Podczas posiedzenia Zarządu ZMP w Ciechocinku, które odbyło się 18 stycznia br. postanowiono, że debata merytoryczna najbliższego Zgromadzenia Ogólnego ZMP w Jeleniej Górze (6-7 marca br.) będzie poświęcona sprawom ustrojowym. Po raz pierwszy od wielu lat istnieje bowiem szansa na realizację wielu samorządowych postulatów dotyczących ustroju i dokończenia reformy administracji publicznej.

Świadczy o tym nie tylko atmosfera czy deklaracje nowego rządu, ale już poczynione pewne kroki, np. w kierunku zmiany ustawy o pracownikach samorządowych, o co od dawna bezskutecznie zabiegały środowiska samorządowe.

Nowe propozycje zmian to: powoływanie sekretarza miasta przez burmistrza, nowa tabela wynagrodzeń (tylko dolne granice), wycofanie się z wymogu dwuletniego doświadczenia w administracji publicznej dla nowo zatrudnianych kierowników w urzędzie gminy, publikowanie jedynie listy wyników naboru na nowe stanowiska (a nie zgłoszonych kandydatów), uelastycznienie naboru (awans zawodowy bez konieczności ogłaszania naboru) czy usunięcie zapisów dających przewodniczącemu rady możliwość wykonywania prawa pracy w stosunku do organu wykonawczego, czyli burmistrza czy prezydenta.

Członkowie Zarządu negatywnie zaopiniowali projekty ustaw o świadczeniach rodzinnych, swobodzie działalności gospodarczej oraz ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Zwracano uwagę, że projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych nie był opiniowany przez Komisję Wspólną i nie posiada analizy skutków finansowych, a specjalne świadczenie dla osób nie mających możliwości skorzystania z ulgi podatkowej z tytułu wychowania dziecka z powodu niepłacenia podatku dochodowego ma być wypłacane właśnie przez gminę (z dotacji celowej finansowanej z budżetu państwa).

Przedstawiciele ZMP uważają, że osoby, których dotyczy ta nowelizacja, już otrzymują środki z pomocy społecznej, a przyznanie im dodatkowych, pozapłacowych źródeł dochodów jest niewłaściwym rozwiązaniem, gdyż nie motywuje do podjęcia zatrudnienia.

Z kolei projekt o swobodzie działalności gospodarczej, który zakłada dalsze ułatwienia dotyczące podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorców, poprzez przeniesienie czynności związanych z rejestracją działalności do urzędów skarbowych uszczupli dochody samorządów (Konin – o 130 tys. zł, Częstochowa – o 300 tys. zł, Poznań – o 1 mln zł). Utrata opłat może zostać zrekompensowana przez zwolnienia pracowników, którzy obecnie się tym zajmują, ale poważniejsza jest jednak utrata przez gminy dostępu do ważnych informacji dotyczących zjawisk gospodarczych na swoim terenie, co jest potrzebne do planowania strategicznego czy przestrzennego.

Chociaż samorządowcy nie sprzeciwiają się idei większej swobody dla przedsiębiorców, to jednak chcieliby mieć zapewniony bezpłatny dostęp do Centralnego Rejestru. Zaproponowano ponadto, aby zostały zniesione opłaty z tytułu zmiany wpisu związane np. ze zmianą nazwy ulicy itp.

Projekt o ochronie zabytków, mimo że zawiera korzystne rozwiązania szczegółowe, odrzucono w całości ze względu na to, że filozofia zmiany spowoduje centralizację dotacji, wydłuży procedury uzyskiwania decyzji i utrudni proces inwestycyjny. – Gminy i inwestorzy potrzebują obecnie sprawnej służby konserwatorskiej i w tym kierunku powinna iść ta nowelizacja – mówił Jan Bronś, burmistrz Oleśnicy.

Jako wysoce szkodliwy uznano natomiast projekt zmiany ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących procesu inwestycyjnego w budownictwie mieszkaniowym, który m.in. znosi pozwolenia na budowę dla obiektów do 5 tys. mkw i 12 m wysokości, likwiduje wydawanie zgody na odrolnienie i wydłuża proces inwestycyjny.

Pozytywnie oceniono projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty. Wątpliwości wzbudziły niektóre zapisy dotyczące pomocy materialnej dla uczniów uzależnionej od dobrego zachowania, konieczności powstania ośrodków wsparcia wychowawczego i odpłatności za pobyt w nich, nadzoru straży miejskiej nad wagarowiczami czy brak egzekucji i narzędzi związanych z wprowadzeniem godziny policyjnej.

Zaakceptowano projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, który umożliwia wypłatę ekwiwalentu za udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych każdemu strażakowi OSP. Zaproponowano rozszerzenie zapisów dotyczących finansowania przez gminę wyposażenia, utrzymania i szkolenia jednostek OSP (art. 32) bezpośrednio z budżetu lub formie dotacji.

Przedstawiciele miast zaakceptowali projekty rozporządzeń MRR w sprawie udzielania przez PARP pomocy finansowej w ramach PO Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, na wspieranie gospodarki elektronicznej oraz zmianę rozporządzenia MZ w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia ZOZ.

Burmistrz Gołdapi, Marek Miros zaapelował o zwrócenie się do europarlamentarzystów o przyspieszenie prac związanych z pomocą publiczną. Brak definicji pomocy publicznej utrudni absorpcję środków z UE, gdyż wykluczy zaangażowanie partnerów prywatnych w proces inwestycyjny. Wyrażono zaniepokojenie związane z likwidacją Listy Indykatywnej z 207 projektami, które miały mieć zagwarantowane środki finansowe na realizację. Postanowiono poruszyć na posiedzeniu Komisji Wspólnej kwestie związane z uczestnictwem w Komitetach Monitorujących członków ZMP. W poczet miast członkowskich przyjęto Szklarską Porębę i Opole Lubelskie.


Spotkanie Zarządu ZMP
z samorządowcami województwa kujawsko-pomorskiego

Jak zwykle przed posiedzeniem Zarządu ZMP spotkali się prezydenci i burmistrzowie miast członkowskich z województwa. Dyskutowano na temat ułatwień poszerzenia granic miast. Zdaniem samorządowców warto stworzyć realny impuls ekonomiczny, który będzie zachęcał do łączenia miast z obwarzankowymi gminami wiejskimi (do ZMP należy aż 100 takich miast) i lobbować za takimi rozwiązaniami, które umożliwiają rozszerzenie granic miasta o tereny związane funkcjonalnie i infrastrukturalnie z miastem jedynie po konsultacjach z mieszkańcami danego obszaru, a nie całej gminy, jak jest obecnie.

Zwracano przy okazji uwagę, że odrolnienie terenów w granicach miast z mocy prawa może rodzić duże niebezpieczeństwo chaosu związanego z brakiem planów na tych obszarach, dlatego powinno się ono odbywać jedynie na wniosek rady miasta.

Podkreślano, że wiele miast traci swoich mieszkańców, często tych najlepiej zarabiających, na rzecz otaczających gmin. Istnieje wiele recept na zapobieganie wyludnianiu się miast, m.in. likwidacja podatku „janosikowego”, zmiana współczynnika w ustawie o dochodach jst zwiększającego subwencję ogólną dla dużych miast czy modyfikacja podatku od nieruchomości. Przedstawiciele Zarządu postanowili zamówić ekspertyzę, która wskaże, w jaki sposób można poprawić sytuację tych miast.

Wyrażono sprzeciw wobec bezpośrednich wyborów starostów oraz opowiedziano się za automatycznym włączeniem wójtów, burmistrzów i prezydentów do rad powiatów. Zaproponowano również, aby podczas najbliższego Zgromadzenia Ogólnego rozważyć postulaty wydłużenia kadencji samorządowej do 6 lat oraz wprowadzenia okręgów jednomandatowych. Zdaniem obecnych na spotkaniu samorządowców należy wreszcie doprowadzić do wdrożenia postulatu „miasto jednym gospodarzem dróg na swoim terenie”. – Drogi to jest krwioobieg dla każdego miasta – podkreślała Iwona Szkopińska, burmistrz Wieruszowa, skarbnik ZMP.

(doc [informacja o ZMP-Ciechocinek.doc])

(doc [Zarzad 2007-2011])

Joanna Proniewicz
kierownik Zespołu ds. informacji i PR
rzecznik prasowy ZMP
Związek Miast Polskich