Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej skierowała do Sejmu petycję w sprawie objęcia dodatkiem motywacyjnym wszystkich pracowników realizujących zadania w zakresie wypłaty świadczeń. Chodzi o 1000 zł dla osób obsługujących m.in. świadczenia rodzinne, Fundusz Alimentacyjny, Kartę Dużej Rodziny oraz dodatki osłonowe. Natomiast MRPiPS obecnie nie przewiduje zmian w tym zakresie, ale zapowiada systemowe rozwiązania dotyczące wsparcia kadr pomocy społecznej.
Federacja Socjalnych zwróciła się z petycją o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w zakresie uchwalenia ustawy o dodatku motywacyjnym w wysokości 1000 zł brutto dla pracowników samorządowych realizujących zadania w zakresie wypłaty świadczeń i potwierdzania uprawnień. Według Federacji dodatek ten powinien przysługiwać również pracownikom realizującym działania o charakterze obsługowym i administracyjnym wynikające z innych przepisów niż ustawa o pomocy społecznej.
W petycji wskazano, że dodatek ten miałby obowiązywać od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2027 r., co oznacza, że objęci nim pracownicy mieliby prawo do wypłaty wyrównania za okres, kiedy na podstawie doczasowych przepisów świadczenie im nie przysługiwało.
Jak wskazano w uzasadnieniu do petycji, w ocenie skutków regulacji obecnie obowiązujących przepisów oszacowano, że dodatkiem zostanie objętych około 133 tys. pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, natomiast z zapotrzebowania złożonego do wojewodów wynika, że dodatek otrzymuje niespełna 128,5 tys. pracowników. Zdaniem Federacji pozostałe środki można wykorzystać na wypłatę dodatków dla pracowników, którzy nie zostali objęci programem.
W uzasadnieniu wskazano również, że rozwiązania ustawowe są konieczne, ponieważ środki przekazywane samorządom na obsługę zadań zleconych są zbyt niskie, aby sfinansować z nich wypłatę dodatków motywacyjnych.
„Zdaniem naszej organizacji, pamiętać jednak należy, że środki przekazywane na realizację tychże zadań, z reguły są niewspółmiernie niskie w stosunku do faktycznie ponoszonych kosztów związanych z ich obsługą (np. brak naliczania kosztów obsługi za wydawanie decyzji odmownych), szczególnie w sytuacji systemowego wygaszania dostępu do określonych świadczeń. Stwierdzić także należy, że część z samorządów przekazując swoim jednostkom organizacyjnym określone zadania zlecone, w ogóle nie była skłonna do transferowania środków budżetowych na dodatkowe składowe wynagrodzeń dla pracowników (premie, dodatki) tj. za zwiększoną liczbę i obciążenie wynikające z realizacji tych zadań” – wskazano w uzasadnieniu.
Jak wskazano w petycji, ustawa powinna obejmować pracowników realizujących zadania na podstawie: ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. ustawa o świadczeniach rodzinnych; ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów; ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym; ustawy z dnia 15 września 2022 o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw; ustawy z dnia 15 grudnia 2022 o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. oraz 2024 r. w związku z sytuacją na rynku gazu; ustawy z dnia 23 maja 2024r. o bonie energetycznym oraz zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego; ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. prawo ochrony środowiska — w zakresie wydawania zaświadczeń, o których mowa w art. 411 ust. 10g-10s; ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny; ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - w zakresie orzekania o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności, a także w zakresie obsługi przez powiat zadań związanych z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych; ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych.
O zmianach w programach dotyczących dodatków motywacyjnych wielokrotnie wypowiadało się Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej stojąc na stanowisku, że ewentualne dodatki dla pracowników samorządowych realizujących zadania zlecone na podstawie innych ustaw niż ustawa o pomocy społecznej powinny być finansowane ze środków przekazywanych na obsługę tych zadań. W październiku, w odpowiedziach na poselskie interpelacje resort poinformował, że nie są prowadzone prace nad modyfikacją tych programów, natomiast rozważane są kompleksowe rozwiązania dotyczące pracowników pomocy społecznej.
„W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęto też prace analityczne dotyczące wprowadzenia systemowej zmiany w obszarach pomocy społecznej oraz systemu świadczeń rodzinnych. Pracami analitycznymi objęto też kwestie wynagradzania pracowników zatrudnionych do realizacji zadań z tych obszarów. Działania te będą prowadzone i konsultowane z udziałem strony samorządowej” – wskazał wiceministra Katarzyna Nowakowska.
MRPiPS poinformowało również, że w resorcie powołano zespół do spraw reformy systemu pomocy społecznej, złożony z grona ekspertów, praktyków oraz osób ze świata nauki. Jednym z zadań zespołu jest wypracowanie rozwiązań systemowych dotyczących wsparcia kadr pomocy społecznej, między innymi w kwestiach związanych z ich wynagrodzeniami.
mr/