Jeżeli doświadczenia funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii pokazują, że są bariery w jej dobrym funkcjonowaniu i można je rozwiązać, to należy to robić i w tych sprawach chciałbym być takim adwokatem Metropolii - powiedział w środę wojewoda śląski Marek Wójcik.
Wójcik, który w przeszłości był współtwórcą jednego z projektów ustawy metropolitalnej, zaznaczył, że nie spodziewa się na razie szerokiej zgody miast i gmin GZM na utworzenie na ich gruncie jednego miasta. Podkreślił, że wierzy w zmiany ewolucyjne - wynikające z praktyki.
W środowej rozmowie z Radiem Piekary wojewoda śląski był pytany o postulaty dotyczące Ustawy o związku metropolitalnym w woj. śląskim. Już w poprzednich miesiącach Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, działająca na jej podstawie, sygnalizowała, że pracuje nad propozycjami zmian ustawy.
Pierwsza koncepcja nowelizacji zakłada rozszerzenie kompetencji obecnego związku metropolitalnego; druga przewiduje utworzenie nowej jednostki samorządu, nadrzędnej wobec dotychczasowych miast i gmin członkowskich GZM, na wzór rozwiązania warszawskiego.
Władze GZM za największe sukcesy Metropolii w ciągu kilku lat jej działania uważają te, związane z transportem publicznym. Za największą porażkę uznają natomiast brak kompetencji do realizacji innych potrzebnych przedsięwzięć, np. budowy instalacji termicznego przetwarzania odpadów komunalnych – ponieważ takie zadanie nie jest wpisane wprost do ustawowych zadań Metropolii.
Wójcik w środę przypomniał m.in., że gdy powstawał projekt ustawy metropolitalnej z 2015 r., proponowano w nim przekazanie do metropolii większej liczby kompetencji, w tym gospodarki odpadami. Jednak to na prośbę samorządowców z projektu usunięto wówczas to zadanie, nie znalazło się też ono w liście zadań obowiązującej ustawy z 2017 r.
"Rozumiem, że dziś, po prawie siedmiu latach funkcjonowania metropolii, ma ona swoje przemyślenia, doświadczenia, które wynikają ze stosowania ustawy i tę ustawę rzeczywiście trzeba zmieniać, żeby proces integracji metropolitalnej był jak najszybszy. Więc, jeżeli tylko będzie taka wola ze strony metropolii, a przez to rozumiem wolę samorządów, które tę metropolię tworzą, to na pewno takie ustawy powinny być szybko kierowane do rządu i do parlamentu" - uznał Wójcik.
"Ze swojej strony deklaruję daleko idące wsparcie. Odbierając moje powołanie, miałem okazję rozmawiać z ministrem Tomaszem Szymańskim (wiceministrem MSWiA odpowiedzialnym m.in. za samorządy - PAP) i wspominałem mu, że na Śląsku mamy metropolię i że, z jednej strony, będziemy chcieli doprecyzowywać różnego rodzaju przepisy dotyczące jej działania i będę z takimi propozycjami w imieniu Metropolii przychodził" - zrelacjonował wojewoda.
"Natomiast, z drugiej strony, tam, gdzie takie metropolie w Polsce mogłyby powstać, my deklarujemy wolę wymiany doświadczeń, które na Śląsku już mamy" - dodał.
Dopytywany o dwie propozycje kształtu nowelizacji ustawy metropolitalnej Wójcik zasugerował, że jeżeli ze strony samorządów GZM wypłynęłaby zgodna propozycja tworzenia jednego miasta, poparłby ją. "Natomiast nie spodziewam się tego typu zgodnej propozycji" - zastrzegł.
"Na pewno wierzę w zmiany ewolucyjne. Uważam, że to jest lepsza droga. Generalnie rzecz biorąc - po to się tworzy metropolie, żeby pewne zadania, takie usługowe, mogły zostać na poziomie miast, a te zadania, które mogą być wykonywane w sposób bardziej efektywny na wyższym poziomie, przenosi się na poziom metropolitalny. Tą drogą powinniśmy iść" - uznał Wójcik.
"Myślę, że trudno będzie przekonać mieszkańców Piekar Śląskich, Tarnowskich Gór czy Bytomia do tego, że nagle wejdą w skład +wielkich Katowic+. Wydaje mi się, że akceptacja społeczna dla tego typu rozwiązania byłaby trudna" - ocenił.
"Sytuacja w momencie utworzenia metropolii zmieniła się w ten sposób, że jest podmiot zainteresowany tym, żeby problemy ponadgminne, ponadlokalne rozwiązywać - i dajmy temu podmiotowi działać. Jeśli okazuje się, że dotychczasowe doświadczenia pokazują, że są bariery w dobrym funkcjonowaniu metropolii i te bariery można rozwiązać, to należy to robić - i tutaj, takim adwokatem Metropolii w tych sprawach, chciałbym być" - zadeklarował wojewoda śląski.
GZM powstała 1 lipca 2017 r., a zaczęła działać od 1 stycznia 2018 r. Organizacja - mocą ustawy metropolitalnej – zrzesza 41 miast i gmin centralnej części woj. śląskiego, zamieszkanych przez ok. 2,25 mln osób. Wśród ustawowych zadań Metropolii ustalono planowanie przestrzenne, działania na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego, transport publiczny i promocję.
mtb/ aba/