Ranking samodzielności. Gminy najbardziej samodzielne finansowo i uzależnione od transferów
09.08.2019
-
Finanse
Wysoką samodzielność finansową osiągnęły 23 gminy i trzy miasta na prawach powiatu. Natomiast w gronie najbardziej niesamodzielnych finansowo znalazło się osiem gmin.
Wysoką samodzielność finansową osiągnęły w 2018 roku 23 gminy i trzy miasta na prawach powiatu. Natomiast w gronie najbardziej niesamodzielnych finansowo samorządów znalazło się osiem gmin, które były uzależnione od dochodów przekazywanych z budżetu państwa – poinformowała Krajowa Rada RIO.
Jak wynika z danych ze sprawozdania z wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego, w 2018 r. budżety samorządów mniej więcej w połowie opierały się na dotacjach i subwencji ogólnej przekazywanych z budżetu państwa. Pozostałą część dochodów całkowitych samorządów stanowiły dochody własne. Według Krajowej Rady RIO, "są to szczególne rodzaje dochodów, ponieważ świadczą o poziomie samodzielności finansowej samorządu".Wśród wszystkich samorządów wysoką samodzielność finansową, mierzoną wskaźnikiem udziału dochodów własnych na poziomie przekraczającym 70 proc. dochodów, charakteryzowały się 23 gminy. Chodzi m.in. o Kleszczów w woj. łódzkim (91 proc. dochodów własnych w dochodach ogółem) i dwie zachodniopomorskie gminy:Rewal (85 proc.) i Dziwnów (81 proc.). W tej grupie znalazły się ponadto trzy miasta na prawach powiatu: Warszawa, Sopot (po 75 proc.) i Wrocław (71 proc.).Z kolei w gronie najbardziej niesamodzielnych finansowo samorządów znalazło się osiem gmin. Z danych dostępnych w Bandku Danych Lokalnych GUS wynika, że były to: Dzikowiec w woj. podkarpackim, Aleksandrów w woj. lubelskim, Lipnica Wielka w woj. małopolskim oraz Janowiec Kościelny w woj. warminńsko-mazurskim. Ponadto były to: Mirów w woj. mazowieckim, Wielopole Skrzyńskie w woj. podkarpackim, Wojcieszków w woj. lubelskim i Turośl w woj. podlaskim.W budżetach tych gmin udział dochodów własnych stanowił mniej niż 15 proc. "Skutkowało to uzależnieniem tych jednostek od dochodów przekazywanych z budżetu państwa w formie dotacji celowych lub subwencji ogólnej" – zaznaczyła Krajowa Rada RIO.
Jak wynika ze sprawozdania, w dochodach własnych samorządów największe znaczenie miały dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (41,1 proc.). Istotnym źródłem dochodów własnych były także dochody z podatku od nieruchomości (18,2 proc.), stanowiącego najbardziej efektywny i najważniejszy podatek lokalny. Natomiast niewielkie znaczenie miały dochody ze sprzedaży majątku (3 proc.).
Z kolei w kwocie otrzymanych przez jst środków pochodzących z subwencji ogólnej niezmiennie największe znaczenie ma jej część oświatowa stanowiąca w 2018 r. ponad 3/4 dochodów z tego źródła i 17 proc. kwoty dochodów ogółem.
Dotacje celowe na realizację zadań zleconych lub dofinansowanie zadań własnych samorządu stanowiły natomiast 28,3 proc. dochodów całkowitych. Samorządy tak jak w dwóch poprzednich latach większe środki otrzymały na dofinansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej niż zadań własnych.Ponad połowę dotacji na zadania zlecone stanowiły środki na wypłatę świadczeń wychowawczych w ramach rządowego programu "Rodzina 500+". Według KR RIO, dla ponad 3/4 samorządów (78,7 proc.) dochody otrzymane na wypłatę świadczenia wychowawczego i obsługę programu mieściły się w przedziale 10–20 proc. wszystkich zrealizowanych dochodów.
W 2018 r. w strukturze wydatków zaszły zmiany, które zapoczątkowane były już w 2017 r., polegające na wzroście wydatków majątkowych. Samorządy średnio co piątą złotówkę ze swoich budżetów przeznaczały na inwestycje. Według KR RIO, przyczyną takiego stanu rzeczy było dalsze wykorzystywanie środków z perspektywy finansowej na lata 2014–2020 związanej z finansowaniem projektów unijnych.
kic/Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
