Obywatele będą sprawdzać, w jaki sposób samorządy wydają pieniądze z tzw. funduszu korkowego. Społeczny monitoring rusza w kilkunastu miejscowościach.

Zgodnie z prawem, pieniądze z zezwoleń na sprzedaż alkoholu czyli tzw. „korkowe", mają służyć wspieraniu profilaktyki alkoholizmu i narkomanii. Czy jest tak rzeczywiście, sprawdzą w swoich gminach mieszkańcy, których Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich przygotowało do roli strażników obywatelskich.

Jako pierwsze pod społeczną lupę trafią: Katowice, Malbork, Morąg, Oława, Opole, Orzysz, Pszczyna, Rabka-Zdrój, Ruda Śląska, Rybnik, Skarżysko-Kamienna, Stronie Śląskie, Strzegom, Szczecin, Świecie i Wrocław.

- W przypadku największych miast, szczególnie tych z rozwiniętą turystyką, mówimy o środkach rzędu kilkunastu milionów złotych rocznie - informuje Agnieszka Podgórska z SLLGO, koordynatorka projektu "Mocna Straż".

Jak wyjaśnia, pieniądze te powinny być przeznaczane na realizację Gminnych Programów Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Zapobiegania Narkomanii. - Mimo to, otrzymujemy sygnały, że fundusze te służą często łataniu dziury budżetowej w innych obszarach funkcjonowania gmin - dodaje Podgórska.

Obywatele skupią się na efektywności i przejrzystości pozyskiwania oraz wydawania "korkowego", będą się też przyglądać gminnej polityce zapobiegania i rozwiązywania problemu uzależnień. Szesnaście obywatelskich „komisji śledczych" sprawdzi też, w jaki sposób zapadają decyzje o tym, na co przeznaczyć pieniądze z "korkowego" i w jakim stopniu są one zgodne z rzeczywistymi potrzebami mieszkańców.

Przeszkoleni strażnicy przeanalizują gminne dokumenty, przeprowadzą wywiady z wójtem, prezydentem lub burmistrzem, członkami komisji ds. zapobiegania alkoholizmowi, radnymi, pracownikami ośrodków pomocy społecznej. Ruszą też w teren, by sprawdzić, jak w praktyce wyglądają efekty programów: odwiedzą festyny, imprezy i zabawy finansowane ze środków na zapobieganie alkoholizmowi i będą obserwować, co się na nich dzieje - czy mówi się o trzeźwości, czy może alkohol jest częścią imprezy; przyjrzą się, co dzieje się wokół punktów sprzedaży alkoholu, porozmawiają ze sprzedawcami i klientami.

- Chcemy sprawdzić, czy wydatki są planowane i ewaluowane oraz - co bardzo ważne - czy pieniądze są przeznaczane na działania mogące w dłuższej perspektywie zmienić sytuację na lepszą. Sprawdzamy choćby, czy gmina łoży tylko na już uzależnionych, trafiających do izb wytrzeźwień, czy również na edukację młodzieży - dodaje Podgórska.

Program monitorowania tzw. funduszu korkowego realizowany będzie w ramach projektu „Mocna Straż".

/aba/