„Wytyczne dla decydentów w zakresie dobrostanu i zdrowia psychicznego w szkole” zostały opracowane przez Grupę Ekspertów Komisji Europejskiej ds. wspierających środowisk nauczania dla grup zagrożonych niepowodzeniem edukacyjnym oraz wspierania dobrostanu w szkole. Wśród nich znajduje się polski projekt dla najmłodszych - “ABC Empatii” - autorstwa Czepczyński Family Foundation.
Ogłoszone rekomendacje zostały przeanalizowane pod kątem zgodności ze strategią UE na rzecz praw dziecka, Konwencją ONZ o prawach dziecka, Celami Zrównoważonego Rozwoju, a także z postulatami międzynarodowych organizacji, takich jak WHO, OECD i UNESCO.
Wśród rekomendowanych wartościowych narzędzi do wdrażania programów edukacyjnych znalazł się polski projekt edukacyjny – ABC Empatii. Jego celem jest rozwijanie u dzieci umiejętności empatycznych, kształtowanie postaw szacunku oraz zrozumienia dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Najmłodsi uczą się odpowiedniego języka, rozumieją, które określenia mogą być obraźliwe, i przede wszystkim, uczą się empatii - zdolności do rozumienia innych i współodczuwania.
Projekt dąży do eliminacji barier i stereotypów, zmieniając negatywne postawy i sposób myślenia społeczeństwa wobec osób z niepełnosprawnościami. Został skonsultowany i przygotowany we współpracy z 20 organizacjami społecznymi, specjalizującymi się w konkretnych niepełnosprawnościach czy schorzeniach (m.in. Fundacja Avalon, Autyzm Up, Polski Związek Niewidomych, Fundacja Anny Dymnej “Mimo Wszystko” czy Fundacja dla Dzieci z Cukrzycą). Jest dostępny w czterech wersjach językowych: polskiej, angielskiej, niemieckiej i ukraińskiej. Aktualnie jest obecny w 2148 przedszkolach i szkołach podstawowych w Polsce, 58 szpitalach i 56 państwach na świecie.
Wykluczenie społeczne dzieci to problem, z którym musimy się zmierzyć jako społeczeństwo, a samorządy odgrywają kluczową rolę w jego rozwiązaniu. Edukacja na temat różnych form niepełnosprawności, specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz chorób jest kluczowa w zapobieganiu nienawiści i przemocy rówieśniczej. Obawy przed nieznanym i odmiennością, często wynikające z nietolerancji przyswajanej z otoczenia, mogą prowadzić do izolacji i wykluczenia dzieci.
Dlatego ważne jest, aby lokalne władze angażowały się w programy edukacyjne i integracyjne, które promują tolerancję i akceptację. Przykładem takich działań jest wdrożenie strukturalne edukacji włączającej (na podstawie ABC Empatii) w 591 szkołach województwa wielkopolskiego. Wdrożenie to zostało zrealizowane w ramach projektu „Cyfrowa Wielkopolska” współfinansowanego z Funduszy UE. W ramach tego projektu przekazano szkołom wersje cyfrowe ABC Empatii oraz materiały drukowane do bibliotek szkolnych. Realizatorem projektu był Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu, jednostka organizacyjna samorządu województwa wielkopolskiego.
Według danych WHO, depresja była w 2020 roku drugą najczęściej występującą chorobą na świecie, a do 2030 roku może stać się najczęściej występującym schorzeniem. Przemoc rówieśnicza jest główną przyczyną depresji wśród dzieci i młodzieży oraz prób samobójczych.
W ramach ewaluacji projektów prowadzonych przez Czepczyński Family Foundation zauważono, że nauczyciele oprócz waloru edukacyjnego, często wspominają o walorach profilaktycznych. Zmiana postaw u dzieci, w tym zbudowanie przestrzeni do wzajemnej pomocy i reagowania na potrzeby innych dzieci, stały się odpowiedzią na zagrożenia płynące z ich braku. Profilaktyka zdrowotna w projektach realizowanych przez CFF jest postrzegana jako kompleksowy system działań, które mają na celu edukację zarówno nauczycieli, jak i dzieci.
Fundacja kładzie również duży nacisk na wsparcie edukacyjne rodziców, oferując im narzędzia do inicjowania rozmów z dziećmi oraz z opiekunami. Ważnym elementem tych działań jest zwiększanie kompetencji i pewności nauczycieli w zakresie ich zdolności do reagowania i udzielania wsparcia dzieciom w sytuacjach kryzysowych, takich jak problemy ze zdrowiem psychicznym. Takie podejście stwarza realne szanse na wsparcie nie tylko dzieci, ale także całych rodzin, co przyczynia się do lepszego radzenia sobie z trudnościami i zwiększa prawdopodobieństwo sukcesu w przezwyciężaniu problemów.
Edukacja włączająca dzieci jest kluczowa dla budowania społeczeństwa opartego na równości i integracji. Daje każdemu dziecku szansę na rozwój, niezależnie od jego indywidualnych cech czy potrzeb. Ta idea była głównym tematem debaty zorganizowanej w kwietniu przez Parlament Europejski, która skupiła się na wyzwaniach związanych ze zdrowiem psychicznym oraz roli edukacji w promowaniu dobrostanu w szkołach.
W trakcie debaty, projekt ABC Empatii został szeroko omówiony jako wzór najlepszych praktyk w zakresie edukacji włączającej i promowania zdrowia psychicznego dzieci. Uczestnicy konferencji podkreślali jego znaczenie w rozwijaniu kompetencji społeczno-emocjonalnych uczniów oraz w profilaktyce zaburzeń psychicznych. Samorządy mogą czerpać inspirację z tych działań, wprowadzając podobne programy na poziomie lokalnym.
Źródło PAP Media Room
Za materiały sponsorowane opublikowane w Serwisie Samorządowym PAP odpowiedzialność ponosi – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe – jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”. Informacje podpisane źródłem Serwis Samorządowy PAP lub PAP MediaRoom są opracowywane przez dziennikarzy PAP we współpracy z firmami lub instytucjami – w ramach umów na obsługę medialną.