Ograniczenie liczby kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast ograniczy nie tylko bierne, ale i czynne prawo wyborcze - ocenili eksperci z kancelarii prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners.

Prawnicy, na zlecenie Związku Miast Polskich, opracowali opinię prawną, w której ocenili zgodność koncepcji ograniczenia maksymalnej ilości kadencji pełnionych przez osoby sprawujące urząd wójta, burmistrza czy prezydenta miasta z Konstytucją RP i Europejską Kartą Samorządu Lokalnego.

Eksperci zwrócili uwagę, że konstytucja i EKSL nie zawierają przepisów bezpośrednio regulujących maksymalną ilość kadencji, którą na stanowisku organów wykonawczych gminy mogą pełnić konkretne osoby. Prawnicy zauważyli też, że brakuje orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego które wprost odnosiłoby się do możliwości ograniczenia maksymalnej ilości kadencji władzy wykonawczej w samorządach.

Zgodnie z opinią kancelarii, konstytucyjnych zasad samorządowego prawa wyborczego związanych z wyborem organów wykonawczych nie można rekonstruować wyłącznie na podstawie art. 169 ust. 3 Konstytucji RP wskazując, iż w tym zakresie ustawodawcy pozostawiono pełną swobodę regulacyjną.

Według prawników, zasady samorządowego prawa wyborczego związane z wyborem organów wykonawczych powinny być rekonstruowane z uwzględnieniem całokształtu regulacji konstytucyjnych i wynikających z nich wartości, w tym z zasady pomocniczości oraz regulacji odnoszących się do samorządu terytorialnego.

W opinii prawnej podkreślono, że ograniczenie samorządowych praw wyborczych związanych z wyborem organów wykonawczych może być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla zapewnienia: bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej lub wolności i praw innych osób.

Zgodnie z oceną mecenasów, ustawowe wprowadzenie dwukadencyjności w samorządach nie wypełnia przesłanek uzasadniających ograniczenie samorządowych praw wyborczych związanych z wyborem organów wykonawczych.

Kancelaria zauważyła także, że z konstucyjnej zasady prawidłowej legislacji wynika obowiązek poprzedzenia decyzji o przygotowaniu projektu ustawy m.in. ustaleniem możliwości podjęcia alternatywnych środków pozwalających na uzyskanie zakładanych celów, określeniem przewidywanych skutków społecznych, gospodarczych, organizacyjnych, prawnych i finansowych każdego z rozważanych rozwiązań oraz zasięgnięciem opinii podmiotów objętych zmianami.

Eksperci uznali za całkowicie błędna i pozbawione jakichkolwiek podstaw argumenty zwolenników ograniczenia kadencyjności organów samorządu terytorialnego, odwołujące się do analogii z Prezydenta RP.

Prawnicy wskazali też, że nieprawidłowości w funkcjonowaniu samorządów nie zostaną rozwiązane w wyniku ograniczenia maksymalnej ilości kadencji pełnionych przez osoby sprawujące urząd wójta, burmistrza czy prezydenta. W ich opinii konieczne jest w tym zakresie podjęcie prac zmierzających do systemowej reformy ustrojowego prawa samorządowego.

Mateusz Mikowski

mm/