Śląski Związek Gmin i Powiatów przyjął w grudniu stanowisko, w którym zwrócił uwagę na szereg problemów związanych z wdrożeniem reformy planowania przestrzennego. Samorządowcy wskazali przede wszystkim na niejasne zapisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które uniemożliwiają podjęcie kluczowych decyzji co do strategicznych działań związanych z procedurami planistycznymi. 

„Czytając literalnie zapisy ustawy, trudno dyskutować z tezą, iż podjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu ogólnego odbiera gminom możliwość uchwalenia przed planem ogólnym planów miejscowych, dla których uchwały intencyjne podjęte były lub zostaną podjęte po 24 września 2023 r. z zamysłem ukończenia przed planem ogólnym, co więcej — z ustawowym prawem badania zgodności z dotychczas obowiązującym studium. Czy to oznacza, że na mocy nowych przepisów gminy mają do wyboru dwie wykluczające się wzajemnie planistyczne drogi — praca nad miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego lub praca nad planem ogólnym?” – czytamy w stanowisku.

Śląskie samorządy wskazały, że decydując się na prace nad planami miejscowymi kluczową jest również data 31 grudnia 2025 r., gdyż w przypadku ogłoszenia o wyłożeniu projektu planu miejscowego do publicznego wglądu, takie plany mogą być „kończone" po 2025 r. w oparciu o nieobowiązujące już wówczas studia. Zdaniem ŚZGiP oznacza to, że w kolejnych, następujących po 2025 r., latach będzie można uchwalać plany miejscowe bazując na nieobowiązującym dokumencie, jakim będzie wówczas studium. 

Samorządowcy zastanawiają się jak w oparciu o nowe przepisy, dysponować pracami planistycznymi w gminie. 

W ocenie ŚZGiP data 31 grudnia 2025 r., do której zachowują moc studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, będąca jednocześnie terminem, do którego należy sporządzić plan ogólny, jest dla większości gmin nieosiągalna. 

„W związku z powyższym apelujemy o wydłużenie terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego do 31 grudnia 2028 r., tj. o czas, który jest potrzebny na poprawne, wieloaspektowe doprecyzowanie rozporządzeń wykonawczych, jak również dopracowanie kwestii związanych z planami miejscowymi i strategami rozwoju gminy, a także pełne uruchomienie rejestru urbanistycznego” – podkreślono w stanowisku. 

Samorządy zwróciły też uwagę brak wszystkich rozporządzeń wykonawczych do ustawy podkreślając, że te, które zostały upublicznione pogłębiają wrażenie chaosu, zawierają błędy i tworzą kolejne problemy interpretacyjne. 

„Jak w związku z tym wycenić realizację planu ogólnego, jeśli nie wiadomo jak go zrobić, co będzie zawierać? I to problemy dotyczą tak fundamentalnej kwestii jak choćby zdefiniowanie stref planistycznych. Jak zdefiniować właściwie strefy planistyczne, jak dobrać odpowiednio profile funkcjonalne, aby później, na etapie sporządzania planów miejscowych można było właściwie zdefiniować przestrzeń na niedopracowanie projektach rozporządzeń wykonawczych” – zastanawiają się śląskie samorządy. 

Pod koniec listopada posłowie Koalicji Obywatelskiej złożyli w Sejmie projekt nowelizacji ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła oraz niektórych innych ustaw, który przewidywał m.in. przesunięcie z 31 grudnia 2025 r. na dzień 31 grudnia 2027 r. terminu utraty mocy przez studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin w przypadku braku uchwalenia planu ogólnego w danej gminie oraz terminu wykonania obowiązku uchwalenia przez poszczególne gminy planów ogólnych.  

Kilka dni później złożono jednak nową wersję projektu, w której wycofano się z tej propozycji.  

Plan ogólny ma być jednym z najważniejszych dokumentów umożliwiających każdej gminie planowanie zrównoważonego i harmonijnego rozwoju i zagospodarowania przestrzennego.

Zgodnie ze znowelizowaną w tym roku ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan ogólny ma być uchwalany obligatoryjnie dla całej gminy w randze aktu prawa miejscowego. Gminy mają na to czas do 31 grudnia 2025 r. Plan ogólny zastąpi dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

mp/