Sankcją za niezłożenie oświadczenia majątkowego w przypadku radnych i wójtów nadal jest utrata mandatu.
W przeciwieństwie do sytuacji sprzed czterech lat, spóźnialscy powinni jednak wcześniej otrzymać dodatkowe wezwanie do dostarczenia dokumentów.

Zgodnie z przepisami, na nowo wybranych radnych, ale także wójtach, burmistrzach i prezydentach miast spoczywa obowiązek złożenia oświadczeń majątkowych. Radni powinni je dostarczyć przewodniczącemu rady (sejmiku), przewodniczący rady (sejmiku) oraz wójt – wojewodzie.

W poprawionych przepisach znalazł się wyraźny zapis, że pierwsze oświadczenia w kadencji składane są w ciągu 30 od daty ślubowania. Radni powinni do niego dołączyć informację o terminie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy. Wójtowie – informację o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli taka była prowadzona w dniu wyboru.

Jeżeli termin nie zostanie dotrzymany, przewodniczący rady gminy w stosunku do radnych, a wojewoda w stosunku do przewodniczących rady i wójtów powinien dodatkowo wezwać do złożenia oświadczenia, wyznaczając jednocześnie dodatkowy 14 dniowy termin na wypełnienie obowiązku.

Konsekwencją za niedotrzymanie drugiego terminu jest wygaśnięcie mandatu radnego lub wójta.

Oprócz radnych i wójtów, oświadczenia majątkowe składają także na ręce wójta – zastępcy, sekretarz, skarbnik, kierownik jednostki organizacyjnej, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta.

W ich przypadku konsekwencją niedotrzymania dodatkowego 14 dniowego terminu wyznaczonego przez szefa gminy jest rozwiązanie stosunku pracy w ciągu 30 dni. Nie składają oni jednak oświadczeń w związku z początkiem kadencji, ale w ciągu 30 dni od powołania lub zatrudnienia w samorządzie.

Analizy danych zawartych w oświadczeniu majątkowym dokonują osoby, którym złożono oświadczenie majątkowe, czyli odpowiednio - przewodniczący rady gminy, wojewoda albo wójt. Osoby, którym złożono oświadczenie majątkowe, przekazują także jeden egzemplarz urzędowi skarbowemu, który także je analizuje. Oświadczenie majątkowe przechowuje się przez sześć lat.

Wzory formularzy znajdują się w załącznikach do trzech rozporządzeń Rady Ministrów sprawie określenia wzorów formularzy oświadczeń majątkowych. Dwa – dla gminy i powiatu - zostały wydane 26 lutego 2003 r., trzecie, uwzględniające obowiązkowe zatrudnienie sekretarza w urzędach marszałkowskich - 9 kwietnia 2009.

Podanie nieprawdy, a także zatajenie majątku lub dochodu w oświadczeniu majątkowym powoduje odpowiedzialność na podstawie kodeksu karnego. Wiąże się to z karą pozbawienia wolności do trzech lat.

Cztery lata temu nieterminowe składanie oświadczeń majątkowych oraz informacji o działalności gospodarczej współmałżonków kosztowało utratę mandatu 765 samorządowców, w tym ponad setkę wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Wówczas jednak mandat wygasał bezzwłocznie, po upływie terminu na dostarczenie dokumentów. Były także wątpliwości odnośnie sposobu liczenia ustawowych terminów.


/dp/