Projekt ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych dostosowuje polskie prawo do unijnej dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. W komunikacie rządu podkreślono, że nowe przepisy mają ułatwić zawieranie oraz rejestrowanie układów zbiorowych pracy, a tym samym ich promowanie i rozwój.

Zgodnie z projektem przygotowanym przez ministerstwo pracy, partnerzy społeczni będą mogli wspólne decydować, w jakim zakresie układ zbiorowy pracy może inaczej regulować warunki pracy niż przepisy ustawowe. Resort podkreślił, że nadal ma obowiązywać tzw. zasada korzystności i ustalenia nie będą mogły być gorsze dla pracownika niż prawo pracy.

Według nowych rozwiązań zgłoszenie układu do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy będzie odbywać się przez system teleinformatyczny, co ma usprawnić proces rejestracji układów. W ewidencji mają być wpisane także porozumienia zbiorowe zawarte przez co najmniej dwóch pracodawców.

Rozwiązania przyjęte przez rząd zakładają też, że w razie sporu między związkiem zawodowym a pracodawcą możliwe będzie skorzystanie z pomocy mediatora.

W pierwszej wersji projektu - opublikowanej w kwietniu 2024 r. - przewidziano dwa okresy obowiązywania układu: 5 lat dla układu zakładowego oraz 10 lat dla układu ponadzakładowego z możliwością przedłużenia.

Według obecnego kształtu czas obowiązywania układu zbiorowego ma być elastyczny. To oznacza, że strony podejmujące negocjacje będą mogły wybrać zawarcie układu na czas określony, z możliwością przedłużania okresu jego obowiązywania. Możliwe będzie także zawarcie układu na czas nieokreślony.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Układy zbiorowe pracy to rodzaj porozumień społecznych, które zawierane są w rokowaniach pomiędzy pracodawcą a pracownikami, reprezentowanymi przez związki zawodowe. W ramach układów zbiorowych pracy można ustalić np. warunki pracy odmiennie, niż w przepisach Kodeksu pracy. Dzięki takiemu porozumieniu, sposób wynagradzania i premiowania pracowników może być lepiej dostosowany do specyfiki działania danego przedsiębiorcy czy branży.

kkr/ agz/ mc/