Sprawa dotyczy uchwały Rady Miejskej w Olecku, która pod koniec 2019 r. ustaliła ryczałtową stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Stawka miała wynosić 100 zł za rok. Uchwała miała wejść w życie dopiero w połowie stycznia 2020 r., co nie spodobało się RIO w Olsztynie.

W rozstrzygnięciu Kolegium Izby stwierdziło, że ryczałtowa opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi od omawianych nieruchomości ma charakter roczny i jest uiszczana z góry za cały rok kalendarzowy, czyli za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. Zdaniem RIO zmiana stawki opłaty ryczałtowej wprowadzona uchwałą radnych, która weszła w życie z dniem 15 stycznia 2020 r., jest zmianą dokonaną w trakcie okresu, którego opłata dotyczy. Z tego powodu, zdaniem Izby, jest ona nieważna z mocy prawa. Organ wskazał przy tym na treść art. 6 c ust. 2 i 3, art. 6j ust. 3 .u.c.p.g. i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W skardze do WSA gmina przekonywała, że uchwała RIO narusza: art. 6j ust. 3b i art. 6m ust. 2a u.c.p.g. w zw. z art. 2 Konstytucji RP poprzez błędne uznanie, że wejście w życie 15 stycznia 2020 r. stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, obliczonej w formie ryczałtu za 2020 r. oznacza jej retroaktywne działanie i narusza zasadę niedziałania prawa wstecz.

Samorząd zwrócił m.in. uwagę, że stawki tej opłaty weszły w życie na wiele miesięcy przed datą płatności raty, której termin płatności wyznaczono na 30 czerwca, a właściciele mieli być o tym odpowiednio wcześniej zawiadomieni.   

Ostatecznie WSA rozpoznający te sprawę podzielił stanowisko skarżącej gminy. W uzasadnieniu wyroku sędziowie przywołali orzeczenie NSA z dnia 28 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 958/16, w którym ten wskazał, że ustalenie ryczałtowej stawki opłaty za wywóz śmieci z nieruchomości letniskowych, wykorzystywanych sezonowo, dopuszczalne jest w trakcie roku kalendarzowego, którego opłata dotyczy. 

NSA wskazał wówczas na treść art. 147 a 1 p.p.s.a. i brzmienie art. 91 ust. 1 w związku z art. 91 ust. 4 u.s.g. ( Dz.U.2020.713 t.j. z dnia 2020.04.21) oraz wypracowane na tle przywołanych wyżej przepisów piśmiennictwo i judykaturę. Podkreślił, że tylko istotne naruszenie prawa stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały (aktu) organu gminy. Za "istotne" naruszenie prawa uznaje się uchybienie, prowadzące do skutków, które nie mogą być akceptowane w demokratycznym państwie prawnym.

WSA zwrócił uwagę, że omawianą uchwałę gminy opublikowano w Dzienniku Urzędowym 31 grudnia 2019 r. "zatem uchwała obowiązuje po upływie 14 dni czyli od dnia ogłoszenia tj. od dnia 15 stycznia 2020 r." . Zdaniem sądu, w tej sytuacji "nie można zasadnie twierdzić, że w stanie faktycznym sprawy doszło do naruszenia zasady niedziałania prawa wstecz".

Jak zaznaczył WSA, ten sposób wykładni wskazanych wyżej przepisów nie jest również kwestionowany w orzecznictwie sądowym, jak i organów nadzoru (por. wyrok WSA w Gdańsku z 1 marca 2016 r., I SA/Gd 1411/15: uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 9 kwietnia 2015 r.). 


Wyrok WSA w Olsztynie: Sygn. akt I SA/OI 213/20

mp/