Nowelizacja szeregu ustaw dotyczących ochrony małoletnich, którzy stali się ofiarami przemocy, nazwana potocznie ustawą Kamilka od imienia chłopca zakatowanego przez ojczyma, weszła w życie 15 lutego. Od tego czasu wymienione w ustawie podmioty miały sześć miesięcy da dostosowanie działalności do zgodności z nowymi przepisami.

Obowiązek ten dotyczy organów zarządzających m.in. jednostkami oświaty, oraz innymi placówkami opiekuńczymi, wychowawczymi, artystycznymi, medycznymi, rekreacyjnymi, sportowymi lub związanymi z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni.

Zgodnie z ustawą, placówki edukacyjne mają obowiązek co najmniej raz na dwa lata dokonywać oceny standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować. Wszystkie szkoły czy przedszkola muszą też udostępnić standardy na swojej stronie internetowej oraz wywiesić w widocznym miejscu w swoim lokalu, w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich.

Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiada na najczęściej zadawane pytania dotyczące tzw. ustawy Kamilka

Kto ma obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich?

1/ Organ zarządzający jednostką systemu oświaty, czyli np. szkołą, przedszkolem, placówką oświatowo-wychowawczą, placówką artystyczną, specjalnym ośrodkiem szkolno-wychowawczym.
2/ Organ zarządzający placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni.
3/ Organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.
4/ Podmioty świadczące usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego, w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony małoletnich.

Do kiedy należy zrealizować obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich?

Do 15 sierpnia 2024 r. 

Jakie obowiązki na podstawie ustawy ma pracodawca i osoba dopuszczająca do działalności a jakie osoba, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub osoba dopuszczana do działalności?

Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich dotyczy takich obszarów, jak: wychowanie, edukacja, wypoczynek, leczenie, świadczenie porad psychologicznych, rozwój duchowy, uprawianie sportu lub realizacja innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieka nad nimi.
Pracodawca lub inny organizator zajęć musi uzyskać informacje, czy dane przyszłego pracownika lub osoby dopuszczanej do działalności są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
Osoba, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do działalności musi przedstawić również informacje o swojej karalności.

Jak uzyskać zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego?

Informację z KRK można uzyskać składając wniosek:
• osobiście lub pocztą, za pomocą formularza „Zapytanie o udzielenie informacji o osobie” – szczegółowe informacje znajdują się na stronie: Uzyskiwanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego drogą tradycyjną,
• za pomocą platformy e-KRK – szczegółowe informacje znajdują się na stronie: Uzyskiwanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego drogą elektroniczną.

Jaki cel uzyskania informacji wskazać we wniosku?

W punkcie 13 formularza (Zakres danych, które mają być przedmiotem informacji o osobie) należy wpisać:
• w zakresie przestępstw określonych w art. 189a Kodeksu karnego (handel ludźmi) i art. 207 Kodeksu karnego (znęcanie się) oraz w ustawie z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego, albo:
• art. 21 ust. 3 ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Ten przepis mówi o obowiązku uzyskania informacji z Rejestru przed zatrudnieniem oraz o obowiązku przedłożenia informacji z Krajowego Rejestru Karnego lub rejestru karnego innego państwa

Czy wydanie zaświadczenia jest płatne?

Opłata za zaświadczenie wynosi, dla wniosku składanego:
• osobiście lub pocztą – 30 zł,
• przez Internet – 20 zł.
W przypadku konieczności pozyskania również informacji z rejestru karnego państwa zamieszkiwania/obywatelstwa nie jest pobierana dodatkowa opłata (bez względu na liczbę krajów z których ta informacja zostanie uzyskana).
Więcej informacji znajdziesz na stronie Krajowego Rejestru Karnego w zakładce: Opłaty.

Kto powinien zapłacić za wydanie zaświadczenia?

Za wydanie informacji z KRK płaci osoba, która będzie pracować lub wykonywać działalność związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich lub opieki nad nimi.

Jak długo ważne jest zaświadczenie?

Informacja z KRK nie ma terminu ważności. Dane w KRK mogą się szybko zmieniać. Należy więc złożyć aktualne zaświadczenie przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem do działalności.

Jak można uzyskać informację z rejestrów karnych państw Unii Europejskiej oraz Wielkiej Brytanii?

Jeśli posiadasz obywatelstwo RP lub innego państwa członkowskiego UE oraz jeśli mieszkasz/mieszkałeś w jednym z tych państw, przysługuje Ci prawo do złożenia do KRK wniosku o informację zawartą w rejestrze karnym innego państwa UE. Treść informacji udzielonej przez rejestr karny państwa członkowskiego UE lub jej ewentualny brak uzależniony jest od wewnętrznych regulacji prawnych tego państwa członkowskiego. W związku z wyjściem Wielkiej Brytanii z UE, KRK nie pośredniczy w uzyskiwaniu informacji z rejestru brytyjskiego w przypadku wniosków składanych przez obywateli innych krajów niż Wielkiej Brytanii. Więcej informacji można znaleźć na stronie KRK w zakładce: Uzyskiwanie informacji za pośrednictwem systemu informatycznego ECRIS – Krajowy Rejestr Karny – Portal Gov.pl (www.gov.pl).

W jaki sposób pracodawca lub organizator działalności ma udokumentować, że dokonał sprawdzenia w Rejestrze oraz że okazano mu informacje w zakresie przestępstw wymienionych w art. 21 ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich?

Pracodawca lub inny organizator załącza wydrukowaną informację do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności. 

Czy są wyjątki od realizacji obowiązków wymienionych w art. 21 ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich?

Wykonanie obowiązków nie jest wymagane przed dopuszczeniem do działalności członka rodziny małoletniego, osoby znanej osobiście rodzicowi małoletniego albo przedstawicielowi ustawowemu małoletniego. Wyjątek ten dotyczy sytuacji, gdy działalność jest wykonywana w stosunku do małoletniego dziecka, którego rodzic albo przedstawiciel ustawowy są osobami dopuszczającymi do działalności.

Czy osoby, które zostały sprawdzone na podstawie przepisów sprzed 15 lutego 2024 r., muszą być sprawdzone ponownie?

Nie, nowe zasady dotyczą tylko osób, z którymi są zawierane umowy o prace lub które są dopuszczane do działalności od 15 lutego 2024 r. Nie trzeba sprawdzać już zatrudnionych osób – chyba, że zmienia się ich umowa o pracę lub rodzaj działalności, którą mają prowadzić.

mr/