Za uchwaleniem ustawy głosowało 382 posłów, 14 było przeciw, a 47 wstrzymało się od głosu. Teraz nowela ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw trafi pod obrady Senatu.

W trakcie głosowań posłowie poparli kilkanaście poprawek do nowelizacji. Cześć z nich została wypracowana w porozumieniu z samorządami i została zgłoszona tak przez PiS, jak i KO oraz Lewicę. Poparcie uzyskała zmiana, która precyzuje obowiązki właściciela nieruchomości w przypadku przyjęcia uchwały o indywidualnym rozliczaniu się z gospodarki odpadowej mieszkańców zabudowy wielolokalowej. Większość uzyskała też zmiana precyzująca przepis o odpowiedzialności właścicieli budynków za ustalanie sposobu odbioru odpadów.

Posłowie zgodzili się również, by w ustawie znalazł się przepis mający na celu utrzymanie w systemie gminnym nieruchomości mieszanych (zamieszkałych i niezamieszkałych). Większość uzyskała też poprawka umożliwiająca weryfikację umów dot. wywozu odpadów zawieranych przez właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, którzy wyłączą się z sytemu gminnego - nowela bowiem da taką możliwość.

Sejm nie poparł z kolei zgłoszonej przez KO i Lewicę poprawki, która przewidywała wykreślenie z ustawy przepisu określającego maksymalną opłatę za śmieci przy wykorzystaniu metody od zużycia wody. Zgodnie z nowelą nie będzie ona mogła być wyższa niż 7,8 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za gospodarstwo domowe. Jak tłumaczył resort klimatu i środowiska, ma być to ok. 150 zł.

Ministerstwo jeszcze przed skierowaniem noweli do Sejmu informowało, że znajdzie się w niej odpowiedni przepis określający właśnie maksymalną stawkę, jaką będzie można zastosować przy metodzie od zużycia wody. Było to konsekwencją zastosowania tej metody przez władze stolicy. Spowodowała ona jednak duże podwyżki opłat śmieciowych dla mieszkańców.

W trakcie prac nad ustawą resort tłumaczył, że ustalenie maksymalnej opłaty ma ochronić przed dużymi podwyżkami rodziny wielodzietne.

W czwartek, podczas drugiego czytania projektu na posiedzeniu sejmowych komisji samorządu oraz środowiska mec. Maciej Kiełbus ocenił, że przekonywał jest to "jedna z najbardziej kontrowersyjnych zmian w całej ustawie nowelizującej”. 

Jak zauważył ekspert, regulacja oprócz rodzin wielodzietnych obejmie też lokale wynajmowane cudzoziemcom, turystom, pracownikom tymczasowym - co wpłynie na umniejszenie dochodów gmin, mimo relatywnie wyższych kosztów gospodarki odpadowej. „A więc w tym momencie właściciele tego typu lokali wynajmowanych studentom, czy grupom turystów, bo metoda wodna od lat stosowana jest w gminach turystycznych, będą płacić mniej od innych mieszkańców” – tłumaczył przedstawiciel ZMP.

„Chcielibyśmy prosić, aby ta zmiana, zaproponowana na podstawie sytuacji w jednej gminie, nawet największej, nie wpływała na rozwiązania prawne dedykowane dla 2,5 tys. gmin w Polsce. Prosimy, aby przyjąć tę poprawkę i nie krzywdzić gmin turystycznych, które już dziś mają problem z uszczelnieniem systemu, a problemy te będą jeszcze większe jeśli poprawka ta zostanie odrzucona” – mówił mec. Kiełbus.   

Nowela tzw. ustawy śmieciowej zakłada, że gminy fakultatywnie będą mogły pokrywać część kosztów gospodarowania odpadami z dochodów własnych, które nie pochodzą z opłat śmieciowych pobranych od mieszkańców.

Nowe przepisy dadzą możliwość Ministrowi Klimatu i Środowiska możliwość wydawania indywidualnych decyzji dla gmin ws. odstępstwa od pięciopojemnikowej zbiorki odpadów. Resort zapewnił, że ma to się dziać jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Chodzi o to, żeby nie rozmontować sytemu selektywnej zbiórki odpadów opartej na różne frakcje.

Uchwalona w czwartek ustawa przewiduje również zwiększenie stawek opłat za odpady powstające w nieruchomościach niezamieszkałych. Gminy wskazywały, że obecne stawki są za niskie, przez co mieszkańcy muszą się dorzucać bardziej do systemu.

Nowelizacja zawiera także przepisy mające zapewnić, że gminy w pierwszej kolejności mają przygotowywać do ponownego użycia i recyklingu odpady zebrane selektywnie oraz odpady powstające w procesie sortowania. Według resortu takie rozwiązanie powinno spowodować, że mniej śmieci trafi na wysypiska, co w konsekwencji również ograniczy koszty dla gmin.

Nowela ustawy śmieciowej wydłuży ponadto z roku do trzech lat możliwość składowania niektórych odpadów, co ma również pozwolić obniżyć koszty funkcjonowania systemu. 

mick/ mfr/ mp