Kandydaci na radnych i wójtów w jednym z dokumentów niezbędnych przy rejestracji zapewniają o spełnieniu warunków biernego prawa wyborczego, a więc na przykład o niekaralności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. Co jeżeli takie zapewnienie okaże się nieprawdą już po głosowaniu, albo między pierwszą a drugą turą?

W przypadku radnych sprawa jest jasna. Jeżeli terytorialna komisja wyborcza ma informację z Krajowego Rejestru Karnego, że wybrana osoba nie spełnia wymienionego w ustawie warunku niekaralności w przypadku gmin do 20 tys mieszkańców konieczne jest ponowne głosowanie, w przypadku pozostałych jednostek na miejsce takiego niedoszłego radnego wchodzi osoba z kolejnym wynikiem na jego liście wyborczej.

Trochę bardziej jest to skomplikowane w przypadku wójtów. - Jeżeli terytorialna komisja wyborcza powzięła informację o niespełnianiu warunku niekaralności przez kandydata wówczas jeżeli kandydat nie była zarejestrowany odmawiała rejestracji, jeżeli był – skreślała go z listy – tłumaczy Lech Gajzler z PKW. Jeżeli odpowiednia informacja z KRW trafiła do komisji wyborczej między pierwszą a drugą turą wyborów, a dany kandydat miał wziąć udział w ponownym głosowaniu zostaje skreślony i wówczas wybory przesuwa się o kolejne dwa tygodnie i drugiej tury przechodzi osoba z kolejnym wynikiem (art 4. ust. 4 ustawy o bezpośrednim...). Przy okazji Lech Gajzler wyjaśnił wątpliwości jakie pojawiły się w związku z wcześniejszą uchwałą PKW. Podkreślił, że jedynie w sytuacji gdy nie ma możliwości wskazania kolejnego kandydata do drugiej tury głosowanie przeprowadza się za lub przeciw jednemu.

Jeżeli taka sytuacja – brak biernego prawa wyborczego – wyjdzie na jaw po drugiej turze konieczne będą nowe wybory. - W takiej sytuacji mandat takiej osoby wygasa z mocy przepisów dotyczących już wybranych wójtów – przypomina ekspert PKW. Zastosowanie ma tu artykuł 26 ust. 1, pkt 3 ustawy o bezpośrednim wyborze wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. W opinii Lecha Gajzlera nie będzie miało znaczenia, jeżeli już po drugiej turze wyborów okaże się, że kontrkandydat przyszłego wójta nie spełniał warunków biernego prawa wyborczego.

Daniel Pawluczuk
d.pawluczuk@pap.pl