- Biblioteka szkolna może być dostępna także jako biblioteka publiczna dla wszystkich mieszkańców, nie tylko wtedy gdy w szkole są zajęcia, ale też w czasie, gdy szkoła jest już zamknięta – uważa minister edukacji Katarzyna Hall.

Jak zaznacza minister, wymaga to odpowiednich uregulowań prawnych, które mogą być podjęte na szczeblu lokalnym lub centralnym.

Publikujemy ostatnią część odpowiedzi na pytania internautów, na które minister edukacji nie zdążyła odpowiedzieć podczas październikowego czatu.

samorzadowiec: Dodatek wiejski i mieszkaniowy nie spełnia już swojej dawnej funkcji, jest tylko dodatkiem do wynagrodzenia. Dlaczego nie mają podobnego dodatku nauczyciele w miastach?

Obecnie w MEN pracują, z udziałem m.in. przedstawicieli nauczycielskich związków zawodowych, dwa zespoły robocze, zajmujące się analizą struktury wynagrodzenia oraz czasem i warunkami pracy nauczycieli.

Pawel: Pani Minister dlaczego do dziś brakuje wielu aktualnych rozporządzeń, poprzednie wersje zostały już dawno unieważnione przez zmiany ustawy?

Niestety ustawa o systemie oświaty została przyjęta bardzo późno, po wyczerpaniu całego procesu legislacyjnego z wetem prezydenta włącznie, to spowodowało, że czasu na przygotowanie stosownych rozporządzeń zostało niewiele. Staramy się uzupełniać brakujące rozporządzenia najszybciej jak to możliwe, jednak z zachowaniem staranności. W sumie podczas swojej pracy podpisałam aż 51 rozporządzeń.

Pełne zestawienie oraz brzmienia wydanych i projektowanych aktów prawnych znajdują się na: http://bip.men.gov.pl. Akty prawne najściślej powiązane z wprowadzanymi zmianami systemowych można znaleźć na http://www.reformaprogramowa.men.gov.pl/akty-prawne.

JST1: dlaczego na szczytach władzy decyduje się o wysokości wynagrodzeń nauczycieli gdzie następnie państwo nie pokrywa w 100 % tych wynagrodzeń i organy prowadzące z własnych dochodów muszą dokładać do tych wynagrodzeń?

Środki niezbędne na wypłacenie średnich wynagrodzeń nauczycieli wraz z pochodnymi, środkami na odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli zagwarantowane są przez państwo w dochodach jst.

Zgodnie z art. 167 ust. 2 Konstytucji RP, dochodami samorządów terytorialnych są: dochody własne, subwencje ogólne, dotacje celowe z budżetu państwa. W świetle obowiązujących przepisów, punktem odniesienia w zakresie bilansowania środków na zadania własne (w tym zadania oświatowe) mogą być łączone dochody danego samorządu terytorialnego, a nie tylko część oświatowa subwencji ogólnej, która jest jedynie jednym ze źródeł tych dochodów.

reni: Jaka będzie przyszłość etyki w szkole?

Chcielibyśmy, aby etyka była przedmiotem obowiązkowym dla uczniów nieuczęszczających na lekcje religii.

JB: Dlaczego dodatki wiejskie i dodatki mieszkaniowe nie są wliczane do średnich wynagrodzeń nauczyciela. Takie postępowanie dyskryminuje nauczycieli pracujących w miastach

Dodatek mieszkaniowy oraz tzw. dodatek wiejski są dodatkami socjalnymi, które nie wchodzą w skład wynagrodzenia nauczycieli, zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela. W świetle powyższego, dodatki te nie są uwzględniane do wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli.

spokowf: nadal pytam o studia podyplomowe nadające kwalifikacje do nauczania w-f , muzyki, plastyki bez egzaminów sprawnościowych sportowych , muzycznych , plastycznych

Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie standardów kształcenia nauczycieli, kształcenie nauczycieli na studiach podyplomowych w specjalizacji nauczycielskiej może być prowadzone w zakresie przygotowania merytorycznego do nauczania przedmiotu (prowadzenia zajęć), jeżeli: program studiów zapewnia przygotowanie merytoryczne absolwentów studiów wyższych zawodowych lub studiów magisterskich do nauczania przedmiotu (prowadzenia zajęć) zgodnie z zakresem podstawy programowej i został opracowany z uwzględnieniem posiadanego przez uczestników studiów podyplomowych przygotowania, tak aby studia umożliwiały uzyskanie wiedzy i umiejętności odpowiednich do nauczania przedmiotu (prowadzenia zajęć), w trakcie studiów są realizowane zajęcia z zakresu dydaktyki przedmiotowej (zajęć), studia są prowadzone w wymiarze co najmniej 350 godzin i trwają co najmniej trzy semestry.

Marek_Sempik: Dlaczego Pani Minister bardzo oględnie i niekonkretnie odpowiada na pytania? Czy prawdziwe jest sformułowanie, że dod. godz. w ramach art. 42 KN są bezpłatne?

Nieprawda. Zgodnie z art. 42 ust. l i 2 ustawy Karta Nauczyciela w ramach ustalonego wynagrodzenia oraz czasu pracy nieprzekraczającego 40 godzin na tydzień nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć obowiązany jest realizować m.in.: zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (pensum), inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć.

W ramach otrzymywanego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować nie tylko zajęcia wynikające z pensum, lecz również m.in. zajęcia, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela. Zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela, nauczyciel nie prowadzi zatem bezpłatnie, tylko w ramach swoich obowiązków – rozumianych trochę szerzej niż samo pensum.

gagatek: Art. 30 to największy bubel jaki mógł zostać uchwalony. Co ma wspólnego ze średnimi wynagrodzeniem np. to, że ktoś dostaje lub nie nagrodę jubileuszową lub odprawę.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, wynagrodzenie nauczycieli składa się z : wynagrodzenia zasadniczego; dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy; wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw; nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych.

Do świadczeń wynikających ze stosunku pracy należą: dodatki za warunki pracy, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe, dodatkowe wynagrodzenie roczne, wynagrodzenie za pracę w nocy, zasiłek na zagospodarowanie, nagrody ze specjalnego funduszu nagród. Zatem nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne wchodzą w skład wynagrodzenia nauczycieli i są uwzględniane do wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli.

Kazik: W szkołach wiejskich gdzie klasy są kilkunastoosobowe wystarcza subwencja tylko na wynagrodzenia, więc co zrobić aby starczyło na całą oświatę???

Kształtowanie sieci szkół to zadanie samorządu. On decyduje ile ma szkół i nauczycieli. Subwencja jest liczona na każde dziecko, nie na nauczyciela – nauczyciele, gdy gdzieś nie ma uczniów, nie są potrzebni. Średnio w kraju około 70-80% subwencji jest przeznaczane na płace nauczycieli. Jednak to w jakim stopniu i na co jest ona wykorzystywana decyduje organ prowadzący.

Janek: Szanowna Pani Minister. Moim zdaniem warto postawić pytanie o sensowność i obiektywność matury. Jaki jest zdaniem Pani cel istnienia maturalnego w XXI wieku?

Obecnie matura ma dwa cele. Sprawdza jakość kształcenia uczniów przez szkoły, pozwala porównać, co jest nauczane w danej placówce lepiej a co gorzej (jest to narzędzie dla nauczycieli, dyrektorów, samorządów i MEN wraz z CKE). Drugi to cel rekrutacyjny, pozwalający uczelniom wyższym wybrać odpowiednio przygotowanych kandydatów na studia.

ala: Wg. jakiej podstawy prawnej wypłacać wynagrodzenia nauczycieli od 1 stycznia, jeżeli tabela nr 2 w rozporządzeniu obowiązuje do dnia 31.12.2009?

W MEN został opracowany projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy, jak również projekt rozporządzenia o zmianie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy. Trwa proces uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych ww. projektów. Zmiany te zapewnią ciągłość wypłat wynagrodzeń nauczycieli po dniu 31 grudnia 2009 r.

JB: Dlaczego MEN nie chce określić tych przeciętych warunków, które są podstawą wyliczenia subwencji tj ilość dzieci w oddziale, ilość godzin na oddział czy procentowy udział pozostałych kosztów w utrzymaniu szkoły

Właśnie na podstawie takich założeń kalkulowana jest wysokość subwencji edukacyjnej, wiele z tych liczb określonych jest w prawie oświatowym, na przykład w rozporządzeniach o ramowych planach nauczania w szkołach publicznych, o ramowych statutach szkół publicznych.

Pawel: Wydaje mi się raczej, że powinni to robić wojewodowie ponieważ kuratorzy nie mają mocy sprawczej nad organami wykonawczymi jst w tym zakresie.

Wojewodowie mają określone uprawnienia wobec jst, również w sprawach oświatowych.

najki: Pani Minister … Czy wie Pani o koszmarnej i bezsensownej biurokracji w szkołach? O armii urzędników, fachowców od nieprzemyślanych zmian programowy, ludzi, którzy wdrażają programy zapominając o podmiocie - DZIECKU!

Proszę mi wierzyć, że każda zmiana, w tym podstawy programowej, jest poprzedzona wielomiesięcznymi pracami wybitnych ekspertów oświatowych, oraz konsultacjami zewnętrznymi, na celu mającymi dobro ucznia. Wiem jednak, niestety, że te dobrze przemyślane zmiany są czasem wprowadzane źle lokalnie lub w konkretnej szkole ze względu na ich niezrozumienie, najczęściej wynikające z niechęci do zagłębienia się w istotę i sens zmian. Potrzebny wtedy jest nadzór pedagogiczny, żeby pomóc prostować te różne lokalne niezrozumienia.

marta1111: Czy osoby przebywające na zasiłku np. macierzyńskim należy wliczać do średniorocznej struktury zatrudnienia w celu wypłaty średnich wynagrodzeń

Nauczycieli przebywających na urlopach macierzyńskich, urlopach wychowawczych, pobierających zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek opiekuńczy, nie uwzględnia się w średniorocznej strukturze zatrudnienia, niezbędnej do ustalenia wysokości funduszu dodatku uzupełniającego, proporcjonalnie do okresów, w których nie wypłacono im wynagrodzenia ze środków ujętych w planie finansowym szkoły. Zasiłki oraz inne świadczenia za ww. okresy wypłacane są ze środków zgromadzonych w ZUS.

aneta2244: X Kongres Samorządowy wyraźnie zaznaczył "archaiczną" rolę KN i konieczność łączenia bibliotek szkolnych i publicznych ze względów oszczędnościowych. Gdzie są te oszczędności?

To pytanie do samorządowców.

aneta2244: Czy przewiduje Pani etat nauczyciel-bibliotekarz w szkole każdego typu? Pytam w imieniu zaniepokojonego środowiska...

Etat nauczyciela-bibliotekarza jest zapewniany w szkołach wszystkich typów, bowiem przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) zobowiązują do szczegółowego określenia w statucie szkoły organizacji biblioteki szkolnej oraz zadań nauczyciela bibliotekarza, zgodnie z potrzebami danej szkoły, w szczególności z uwzględnieniem zadań w tym zakresie.

Danuta_Brzezinska: Zastępowanie bibliotek szkolnych publicznymi lokowanymi w szkołach jest niezgodne z prawem. Samorządy wnoszą więc wniosek o zmianę prawa. Czy MEN pozwoli na likwidację szkolnej pracowni, obniżenie jakości oświaty i zrezygnuje z dbałości o bezpieczeństwo uczniów?

bibliotekarka1969: Dzień dobry, jaki jest Pani stosunek do niedawnego projektu Związku Gmin Wiejskich w sprawie łączenia bibliotek szkolnych z publicznymi?

Ministerstwu Edukacji Narodowej zależy na tym, by uczniowie mieli łatwy dostęp do książek i innych zasobów bibliotecznych, a także, by biblioteki istniały i funkcjonowały na terenie szkoły. Istotne jest, aby ten dostęp do książek był możliwy jak najszerzej, również po lekcjach, w okresie ferii letnich i zimowych.

Biblioteka szkolna może być dostępna także jako biblioteka publiczna dla wszystkich mieszkańców, nie tylko wtedy gdy w szkole są zajęcia, ale też w czasie, gdy szkoła jest już zamknięta. Jednak, aby takie rozwiązanie przyjąć, należałoby wprowadzić uregulowania prawne związane z połączeniem biblioteki szkolnej z biblioteką publiczną, dotyczące zarówno kwestii kadrowych, organizacyjnych, jak i bezpieczeństwa. Mogą być one podjęte na szczeblu lokalnym lub centralnym.

Jola66: a kto ma pracować popołudniami i w wakacje w bibliotece szkolnej skoro etat jest 30 godz.

Zgodnie z art. 42 ustawy – Karta Nauczyciela czas pracy nauczyciela, w tym nauczyciela bibliotekarza, zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekroczyć 40 godzin na tydzień. Jednakże tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz dla nauczycieli bibliotekarzy bibliotek szkolnych wynosi 30 godzin. Pozostałe 10 godzin tygodniowo nauczyciel przeznacza na inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły.

Nauczyciele – bibliotekarze bibliotek szkolnych mają prawo do urlopu wypoczynkowego na zasadach określonych w art. 64 ustawy – Karta Nauczyciela. Jednak jeśli by umożliwiono włączenie do biblioteki szkolnej biblioteki publicznej, dołączyliby tam bibliotekarze zatrudniani na innych warunkach.

tnbsp: Czy przewiduje Pani wprowadzenie standardów ilościowych i jakościowych dla bibliotek szkolnych?

Statuty szkół powinny określać sposób zorganizowania pracy biblioteki szkolnej.

Jola66: czy widziała pani współczesna bibliotekę szkolną, czyli Multimedialne Centrum Informacji czy pamięta ja pani przez pryzmat szarego papieru jak pan premier

Aleksandra: Dlaczego mimo większego pensum godzin nauczyciele bibliotekarze, pedagodzy szkolni i nauczyciele świetlicy objęci są tak samo jak pozostali nauczyciele mający w etacie 18 godzin lekcyjnych obowiązkiem dodatkowych godzin. Przecież bibliotekarz ma w etacie ...

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi przepisu art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy –Karta Nauczyciela, Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało stanowisko w sprawie sposobu wykonania tego przepisu – zamieszczone na stronie internetowej MEN.

Podjęcie decyzji w kwestii rodzaju zajęć, które będą realizowane w szkole w ramach godzin, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela, przydzielenie tych godzin do realizacji poszczególnym nauczycielom oraz rozliczanie tych godzin, należy do kompetencji dyrektora szkoły.

aneta2244: biblioteki szkolne są najczęściej w obsadzie jednoosobowej...więc jak ma wyglądać praca popołudniami i w wakacje?

Etat nauczyciela-bibliotekarza jest zapewniany w szkołach wszystkich typów, bowiem przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) zobowiązują do szczegółowego określenia w statucie szkoły organizacji biblioteki szkolnej oraz zadań nauczyciela bibliotekarza, zgodnie z potrzebami danej szkoły, w szczególności z uwzględnieniem zadań w zakresie.

Jola66: Jeśli bibliotek publiczne podlegają Min. Kultury a szkolne MEN, inne też są wymagania kwalifikacyjne, inna ilość godz. do przepracowania, to jak można to wszystko połączyć?

Są to kompetencje Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, idea łączenia bibliotek obu typów musiałaby być prawnie określona albo na podstawie porozumienia się obu ministrów, albo na podstawie prawa lokalnego uwzględniającego należyte realizowanie obu zadań spoczywających na samorządzie lokalnym.

Zapis czatu z minister edukacji dostępny jest tutaj.

Więcej odpowiedzi udzielonych po czacie.