Unikaj wyrazów specjalistycznych, wtrąceń i patosu; używaj jak najczęściej czasowników. Uniwersytet Wrocławski przygotował wskazówki dla urzędników.

Pracownia Prostej Polszczyzny Uniwersytetu Wrocławskiego przyjrzała się stronom internetowym polskich urzędów z lat 2015–2017.

„Badaliśmy wiadomości płynące ze stron internetowych prezydenta, premiera, wszystkich ministerstw oraz urzędów wojewódzkich i marszałkowskich” – wyjaśniają Grzegorz Zarzeczny i Tomasz Piekot, autorzy raportu.

W badaniu uwzględnili średnią długość zdania, odsetek wyrazów długich oraz mglistość tekstu (indeks mglistości FOG).

Pierwsze miejsce w rankingu zajęło w 2017 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji z tekstami, które przeciętnie nie powinny sprawić problemu maturzyście. Ministerstwo to również w poprzednich latach znajdowało się w pierwszej dziesiątce, konsekwentnie podnosząc swoją pozycję w rankingu (w roku 2015 – 8 miejsce, w 2016 – 6 miejsce).

Drugie miejsce przypadło Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Pomorskiego (w 2015 – 4 miejsce, w 2016 – spadek na 11).

Trzecie miejsce – bez zmian w stosunku do poprzedniego roku – zajmuje lider z roku 2015, czyli Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Oto dziesięć zaleceń, które w największym stopniu wpłyną na przystępność tekstów.

1. Stosuj podmiot i orzeczenie jak najbliżej siebie – i początku zdania. Unikaj wtrąceń.

2. Używaj jak najczęściej czasowników. Ożywiają tekst, a każdy z nich opowiada kompletną historię.

3. Pisz osobowo. Unikaj czasowników na -no, -to, się (np. ustalono, podjęto decyzję, uznaje się, że…) i słów typu można, trzeba, należy, warto.

4. Unikaj imiesłowów na -ąc, ponieważ odbiorca dłużej nie wie, kto wykonuje imiesłowową czynność.

5. Unikaj „rzeczowników zombie” na -anie, -enie, -cie. To ukryte czynności, które pozbawiają tekst życia; np. Niestawienie się skutkować będzie nałożeniem kary.

6. Unikaj zwrotów typu: w razie X, z powodu X, na skutek X, w celu X – zwłaszcza na początku akapitu. Zwroty te zapraszają do tekstu „rzeczowniki zombie”.

7. Nie pisz o pisaniu (informuję, wobec powyższego, nadmieniam, wyjaśniam). Wyjątkiem są początki długich lub relacyjnie trudnych tekstów.

8. Pisz oryginalnie. Unikaj słownych natrętów i szablonowych powiedzeń; np. w trosce o coś, spełniać oczekiwania, wychodzić naprzeciw.

9. Unikaj patosu i podniosłego tonu. Efekt ten tworzą „słowa bufony”, np. iż, dokonać, nadmienić, pragnąć, ufać, mniemać.

10. Unikaj wyrazów specjalistycznych. Jeśli wprowadzasz trudny termin, umieść go po prostym omówieniu (np. w nawiasie).

Źródło: Pracownia Prostej Polszczyzny

aba/