Sprawa dotyczyła opodatkowania podatkiem VAT wpłat własnych mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie realizowanym przez gminę z dofinansowaniem UE oraz opodatkowania VAT otrzymanej przez gminę dotacji unijnej.

Chodziło o projekt realizowany wspólnie przez trzy gminy polegający na zakupie i montażu instalacji fotowoltaicznych na posesjach mieszkańców. Przedsięwzięcie uzyskało dofinansowanie UE w wysokości 85 proc. kosztów kwalifikowalnych. Mieszkańcy zobowiązali się do wniesienia 15-procentowego wkładu własnego w zamian za uczestnictwo w projekcie, czyli docelowo w zamian za montaż wraz z dostawą Instalacji OZE na ich posesjach, jak również za możliwość korzystania z tych instalacji po ich uruchomieniu dla swoich celów prywatnych, a następnie za przejęcie Instalacji OZE na własność po zakończeniu się tzw. okresu trwałości. 

We wniosku o interpretację gmina zapytała, czy wpłaty wkładów własnych od mieszkańców podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za wykonanie usług montażu z dostawą Instalacji OZE na rzecz mieszkańców na podstawie oraz czy gmina ma prawo uznać, że transza dotacji otrzymana w 2023 r. będzie stanowiła dotację do ceny w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji gmina powinna ją opodatkować według stawki właściwej dla usług montażu wraz z dostawą Instalacji OZE wykonywanych na rzecz mieszkańców?

W obszernym stanowisku dyrektor KIS stwierdził, że skoro:

-       Gmina nadzoruje, zamawia i opłaca usługi wyłonionych przez siebie wykonawców Projektu,
-       Projekt jest finansowany, zgodnie z umową dotacji podpisaną z przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego w 85% z ww. dotacji i 15% wkładu własnego mieszkańców,
-       mieszkańcy poprzez umowę zobowiązali się do wniesienia wkładu własnego w zamian za uczestnictwo w Projekcie, czyli docelowo w zamian za montaż wraz z dostawą Instalacji OZE na ich posesjach, jak również za możliwość korzystania z tych instalacji po ich uruchomieniu dla swoich celów prywatnych, a następnie za przejęcie Instalacji OZE na własność po zakończeniu się tzw. okresu trwałości Projektu egzekwowanego od Gminy w związku z umową dotacji z UM,
-       w ramach Umowy Gmina zobowiązała się do takich czynności, jak np. przeprowadzenia procedury przetargowej w celu wyłonienia wykonawcy Instalacji OZE, sprawowania bieżącego nadzoru inwestorskiego nad realizacją Projektu, dokonanie zakupu, dostarczenia i montażu Instalacji w wyznaczonych w ramach dokumentacji technicznej miejscach na posesjach mieszkańców, koordynacja realizacji Projektu przez pracowników Urzędu Gminy, przeprowadzenie odbiorów końcowych udokumentowanych protokołami przekazania Instalacji OZE mieszkańcom do użytkowania oraz rozliczenie finansowe Projektu z UM,
-       całe Przedsięwzięcie jest realizowane przez Gminę w związku z jej zadaniami własnymi wskazanymi w art. 7 pkt 1, 3 i 5 ustawy o samorządzie gminnym, ale w celu wsparcia mieszkańców Gminy w transformacji energetycznej domostw z korzystania z tradycyjnych i często nieekologicznych oraz drogich źródeł energii na korzystanie z urządzeń OZE,
-       częstotliwość wykonywania zadania jest uzależniona w przyszłości od możliwości pozyskania dotacji zewnętrznych na taki Projekt i zainteresowania mieszkańców – nie jest to działalność stała Gminy,
-       Gmina jako beneficjent dotacji jest zobowiązana wypełnić określone warunki – w tym w szczególności sprawować nadzór nad dofinansowanymi Instalacjami OZE, stąd wprowadza się okres trwałości Projektu, w którym Gmina jest zobowiązana być właścicielem tej infrastruktury,

"to w świetle stanowiska TSUE przedstawionego w wyroku z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 budowa instalacji fotowoltaicznych w ramach realizacji opisanego projektu nie stanowi/nie będzie stanowić dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT, a tym samym Gmina nie wykonuje/nie będzie wykonywać działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy".

Zdaniem dyrektora KIS oznacza to, że wpłaty otrzymane przez gminę od mieszkańców nie stanowią zapłaty za dostawę i montaż na ich rzecz Instalacji OZE, a w konsekwencji nie stanowią podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy.

Dyrektor KIS wyjaśnił, że kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. "Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy" - czytamy w interpretacji KIS.

W ocenie dyrektora KIS włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem VAT dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze, związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Gdy więc podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W interpretacji wskazano, że przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

"W analizowanym przypadku niewystępuje/nie wystąpi bezpośredni związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem od Urzędu Marszałkowskiego na realizację ww. Projektu, a ceną wykonywanych przez Gminę czynności. Jak bowiem wskazują okoliczności sprawy, w zakresie realizacji Projektu, Gmina nie wykonuje/nie będzie wykonywać działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem otrzymana przez Gminę dotacja przeznaczona na pokrycie 85% kosztów kwalifikowanych Projektu, nie zwiększa/nie będzie zwiększać podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług" - czytamy w stanowisku KIS.

mp/