W rozstrzygnięciu nadzorczym wojewoda łódzki podważył zapisy uchwały Rada Miejskiej w Błaszkach (woj. łódzkie). Pod koniec ub. roku Rada podjęła uchwałę w sprawie „Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Błaszki”, która została doręczona wojewodzie 31 grudnia.

Bocheński wskazał, że radni w § 4 postanowili, że uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego, natomiast w § 5 - że uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.

„Wobec powyższego, zapis § 5 uchwały oznacza, że Rada nadała omawianej uchwale moc wsteczną, co jest niezgodne z treścią art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych” – ocenił wojewoda.

Jak wyjaśnił, zgodnie z przepisami, akty normatywne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych, wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy.

„Wprawdzie art. 5 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych nie wyłącza możliwości nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawa nie stoją temu na przeszkodzie, jednakże jak przyjmuje się w judykaturze, jedną z konstytucyjnych zasad państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP), jest zasada niedziałania prawa wstecz” – zaznaczył wojewoda. „Zasada ta nie ma charakteru absolutnego i w wyjątkowych sytuacjach może zostać nadana moc wsteczna aktowi prawnemu” - dodał.

Bocheński zwrócił uwagę, że problem niedziałania prawa wstecz był już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego. Zauważył, że Trybunał kilkakrotnie wypowiadał się, iż zakaz lex retro non agit dotyczy zwłaszcza przepisów normujących prawa i obowiązki obywateli, jeżeli prowadzi to do pogorszenia ich sytuacji w stosunku do stanu poprzedniego. Odstąpienie od tej zasady dopuszczalne jest – według TK - jedynie wyjątkowo i tylko z usprawiedliwionych względów, gdy jest to konieczne dla realizacji wartości konstytucyjnej ocenianej jako ważniejsza od wartości chronionej zakazem retroakcji.

Zdaniem wojewody, Rada Miejska w Błaszkach nie wykazała, że wystąpiły okoliczności wyjątkowe uzasadniające nadanie omawianej uchwale mocy wstecznej, o których mowa w art. 5 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych.

W złożonych przez Przewodniczącego Rady Miejskiej w Błaszkach wyjaśnieniach poinformowano e, że zapis § 5 uchwały, stanowiący o wejściu w życie uchwały z dniem 1 stycznia 2021 r., pozostał w treści uchwały jedynie omyłkowo.

Jak poinformowano w rozstrzygnięciu nadzorczym, organ nadzoru zobowiązany jest do stwierdzenia nieważności kwestionowanego § 5 uchwały, pozostaje to jedna bez wpływu na ważność uchwały.

kic/