów administracyjnych: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu: z dnia 9 lipca 2015 r., sygn. II SA/Op 161/15, z dnia 4 marca 2021 r., sygn. II SA/Op 301/20, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 lutego 2020 r. sygn. II SA/Wa 2120/19, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 13 września 2023 r., sygn. II SA/Bd 326/23, z których wynika, że dieta powinna być ściśle powiązana z aktywnością radnych w pracach rady i zależna od rzeczywistego wykonywania obowiązków związanych z pełnioną funkcją.
„Środki uzyskiwane przez radnego w ramach przysługującej mu diety, mają w istocie tylko i wyłącznie minimalizować poniesione koszty wynikające z potrąconego mu wynagrodzenia za pracę na skutek uczestniczenia w aktywności organu stanowiąco-kontrolnego, np. za udział w sesji rady czy w posiedzeniach komisji stałych lub doraźnych tego organu” – zaznaczono w uzasadnieniu.
Natomiast w przywołanym w rozstrzygnięciu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA z 26 czerwca 2014 r., sygn. akt II OSK 406/14) wskazano, że dieta stanowi rekompensatę za utracone przez radnego zarobki i nie może być świadczeniem pracowniczym.
Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym rada gminy w drodze uchwały ustala zasady wypłacania diety oraz zwrotu kosztów podróży służbowych radnego.
mr/