Wójt jednej z gmin zwrócił się do RIO z pytaniem, czy środki rezerwy kryzysowej utworzonej w budżecie gminy na rok 2025 można przeznaczyć na montaż lampy UV w stacji uzdatniania wody pitnej. 

W odpowiedzi Izba przypomniała, że istota rezerwy celowej na zarządzanie kryzysowe związana jest z wydatkami nieprzewidzianymi, nieplanowanymi, które mogą powstać w sytuacji kryzysowej, wpływającej negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującej znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków. 

„Organ wykonawczy gminy, w sytuacjach zagrożenia, które mogą wystąpić w sposób nagły i nieprzewidziany, winien zatem mieć zapewnione w okresie całego roku budżetowego realne możliwości wykonania obowiązków nałożonych nań ustawą o zarządzaniu kryzysowym. Naturą rezerw jest bowiem to, że nie można ich na etapie uchwalania budżetu podzielić na działy i rodzaje wydatków, czyli określić co najmniej w podziale na wydatki bieżące oraz wydatki majątkowe” – wskazała RIO.

Izba zwróciła przy tym uwagę, że przepisy ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej wprowadzają jednak wyjątki od ww. zasad, które należy interpretować ściśle (łac. exceptiones non sunt extendendae). „Mając na względzie powyższe należy uznać za dopuszczalne finansowanie z rezerwy na zarządzenie kryzysowe tych wydatków, które mieszczą się w pojęciu zadań ochrony ludności i obrony cywilnej” – wskazała Izba. 

W ocenie RIO zadanie polegające na montażu lampy UV w stacji uzdatniania wody może zostać zakwalifikowane, jako zadanie z zakresu ochrony ludności, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. f ustawy o ochronie ludności. 

Zgodnie z jego treścią „zadania ochrony ludności i obrony cywilnej polegają na działaniach związanych z wystąpieniem zagrożenia, polegających na ochronie ludności przed zagrożeniami chemicznymi, biologicznymi, radiacyjnymi i jądrowymi oraz likwidacji skutków spowodowanych ich wystąpieniem”. 

Według RIO potencjalną podstawę prawną do rozdysponowania rezerwy na zarządzenie kryzysowe w tym konkretnym przypadku można także upatrywać w art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. m ww. ustawy, zgodnie z którym „zadania ochrony ludności i obrony cywilnej polegają na działaniach związanych z wystąpieniem zagrożenia, polegających na utrzymaniu łańcucha dostaw niezbędnych towarów, usług i świadczeń.” 

Podsumowując, Izba podkreśliła, że regulacje wynikające z ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej stanowią przepisy szczególne względem przepisów ustawy o zarządzaniu kryzysowym, co wiąże się z koniecznością powiązania danego wydatku ze środków rezerwy na zarządzenie kryzysowe z odpowiednim zdaniem, które mieści się w definicji „zadań ochrony ludności i obrony cywilnej”. 

mp/