Jako jedyny bank państwowy, na mocy przyjętych rozwiązań ustawowych, BGK proponuje samorządom preferencyjne kredyty na inwestycje komunalne realizowane z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej - mówi wiceprezes zarządu BGK Mirosław Czekaj
Rozmowa z wiceprezesem Zarządu BGK o współpracy banku z samorządami
- Co z punktu widzenia samorządów wyróżnia ofertę BGK na tle innych banków?
- Realizując zadania zlecone przez rząd, Bank Gospodarstwa Krajowego zarządza funduszami celowymi i programami rządowymi, które na preferencyjnych warunkach wspierają przedsięwzięcia podejmowane przez jednostki samorządu
terytorialnego. Oferta BGK dla samorządów ma nie tylko komercyjny charakter, to znacznie więcej. Szczególny status Banku powoduje, że współpraca z samorządami jest misją BGK..
Samorządom oferujemy kompleksowe finansowanie inwestycji infrastrukturalnych, realizowanych z wykorzystaniem funduszy UE. Jako jedyny bank państwowy, na mocy przyjętych rozwiązań ustawowych, BGK proponuje samorządom preferencyjne kredyty na inwestycje komunalne realizowane z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej. Nasz bank finansuje na dogodnych warunkach wszystkie etapy inwestycji – zarówno koszty jej przygotowania jak i realizacji, w tym wkład własny. Zapewniamy również prefinansowanie dotacji unijnej.
- Czy jest coś, co polecałby Pan samorządowcom szczególnie?
-Mam kłopot, ponieważ niemal każdy z produktów oferowanych przez BGK samorządom ma szczególny charakter. Wymierne korzyści wynikające ze współpracy z naszym bankiem to preferencyjne oprocentowanie, dogodny okres kredytowania, możliwość uzyskania karencji w spłacie kapitału i wygodna procedura kredytowa.
Już na etapie przygotowywania dokumentacji planowanej inwestycji samorządy mogą otrzymać na dogodnych warunkach kredyt ze środków Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Chciałbym zwrócić uwagę na możliwość włączenia kosztów opracowania dokumentacji objętych kredytem FRIK do kosztów kwalifikowanych inwestycji, podlegających refundacji ze środków UE, możliwość uzyskania kredytu na już poniesione wydatki oraz zwolnienie z obowiązku przeprowadzenia przetargu .
- Dla wielu samorządów problemem jest konieczność wyłożenia pieniędzy na dotowaną przez UE inwestycję.
- BGK może dokonać prefinansowania takiego przedsięwzięcia udzielając pożyczki ze środków budżetowych na pokrycie tej części kosztów inwestycji, która podlega refundacji ze środków UE Pozwala to na pokrycie wydatków do czasu uzyskania refundacji ze środków unijnych.
Atrakcyjnie oprocentowaną pożyczkę może uzyskać każda jednostka samorządu terytorialnego, która realizuje projekt unijny. Nie ma przy tym obowiązku przeprowadzania przetargu.
- Barierą bywa też brak tzw. wkładu własnego.
- W tym przypadku rozwiązaniem może być kredyt ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego na sfinansowanie wkładu własnego. Zalety tej oferty to długi okres kredytowania (maksymalnie do 2021 roku), karencja w spłacie kapitału (maksymalnie do 2008 roku), korzystne oprocentowanie kredytu, zwolnienie z obowiązku przeprowadzania przetargu, możliwość uzyskania kredytu na już poniesione wydatki.
- Na czym polega działalność Funduszu Poręczeń Unijnych?
- Ze środków FPU udzielane są gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek na realizację przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE oraz gwarancje lub poręczenia wykonania zobowiązań wynikające z obligacji, emitowanych w celu finansowania projektów unijnych. Przewidujemy, że wartość poręczeń i gwarancji udzielonych w 2005 roku wyniesie ponad 720 mln zł.
Wśród beneficjentów funduszu będą jednostki samorządu terytorialnego i ich związki
- Emisja obligacji bywa coraz popularniejszym sposobem pozyskiwania środków na rozwój. Czy samorządy mogą tu liczyć na pomoc BGK?
- Bank Gospodarstwa Krajowego jest aktywnym uczestnikiem rynku obligacji komunalnych. Od 2001 roku BGK podpisał 37 umów dotyczących organizacji emisji obligacji, w tym 23 dla miast i gmin, 12 dla powiatów i 2 dla województw. Biorąc pod uwagę liczbę obsługiwanych programów, zajmujemy trzecie miejsce na tym rynku.Nasi eksperci w każdej chwili mogą pomóc samorządom zdobyć pieniądze z emisji obligacji.
- Jak często samorządy korzystają z możliwości prefinansowania inwestycji dotowanej przez Unię Europejską? Jakie warunki muszą spełnić?
- Przyjęliśmy od samorządów kilkaset wniosków o prefinansowanie projektów w ramach ZPORR, podpisanych zostało około 400 umów. Składające wniosek samorządy prosimy o przedstawienie dokumentów umożliwiających weryfikację bieżącej i prognozowanej zdolności kredytowej. Pozwala nam to na wyeliminowanie transakcji obarczonych nadmiernym ryzykiem i budowę dobrego jakościowo portfela kredytowego.
Wymagane dokumenty to: pozytywna opinia RIO, uchwała właściwej rady gminy, powiatu czy sejmiku samorządowego, prognoza przychodów i wydatków, odpowiednie decyzje organów administracji państwowej. Im lepiej są te dokumenty przygotowane, tym szybciej podejmowana jest decyzja kredytowa.
- BGK administruje także środkami Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Co ten fundusz oferuje samorządom?
- Głównymi celami działalności Funduszu są z jednej strony ułatwienie dostępu do kredytów lub pożyczek bankowych podmiotom, w tym samorządom, które posiadają zdolność kredytową, ale nie posiadają wystarczającego zabezpieczenia, a z drugiej strony - redukcja ryzyka występującego po stronie banków kredytujących i zachęcenie ich do rozszerzenia akcji kredytowej. BGK poręcza oraz może wejść kapitałowo do funduszu poręczeniowego
Bank uczestniczy w rozwijaniu systemu regionalnych i lokalnych funduszy poręczeniowych. Celem inwestowania w te fundusze nie jest osiągnięcie przez BGK zysku, lecz wspieranie wzrostu przedsiębiorczości w danym regionie. Ułatwiając dostęp do finansowania stymulujemy rozwój działalności gospodarczej, wzmacniamy konkurencyjność na rynku europejskim oraz przyczyniamy się do tworzenia nowych miejsc pracy.
W roku 2004 BGK wniósł kapitał do 8 funduszy regionalnych i 6 funduszy lokalnych. W bieżącym roku działalność ta będzie kontynuowana w znacznie szerszym zakresie – plan zakłada dokończenie budowy sieci regionalnych funduszy poręczeniowych i powołanie 20 funduszy lokalnych. Planujemy dekapitalizowanie funduszy regionalnych kwotą 21,5 mln zł, a lokalnych kwotą 22,5 mln zł.
- Na ile realna jest proponowana gminom przez BGK pomoc w tworzeniu lokali socjalnych?
- W latach 2004-2005 gminy otrzymają ze środków utworzonego w BGK Funduszu Dopłat kwotę 50 mln zł. Środki te mogą być przeznaczone na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia polegającego na budowie budynku, remoncie lub przebudowie budynku lub zmianie sposobu użytkowania budynku wymagającego dokonania remontu lub przebudowy.
Kwota ta pozwoli na zrealizowanie 142 wniosków dotyczących sfinansowania 3 253 lokali socjalnych i 665 miejsc noclegowych w domach dla bezdomnych
- Jakim klientem są dla BGK samorządy?
- Pierwszoplanowym. I to nie tylko dlatego, że wspomaganie samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego jest celem zapisanym w ustawie o Banku Gospodarstwa Krajowego. Wartość rocznych inwestycji polskich samorządów przekracza kilkanaście miliardów złotych. Możliwości te zostaną jeszcze zwiększone o kilka miliardów euro dotacji unijnych, które polskie gminy, powiaty i województwa otrzymają w najbliższym czasie. Jeżeli do tego dodamy , iż samorządy dysponują już międzynarodowymi ratingami to można powiedzieć że samorządy są bardzo dobrymi klientami.
- Czy również te, które znalazły się w kłopotach finansowych?
- Dla takich samorządów BGK może być przyszłościowym partnerem. To jednak na tyle poważny problem, że wymaga zmian w ustawie o finansach publicznych. Potrzebą ostatnich lat okazała się konieczność przygotowania instrumentów pozwalających na finansowanie realizacji programów naprawczych w przypadku tych jednostek samorządu terytorialnego, które utraciły płynność finansową. Eksperci banku pracują nad programem dla tej grupy samorządów.
- Dziękujemy za rozmowę.