Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy budżetowej na rok 2016, przedłożony przez ministra finansów.

W projekcie ustawy budżetowej na 2016 r. zaplanowano:

- dochody budżetu państwa – 296.879.236 tys. zł,

- wydatki budżetu państwa – 351.499.236 tys. zł,

- deficyt budżetu na kwotę nie większą niż 54.620.000 tys. zł.

Projekt ustawy budżetowej na 2016 r. uwzględnia także budżet środków europejskich, w którym zaplanowano: dochody w wysokości 62.399.264 tys. zł, wydatki w wysokości 71.640.528 tys. zł oraz ujemny wynik budżetu środków europejskich w wysokości 9.241.264 tys. zł.

Potrzeby pożyczkowe netto oraz przychody i rozchody budżetu państwa

W 2016 r. zakładany jest deficyt budżetu państwa w wysokości 54.620,0 mln zł, deficyt budżetu środków europejskich w wysokości 9.241,3 mln zł oraz pozostałe potrzeby pożyczkowe netto w kwocie 9.868,0 mln zł.

W rezultacie planowane w 2016 r. potrzeby pożyczkowe netto ukształtują się na poziomie 73.729,3 mln zł. Planuje się, że finansowanie krajowe potrzeb pożyczkowych netto ukształtuje się na poziomie 47.596,8 mln zł, a finansowanie zagraniczne wyniesie 26.132,5 mln zł.

Założono, że kwota łącznych przychodów i rozchodów (krajowych, zagranicznych oraz z prywatyzacji) w 2016 r. – bez uwzględniania zobowiązań finansowych zaciąganych i spłacanych w tym samym roku budżetowym oraz operacji finansowych dokonywanych między rachunkami ministra finansów – wyniesie odpowiednio 348.557,8 mln zł i 284.696,5 mln zł.

Sektor finansów publicznych

Deficyt sektora finansów publicznych w 2016 r. wg metodyki krajowej planowany jest na poziomie 69,9 mld zł, tj. 3,7 proc. PKB, natomiast wg metodyki unijnej (ESA 2010), uwzględniając m.in. przewidywane niższe wykonanie wydatków sektora finansów publicznych od planu, prognozowany jest na poziomie 2,8 proc. PKB, tj. na poziomie porównywalnym do tegorocznego.

Państwowy dług publiczny

Zakłada się, że państwowy dług publiczny w ujęciu nominalnym wzrośnie o 43,6 mld zł w 2015 r. i o 54,3 mld zł w 2016 r. i wyniesie odpowiednio 870,4 mld zł oraz 924,7 mld zł. Relacja długu do PKB wzrośnie do 48,4 proc. na koniec 2015 r., a następnie do 49,0 proc. w 2016 r. Podobnie jak w latach poprzednich, znaczącą większość (powyżej 90 proc.) państwowego długu publicznego będzie stanowić dług Skarbu Państwa. Tempo przyrostu długu sektora samorządowego w latach 2015-16 przewidywane jest na umiarkowanym poziomie.

Dochody budżetu

Na wysokość dochodów budżetu państwa w 2016 r. wpływać będą czynniki makroekonomiczne oraz efekty wynikające z planowanych na przyszły rok zmian systemowych.

Najważniejsze wskaźniki makroekonomiczne, które będą mieć wpływ na dochody budżetu państwa w 2016 r. to:

- wzrost PKB (w ujęciu realnym o 3,8 proc.);

- średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych (1,7 proc.);

- nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (3,6 proc.);

- wzrost zatrudnienia w gospodarce narodowej (0,8 proc.);

- wzrost spożycia prywatnego (w ujęciu nominalnym o 5,5 proc.).

Dochody podatkowe w 2016 r. wyniosą 268.443.000 tys. zł. Relacja tych dochodów do PKB w 2016 r. wyniesie 14,2 proc.

W ramach dochodów niepodatkowych w 2016 r. przewiduje się uzyskanie dochodów z tytułu wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego w wysokości 3.200 mln zł. Ponadto zaplanowano wpływy z dywidend w wysokości ponad 4.500 mln zł oraz dochody z tytułu wpłat z zysku w wysokości 254,5 mln zł.

Wydatki budżetowe

Wydatki jednostek objętych stabilizującą regułą wydatkową wzrosną w 2016 r. w stosunku do 2015 r. o nieco ponad 18,5 mld zł.

Wydatki budżetu państwa na 2016 r. zaplanowano, zgodnie z algorytmem stabilizującej reguły wydatkowej, w kwocie 351.499,2 mln zł, tj. o 8.221,4 mln zł więcej niż w roku ubiegłym. W ramach tej kwoty udało się nie tylko zaplanować środki na kontynuację priorytetowych zadań rozpoczętych w latach ubiegłych, ale także zabezpieczono finansowanie szeregu nowych, istotnych oraz oczekiwanych przedsięwzięć, w tym przede wszystkim realizację zapowiedzi z exposé premier Ewy Kopacz z października 2014 r.

Mimo wzrostu zapisanego w projekcie ustawy budżetowej na 2016 r. deficytu budżetu państwa, deficyt całego sektora finansów publicznych (liczony zgodnie z metodyką unijną) będzie porównywalny z tegorocznym i jego wartość wyniesie poniżej 3 proc. PKB (przewiduje się go na poziomie 2,8 proc. PKB).

Jednocześnie możliwość podjęcia przez Radę Ministrów decyzji o realizacji w 2016 r. przedmiotowych zamierzeń i przedsięwzięć nie byłaby możliwa bez mającego miejsce w ciągu ostatnich lat procesu konsolidacji fiskalnej. W wyniku tego procesu nastąpiło znaczne ograniczenie deficytu finansów publicznych, co w konsekwencji doprowadziło do podjęcia przez Radę Ecofin w czerwcu br. (tj. rok wcześniej niż było to rekomendowane przez Radę) decyzji o zakończeniu procedury nadmiernego deficytu wobec Polski.

Do najważniejszych nowych zadań i przedsięwzięć należy zaliczyć:

- zwiększenie o ponad 2 mld zł środków na wynagrodzenia dla grup pracowniczych, które – co do zasady – od 2010 r. były objęte tzw. „zamrożeniem” wynagrodzeń,

- wypłacenie w 2016 r. jednorazowych dodatków pieniężnych dla niektórych emerytów, rencistów, osób pobierających świadczenia i zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe lub nauczycielskie świadczenia kompensacyjne – łączny koszt wypłaty tych dodatków jest szacowany na ok. 1,4 mld zł,

- zwiększenie wydatków na obronę narodową do 2 proc. PKB, tj. o blisko 3 mld zł więcej w stosunku do 2015 r.,

- rosnące nakłady na naukę, które rosną w całym budżecie państwa (łącznie z budżetem środków europejskich) o ok. 6 proc. w stosunku do 2015 r.,

- kontynuację dofinansowania zadań restrukturyzacyjnych w sektorze górnictwa węgla kamiennego – przeznaczono na ten cel ponad 900 mln zł,

- zabezpieczenie ponad 1 mld zł na wyższe wydatki na świadczenia rodzinne, w tym: na weryfikację świadczeń rodzinnych (tj. podwyższenie kwot kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz niektóre świadczenia), na realizację nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych dotyczącej przyznania świadczenia rodzicielskiego w wysokości 1000 zł dla osób nieuprawnionych do zasiłku macierzyńskiego, a także na realizację tzw. mechanizmu „złotówka za złotówkę” – rodzina, której dochód przekroczy kryterium dochodowe nadal będzie mogła otrzymywać świadczenia rodzinne, ale w obniżonej wysokości,

- dodatkowe wydatki na weryfikację świadczeń z pomocy społecznej jako skutek podniesienia kwot kryteriów dochodowych oraz niektórych świadczeń z pomocy społecznej od 1 października 2015 r. (podniesienie kryteriów wpłynie na zwiększenie dostępności do świadczeń),

- dofinansowanie działań jednostek samorządu w rozwoju na ich terenie sieci Dziennych Domów „Senior-WIGOR” na lata 2015-2020,

- realizację zadań w ramach programu Praca dla Młodych (nastąpi zwiększenie wydatków na ten cel z Funduszu Pracy),

- środki na realizację zadań przewidzianych w ustawie o zdrowiu publicznym (ustawa tworzy m.in. podstawę do przyjęcia Narodowego Programu Zdrowia, w ramach którego nowym zadaniem będzie program profilaktyki otyłości),

- zapewnienie finansowania specjalizacji lekarzy w ramach rezydentur wszystkich absolwentów uczelni medycznych,

- środki na realizację rządowego programu „Studia dla wybitnych”, mającego na celu wspieranie uzdolnionych studentów w podejmowaniu kształcenia na zagranicznych uczelniach,

- Program Bezpieczna +, cele programu obejmują m.in. działania dotyczące bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni oraz upowszechnianie wiedzy o bezpieczeństwie przeciwpożarowym (doposażanie sal w komendach powiatowych Państwowej Straży Pożarnej „ogniki” do praktycznych zajęć),

- zapewnienie finansowania rozwiązań ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej i edukacji prawnej, w której określono zasady udzielania pomocy prawnej m.in. dla osób fizycznych, którym przyznano świadczenie z pomocy społecznej, posiadających Kartę Dużej Rodziny, kombatantów, weteranów, osób, które nie ukończyły 26 roku życia lub ukończyły 65 lat,

- budowę Muzeum Historii Polski w Warszawie na terenie Cytadeli Warszawskiej, które będzie jedną z najnowocześniejszych tego typu placówek w Polsce,

Ponadto, w projekcie budżetu zapewniono finansowanie kontynuacji priorytetowych zadań rozpoczętych w latach ubiegłych takich jak:

- zwiększenie dostępności wychowania przedszkolnego,

- zabezpieczenie wypłat z Funduszu Dopłat w związku z realizacją programu „Rodzina na swoim” oraz wsparcia dla nabywców lokali mieszkalnych albo domów jednorodzinnych – Mieszkanie dla Młodych (MdM),

- ochrona odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej,

- modernizacja infrastruktury, w tym w szczególności transportu drogowego i kolejowego (w 2016 r. będą kontynuowane programy w zakresie budowy dróg krajowych oraz inwestycji kolejowych; w dalszym ciągu będzie realizowany Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych – Etap II Bezpieczeństwo – Dostępność – Rozwój),

- działalność Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym,

- kontynuacja Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego,

- wspieranie realizacji polskich interesów gospodarczych oraz procesu umiędzynarodowienia polskich przedsiębiorstw i promocji gospodarczej Polski, poprzez rozwój Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad RP,
- dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie dożywiania.

Z punktu widzenia finansów publicznych i reguł fiskalnych, zaplanowany w budżecie poziom wydatków uwzględniający m.in. wyżej wymienione cele zapewnia zachowanie stabilizującej reguły wydatkowej.

Udział wydatków budżetu państwa w PKB w 2016 r. wyniesie 18,6 proc.

Źródło: CIR

kkż/
Serwis Samorządowy PAP