WSA w Gorzowie Wielkopolskim uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, który stwierdził nieważność uchwały w sprawie ustalenia zasad na jakich przewodniczącym organów wykonawczych jednostek pomocniczych gminy przysługiwać będą diety i zwrot kosztów podróży. Wojewoda kwestionował m.in. to, że w uchwale radni nie określili zasad rozliczania podroży służbowych sołtysów, co jego zdaniem powinni uczynić w myśl art. 37b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

W wyroku (II SA/Go 594/24) WSA orzekł, że kwestia ustalania zwrotu za „kilometrówki” należy do kompetencji rady i radni nie muszą przyznawać sołtysom tego świadczenia. 

„Rada Miejska pomijając w uchwale ustalenie zasad zwrotu kosztów podroży służbowej przesądziła, że zwrot kosztów podroży sołtysom nie będzie przysługiwał w żadnym przypadku. Takie postanowienie mieściło się w kompetencjach rady” – wskazano w uzasadnieniu do wyroku.

Według sądu prawo sołtysów do świadczeń w postaci diety i zwrotu kosztów podróży służbowej jest fakultatywne, „co oznacza także swobodę w przyznaniu prawa do jednego z tych świadczeń i nieprzyznania prawa do drugiego z nich”.

„Poprawna interpretacja przepisu art. 37b ust. 1 u.s.g. uwzględniająca kontekst zawartej w nim regulacji oraz dyrektywy wykładni celowościowej prowadzi do wniosku, że spójnik koniunkcyjny "oraz" został w nim użyty w znaczeniu enumeracyjnym, służąc do wyliczenia świadczeń (dieta i zwrot kosztów podróży służbowej), które zgodnie z ustanowionymi przez radę gminy zasadami mogą przysługiwać przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy (łącznie lub każde z osobna), nie zaś w znaczeniu koniunkcyjnym, zgodnie z którym wymienione w przepisie świadczenia (dieta i zwrot kosztów podróży służbowej) muszą zawsze przysługiwać łącznie” – wyjaśniono w uzasadnieniu. 

Jak przypomniał WSA, dieta stanowi zryczałtowany ekwiwalent poniesionych kosztów lub utraconych dochodów w związku wykonywaniem obowiązków sołtysa zaś zwrot koszty podróży służbowej wynika z konkretnych wyjazdów podjętych w związku z wykonywaniem tych obowiązków, co uzależnione może być np. od ilości przejechanych kilometrów. 

„Z uwagi na charakter tych świadczeń, nie pozostają one w takim związku, by przyznanie prawa do jednego z nich skutkować musiało automatycznym przysługiwaniem prawa do drugiego. Ustawodawca przyznał radzie gminy wyłączną kompetencję do ustalenia zasad przysługiwania sołtysom diety i zwrotu kosztów podróży służbowej, co nie oznacza, że oba te świadczenia muszą zawsze przysługiwać łącznie” – wskazał sąd. 

Zdaniem WSA, zamieszczenie sformułowania dotyczącego zwrotu kosztów podróży w tytule uchwały, mimo braku ich określenia w treści dokumentu, również nie stanowiło podstawy do stwierdzenia nieważności uchwały w tym zakresie.

mr/