Jak przyjmować zgłoszenia i rejestrować listy kandydatów na posłów do Parlamentu Europejskiego - Państwowa Komisja Wyborcza opublikowała wytyczne dla okręgowych komisji wyborczych (OKW). PKW przypomina m.in. o parytecie płci.

Wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się w Polsce 26 maja. Do 16 kwietnia komitety wyborcze mają czas na zgłaszanie list kandydatów. Zgodnie z wytycznymi PKW, okręgowe komisje wyborcze, które będą przyjmować te zgłoszenia, a następnie rejestrować listy muszą pełnić w tym celu dyżury we wszystkie dni powszednie oraz w ostatnią sobotę poprzedzającą upływ terminu zgłaszania list kandydatów, tj. 13 kwietnia 2019 r.

Dyżury OKW

Informacja o miejscu, dniach i godzinach dyżurów, a także o danych kontaktowych komisji powinna być wywieszona w siedzibie komisji oraz umieszczona na stronie internetowej delegatury Krajowego Biura Wyborczego obsługującej komisję.

Przyjmując zgłoszenia list kandydatów OKW ma obowiązek wykorzystywać system informatyczny Wsparcie Organów Wyborczych (WOW). Decyzje OKW jak: wezwanie do usunięcia wad zgłoszonej listy, odmowa rejestracji, skreślenie kandydata z zarejestrowanej listy, unieważnienie rejestracji listy kandydatów muszą być podjęte w formie uchwały z uzasadnieniem.

Zasady zgłaszania kandydatów

OKW powinny pamiętać, że komitet wyborczy może zgłosić w okręgu wyborczym tylko jedną listę kandydatów, liczba zaś kandydatów na liście nie może być mniejsza niż 5 i większa niż 10. Ponadto liczba kandydujących kobiet nie może być mniejsza niż 35 proc. liczby wszystkich kandydatów na liście i analogicznie - liczba kandydujących mężczyzn nie może być mniejsza niż 35 proc. liczby wszystkich kandydatów na liście.

Jeżeli okaże się, że 35 proc. liczby wszystkich kandydatów na liście jest liczbą ułamkową, wówczas należy dokonać zaokrąglenia w górę. Przykładowo jeżeli na liście zgłoszono np. 9 kandydatów, wówczas 35 proc. liczby wszystkich kandydatów stanowi 3,15. Dlatego też liczba kandydatów - kobiet zgłaszanych na takiej liście nie może być mniejsza niż 4 i liczba kandydatów - mężczyzn nie może być mniejsza niż 4.

OKW muszą też mieć na uwadze m.in, że: kandydat na posła do Parlamentu Europejskiego może być zgłoszony tylko w jednym okręgu i tylko z jednej listy; kandydatem może być obywatel polski i obywatel UE niebędący obywatelem polskim który najpóźniej w dniu głosowania kończy 21 lat, od co najmniej 5 lat stale zamieszkuje w Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego UE; lista kandydatów musi być poparta podpisami co najmniej 10 tys. wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym; komitet wyborczy, który zgłosił listy kandydatów co najmniej w połowie okręgów wyborczych na podstawie podpisów wyborców popierających listę, uprawniony jest do zgłoszenia dalszych list bez poparcia zgłoszenia podpisami wyborców, na podstawie załączonego do zgłoszenia oświadczenia o skorzystaniu z tego uprawnienia.

Pełnomocnicy wyborczy muszą doręczyć OKW listy kandydatów na piśmie najpóźniej w dniu 16 kwietnia 2019 r. do godz. 24. Przyjmowanie dokumentów zgłoszenia okręgowa komisja wyborcza może powierzyć wyznaczonym osobom w szczególności m. in. członkom komisji, komisarzom wyborczym niepowołanym w skład komisji, członkom rejonowych komisji wyborczych z obszaru właściwości danej okręgowej komisji wyborczej, pracownikom delegatur Krajowego Biura Wyborczego lub innym osobom wskazanym przez dyrektora delegatury Krajowego Biura Wyborczego albo sekretarza komisji.

Przyjmujący zgłoszenie sprawdzają w obecności zgłaszającego, czy zostało ono złożone przez uprawnioną osobę, numerują i opatrują pieczęcią OKW arkusze wykazu podpisów, a następnie wydają potwierdzenie zgłoszenia listy kandydatów. Po przyjęciu zgłoszenia niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek zmian na liście kandydatów.

Weryfikacja i rejestracja list

Niezwłocznie po przyjęciu zgłoszenia OKW bada je w regulaminowym składzie i ustala, czy zgłoszenie spełnia ustawowe wymagania. OKW musi też wystąpić do Ministra Sprawiedliwości z zapytaniem o udzielenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego o kandydatach z tej listy. W przypadku obywateli UE niebędących obywatelami polskimi OKW występuje do Ministra Spraw Wewnętrznych z zapytaniem o udzielenie informacji w sprawie oświadczenia stwierdzającego, że kandydat nie został pozbawiony prawa do kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim Unii Europejskiej jego pochodzenia.

Po ustaleniu prawidłowości dokumentów zgłoszenia i wymaganego poparcia wyborców wyrażonego w wykazie podpisów, okręgowa komisja wyborcza postanawia o zarejestrowaniu listy kandydatów. W razie stwierdzenia wad dokumentów lub braku wymaganego poparcia wyborców komisja postanawia o wezwaniu do usunięcia wad zgłoszenia lub uzupełnienia wykazu podpisów bądź też o odmowie rejestracji listy kandydatów.

W przypadku odmowy rejestracji listy kandydatów OKW, po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia odwołania do PKW lub nieuwzględnieniu odwołania przez Państwową Komisję Wyborczą, odsyła kandydatom z tej listy złożone przez nich oświadczenia.

Jeżeli dokumenty zgłoszenia i wykaz podpisów wyborców popierających zgłoszenie spełniają ustawowo określone warunki, okręgowa komisja wyborcza sporządza niezwłocznie, w trzech egzemplarzach, protokół rejestracji listy kandydatów. Jeden egzemplarz protokołu komisja doręcza zgłaszającemu, drugi przesyła niezwłocznie PKW, trzeci pozostaje w dokumentacji komisji okręgowej.

Stwierdzając wady zgłoszenia inne niż brak wymaganej liczby prawidłowo złożonych podpisów wyborców (np. niekompletne dokumenty zgłoszenia wzywa osobę zgłaszającą do ich usunięcia w terminie 3 dni, a jeśli wady nie zostaną usunięte w terminie - odmawia rejestracji listy kandydatów.

Analogicznie komisja postępuje, gdy wada zgłoszenia listy kandydatów polega na niespełnieniu wymogu parytetu płci. Przy usuwaniu tej wady nie obowiązuje zakaz określony w art. 344 § 2 Kodeksu wyborczego tj. zakaz uzupełniania listy o nazwiska kandydatów, zmiany kandydatów albo ich kolejności na liście.

W przypadku nieusunięcia wad zgłoszenia w odniesieniu do poszczególnych kandydatów, listę rejestruje się w zakresie nieobjętym wadą, a odmawia rejestracji w odniesieniu do kandydatów zgłoszonych wadliwie; jest to jednak dopuszczalne tylko wówczas, gdy liczba kandydatów pozostających na liście nie jest mniejsza niż 5.

W przypadku gdy liczba prawidłowo zgłoszonych kandydatów jest mniejsza niż 5, komisja odmawia rejestracji listy w całości.

Jeżeli liczba prawidłowo złożonych podpisów wyborców popierających zgłoszenie listy kandydatów jest mniejsza niż ustawowo wymagana, OKW wzywa zgłaszającego do uzupełnienia wykazu podpisów. Jeśli ustalenia wad wykazu podpisów komisja dokonała po upływie ustawowego terminu dla przyjmowania zgłoszeń lub gdy do upływu tego terminu zgłaszający nie dokonał uzupełnienia wykazu podpisów, OKW odmawia rejestracji listy kandydatów.

Również w przypadku komitetów wyborczych, których listy kandydatów zgłoszone na podstawie podpisów poparcia nie zostaną zarejestrowane co najmniej w połowie okręgów wyborczych, OKW postanawia o odmowie zarejestrowania listy zgłoszonej bez podpisów poparcia na podstawie oświadczenia.

Jeśli w toku sprawdzania wykazu podpisów wyborców OKW poweźmie uzasadnione wątpliwości co do prawdziwości danych zawartych w wykazie bądź co do wiarygodności podpisów, dokonuje ona w terminie 3 dni sprawdzenia tych danych bądź wiarygodności podpisów. O wszczęciu postępowania wyjaśniającego należy niezwłocznie powiadomić osobę zgłaszającą listę kandydatów.

Po przekazaniu przez Państwową Komisję Wyborczą informacji o wylosowanych jednolitych numerach dla list kandydatów komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy w więcej niż jednym okręgu wyborczym, okręgowa komisja wyborcza przeprowadza losowanie numerów dla list tych komitetów wyborczych, których listy zostały zarejestrowane wyłącznie w danym okręgu wyborczym.

Zmiany w zarejestrowanych listach kandydatów

Okręgowa komisja wyborcza skreśla z zarejestrowanej listy kandydatów nazwisko kandydata na posła do Parlamentu Europejskiego, który zmarł, utracił prawo wybieralności, złożył komisji na piśmie oświadczenie o wycofaniu zgody na kandydowanie lub, w przypadku obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim, złożył nieprawdziwe oświadczenie, że nie został pozbawiony prawa do kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim Unii Europejskiej jego pochodzenia.

Uzupełnienie zarejestrowanej listy kandydatów o nowego kandydata może mieć miejsce tylko wtedy, gdy skreślenie nazwiska kandydata nastąpiło wskutek jego śmierci i spowodowało, że na liście tej pozostało mniej niż 5 kandydatów.

js/