Zgodnie z projektem ustawy budżetowej na rok 2024 część oświatowa subwencji ogólnej dla JST w 2024 r. wyniesie 76 mld 608 mln zł i jest ona wyższa w porównaniu z rokiem 2023 o 12 mld 28 mln zł, tj. o 18,6 proc. 

Przedstawiony przez MEiN projekt podziału tej kwoty między poszczególne JST zakłada następujące modyfikacje wskaźników wyliczeń, tzw. wag:

• Zwiększono wagę P3 (waga z uwzględnieniem zamożności JST i wielkości szkoły) z wartości 0,330 do wartości 0,400 oraz zmieniono podstawę wyliczenia dochodów dla gmin w ramach kryterium służącego do obliczania wskaźnika zamożności JST

W wyniku zwiększenia wartości wagi P3 zostaną naliczone wyższe środki w wysokości ok. 204 mln zł;

• Wprowadzono nowe, wyższe wagi dla uczniów branżowych szkół I stopnia będących młodocianymi pracownikami. Podniesiono dotychczasową wagę P21 z wartości 0,080 do 0,090 w zakresie uczniów branżowych szkół I stopnia będących młodocianymi pracownikami, którzy realizują dokształcanie teoretyczne w szkole (nie na turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników). W przypadku dotychczasowych wag P23 (waga dla uczniów będących młodocianymi pracownikami, z uwzględnieniem prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy), P25 (waga dla uczniów będących młodocianymi pracownikami, z uwzględnieniem zawodów szkolnictwa branżowego o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego) podniesiono wartości wagi z 0,080 do 0,090

W wyniku zmian w wagach dotyczących uczniów będących młodocianymi pracownikami zostaną naliczone wyższe środki w wysokości ok. 10 mln zł.

• Zwiększono wartości wag dla placówek realizujących zadania pozaszkolne

W wyniku zwiększenia wartości wag na zadania pozaszkolne zostaną naliczone wyższe środki w wysokości ok. 228 mln zł, w tym wagą dla gmin wzrost środków o ok. 12 mln zł; wagą dla powiatów wzrost środków o ok. 197 mln zł; wagą dla województw wzrost środków o ok. 19 mln zł;

• Wprowadzono wskaźniki zwiększające liczbę uczniów szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia dla dzieci i młodzieży i zmniejszające liczbę uczniów liceów ogólnokształcących i liceum sztuk plastycznych, techników oraz branżowych szkół I stopnia oraz odstąpiono od stosowania wskaźników zmniejszających w przypadku internatów i burs oraz internatów szkół artystycznych.

Szacuje się, że w wyniku tych zmian nastąpi zmniejszenie środków naliczanych w części oświatowej subwencji ogólnej dla powiatów oraz zwiększenie tych środków dla gmin.

• Zmieniono sposób ustalania liczby wychowanków korzystających z młodzieżowych ośrodków wychowawczych, zwanych dalej „MOW”, oraz liczby uczniów uczęszczających do szkół wchodzących w skład MOW. Zaproponowano wykorzystanie, do podziału subwencji na 2024 r., danych o wychowankach MOW i uczniów szkół zorganizowanych w tych ośrodkach, według danych średniorocznych z roku szkolnego 2022/2023. Z porównania danych średniorocznych za rok szkolny 2022/2023 i danych z dnia 30 września 2023 r. wynika, że liczba wychowanków MOW do wagi na wychowanków MOW doprowadzonych liczona średniorocznie za rok szkolny 2022/2023 jest wyższa od stanu na dzień 30 września 2023 r. o ok. 15 proc., a w przypadku wagi dla wychowanków MOW niedoprowadzonych – o ok. 70 proc.

Szacuje się, że w wyniku zmian w sposobie ustalania liczby wychowanków naliczone zostaną wyższe środki o ok. 46 mln zł na obie wagi

• Zwiększono wagi dotyczące zatrudnienia nauczycieli pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych

W wyniku wzrostu wag szacuje się, że zostaną naliczone dodatkowe środki w wysokości 2 mld 601 mln zł. 

• Zmieniono sposób naliczania wag dotyczących wychowanków domów wczasów dziecięcych oraz szkół zorganizowanych w podmiotach leczniczych na podstawie danych średniorocznych za rok szkolny 2022/2023

Zmiana sposobu naliczania wag spowoduje zmianę liczby uczniów/wychowanków w stosunku do podziału subwencji na 2023 r.. W zakresie wychowanków domów wczasów dziecięcych – będzie to spadek spadek o ok. 68,6 proc.; w przypadku uczniów szkół i placówek zorganizowanych w podmiotach leczniczych w zakresie wagi: P42 spadek o ok. 1,5 proc., P43 spadek o ok. 2,6 proc., P67 wzrost o ok. 1,2 proc..

W wyniku zastosowania wagi P71 na wychowanków domów wczasów dziecięcych zostanie naliczona kwota ok. 13,4 mln zł. W wyniku zastosowania wag P42, P43 i P67 zostanie naliczona kwota subwencji oświatowej ok. 130 mln zł.

• Zmieniono wskaźnik zwiększający liczbę uczniów w oddziałach przygotowania wojskowego.

W wyniku zmian zostaną łącznie naliczone środki w wysokości ok. 12 mln zł na uczniów oddziałów przygotowania wojskowego na 2024 r. Liczba uczniów przyjęta do naliczenia wagi wyniesie ok. 26,9 tys.

• Obniżono wartość wagi dotyczącej świadczenia na start

W związku z korektą wartości wagi P93 (dotychczasowa waga P90) zostaną naliczone niższe środki w wysokości ok. 1 mln zł. W wyniku zaproponowanych zmian kwota naliczona tą wagą na nauczyciela zostanie urealniona i wyniesie ok. 1,2 tys. zł, tj. tyle ile wynosi koszt świadczenia na start (kwota świadczenia 1 tys. zł, oraz pochodne obciążające pracodawcę ok. 0,2 tys. zł).

• Podwyższono wagi dla słuchaczy branżowych szkół II stopnia z wartości 0,680 do 0,700.

W wyniku zwiększenia wartości wagi P51 (dotychczasowa waga P50) z 0,680 do 0,700 zostaną naliczone wyższe środki w wysokości ok. 2 mln zł.

• Zaktualizowano zawody w wagach dotyczących szkół prowadzących kształcenie zawodowe.

W związku w uwzględnieniem nowo powstałych zawodów w projekcie rozporządzenia szacuje się, że na nowe zawody (z wyłączeniem operatora maszyn i urządzeń do przemysłu drzewnego) w części oświatowej subwencji ogólnej zostaną naliczone środki w wysokości ok. 2,8 mln zł.

• Zmieniono sposób naliczania środków na dodatkową, bezpłatną naukę języka polskiego, o której mowa w art. 165 ust. 7 i 9 Prawa oświatowego, w zależności od liczby uczniów korzystających z dodatkowej nauki tego języka na danym etapie edukacyjnym w danej szkole. 

Szacuje się, że w wyniku wprowadzenia zmian w części oświatowej subwencji ogólnej zostaną naliczone niższe środki w wysokości ok. 143 mln zł.

• Ujęto w definicji etatu osoby niebędące nauczycielami, zatrudnione zgodnie z art. 15 Prawa oświatowego, natomiast dotychczas były uwzględniane wyłącznie osoby niebędące nauczycielami, zatrudnione zgodnie z art. 15 ust. 6 tej ustawy.

Ze względu na skalę, (na dzień 30 września 2023 r. jest wykazanych ponad 800 takich etatów, co stanowi około 0,15% ogólnej liczby etatów subwencjonowanych) zmiana nie spowoduje znaczących skutków finansowych.

Wejście w życie rozporządzenia nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa, bowiem określa ono sposób podziału kwoty części oświatowej subwencji ogólnej dla JST, której wysokość jest określana corocznie w ustawie budżetowej. 

Jak wyliczono w projekcie rozporządzenia - na podstawie danych statystycznych o liczbie uczniów, słuchaczy i wychowanków oraz etatów nauczycieli przyjętych do naliczenia JST wstępnych kwot części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2024 - szacuje się, że podział zaplanowanej w budżecie kwoty 76,2 mld (kwota dzielona algorytmem, bez 0,5 proc. w zakresie rezerwy subwencji) na poszczególne rodzaje JST ukształtuje się następująco:

• gminy – 46,1 mld zł (61 proc.), w tym miasta na prawach powiatu w zakresie zadań gminy – 12,9 mld zł;
• powiaty – 29,2 mld zł (38 proc.), w tym miasta na prawach powiatu w zakresie zadań powiatu – 12,6 mld zł;
• województwa – 0,9 mld zł (1 proc.).

"Powyższe szacunki mogą ulec zmianie w przypadku korekty danych o liczbie uczniów, słuchaczy i wychowanków oraz etatów nauczycieli w roku szkolnym 2023/2024 wykazanych w systemie informacji oświatowej (według stanu na dzień 30 września 2023 r. oraz dzień 10 października 2023 r.)" - wskazuje resort w przygotowanym projekcie.

js/