Izba opublikowała wyjaśnienia dotyczące problematyki związanej z kwalifikacją środków na dofinansowanie inwestycji w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych.

W przedstawionej opinii RIO podzieliła stanowisko gminy, zgodnie z którym środki otrzymane przez samorząd na dofinansowanie inwestycji w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład nie stanowią dotacji w rozumieniu art. 126 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. 

Czy gmina musi zwracać część środków z Polskiego Ładu, jeśli odliczyła VAT? RIO wyjaśnia

Uzasadniając powyższe stanowisko Izba wskazała, że z uchwały Nr 84/2021 w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych (podjętej na podstawie art. 65 ust. 28 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw)  nie wynika, żeby środki pochodzące z ww. funduszu były dotacją. 

„Skoro zatem ustawodawca nie wskazał, iż środki pochodzące z tego funduszu stanowią dotację w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych, to przyjąć należy, że nie mają one takiego charakteru” – wskazała RIO. 

Odnosząc się do problematyki dotyczącej kwalifikacji Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, jako państwowego funduszu celowego, RIO zauważyła, że  warunkiem sine qua non uznania danej formy organizacyjno-prawnej zaliczanej do sektora finansów publicznych jako państwowego funduszu celowego jest wskazanie expresis verbis tego statusu. „W aktualnym stanie prawnym takiego wskazania natomiast nie ma” – zaznaczyła RIO. 

Izba przypomniała też, że na mocy przepisu art. 75 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 695) ustawodawca zrezygnował z przyznania Funduszowi Przeciwdziałania COVID – 19 statusu państwowego funduszu celowego. 

Izba podkreśliła jednocześnie, że przepisy ustawy o finansach publicznych odnoszące się do jednostek sektora finansów publicznych nie pozwalają na zakwalifikowanie tego Funduszu do żadnej z wymienionych w tej ustawie form organizacyjno-prawnych. Podobnie sytuacja ma się w przypadku Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych. 

„Mając zatem na względzie powyższą argumentację, przyjąć należy, że skoro środki z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych nie pochodzą bezpośrednio z budżetu państwa ani budżetu jednostek samorządu terytorialnego ani także z państwowego funduszu celowego, to brak jest podstaw do uznania ich za dotację, w rozumieniu art. 126 ustawy o finansach publicznych. W konsekwencji przyjąć należy, że nie ma również uzasadnienia prawnego dla stosowania w odniesieniu do ww. środków przepisu art. 169 ustawy o finansach publicznych, określającym przesłanki zwrotu dotacji” – czytamy w opinii RIO.

Program Inwestycji Strategicznych realizowany w ramach  Rządowego Funduszu Polski Ład to bezzwrotne dofinansowania inwestycji publicznych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na terenie całego kraju.  Program obejmuje m.in. inwestycje z zakresu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, modernizacji źródeł ciepła, gospodarowania odpadami  oraz inwestycje społeczne np. żłobki, przedszkola czy ścieżki rowerowe. Program realizowany jest poprzez promesy inwestycyjne udzielane przez BGK. 

mp/