RPO poparł Kleszczów w sporze z rządem o zmianę granic gminy
Joanna Balcer
22.03.2023
Aktualizacja: 22.03.2023, 23:00
Joanna Balcer
-
Prawo
Joanna Balcer
Na zdj. Elektrownia Bełchatów; Fot. PAP/Aleksander Koźmiński
Rzecznik Praw Obywatelskich przyłączył się do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, popierając zarzuty Rady Gminy Kleszczów co do: dopuszczalności zmian granic bez konsultacji; konstytucyjnych i ustawowych przesłanek takich działań Rady Ministrów oraz faktu dokonania zmiany granic w trzy dni.
RPO poddaje też "pod rozwagę TK ewentualne zawieszenie postępowania do prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy ze skargi Rzecznika na czynność Rady Ministrów z 27 grudnia 2021 r., którą rozpatruje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. I SA/Wa 1815/22)".
Rząd zmienił granice gmin na terenie, gdzie leży Elektrownia Bełchatów, której podatki olbrzymią kwotą zasilały budżet gminy Kleszczów. Jak zauważa RPO, zmiana granic sprawiła, że wpływy te praktycznie przejęła gmina Bełchatów.
Według wyliczeń z 2021 r. dochód na mieszkańca w Kleszczowie miał spaść z 29,8 tys. zł do 17,7 tys. zł, natomiast w Bełchatowie wzrosnąć z 2,2 tys. zł do 8 tys. zł. Projekt rozporządzenia w tej sprawie rząd przyjął w trybie obiegowym. Premier nie skorzystał ze swojej kompetencji i nie zarządził ponownego rozpatrzenia projektu przez rząd i podpisał zmianę. 28 grudnia 2021 r. rozporządzenie opublikowano w Dzienniku Ustaw, a 1 stycznia 2022 r. weszło w życie.
Rada Gminy Kleszczów złożyła wniosek w tej sprawie do Trybunału Konstytucyjnego. Rada zakwestionowała w szczególności: art. 4a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym (u.s.g.), a także samo rozporządzenie z 27 grudnia 2021 r. w części, w jakiej odnosi się ono do zmiany granic pomiędzy gminami Bełchatów i Kleszczów.
Jak wskazuje RPO, zastrzeżenia wnioskodawcy koncentrują się na trzech obszarach:
- dopuszczalności dokonania zmian granic bez przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami jednostki samorządu terytorialnego,
- dokonania konkretnej zmiany granic w kontekście konstytucyjnych i ustawowych przesłanek warunkujących korzystanie przez Radę Ministrów z przyznanej jej kompetencji,
- trybu zmiany w powiązaniu z terminem jej dokonania (upływ jedynie trzech dni od opublikowania rozporządzenia z 27 grudnia 2021 r. do wejścia w życie zmiany granic)."Zastrzeżenia te są w ocenie Rzecznika zasadne. Dlatego zgłosił on udział w postępowaniu TK z wniosku Rady Gminy Kleszczów (sygn. K 6/23)" - głosi stanowisko RPO.
Według Rzecznika, art. 4a ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, rozumiany w ten sposób, że upływ wskazanego w nim 3-miesięcznego terminu zwalnia z wymogu przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami, o których mowa w art. 4a ust. 1 u.s.g. lub referendum konsultacyjnego, o którym mowa w art. 4c u.s.g. przed wydaniem rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1 u.s.g. - jest niezgodny z art. 15 ust. 2 Konstytucji RP i z art. 5 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego sporządzonej (EKSL).
Ponadto, par. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2021 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin jest - w ocenie RPO - niezgodny z art. 4a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 15 ust. 2 Konstytucji RP i art. 5 EKSL; z art. 7 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 146 ust. 4 pkt 2 Konstytucji RP.
js/
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
