Obowiązujące przepisy dotyczące superwizji pracy socjalnej mają zbyt ogólny charakter. Dla utrzymania wysokiego poziomu usług wizyjnych niezbędne są zmiany ustawowe – uważa ekspert.

W styczniu 2017 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki społecznej określające standardy dla superwizji pracy socjalnej, która ma na celu wprowadzanie profesjonalnych standardów praktykowania pracy socjalnej i podnoszenie kompetencji zawodowych.

Do wszystkich jednostek nadzorowanych przez resort pracy wystosowano wówczas zapytanie dotyczące możliwości podjęcia współpracy z Centralną Komisją Egzaminacyjną do spraw stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych w zakresie organizacji egzaminów na superwizorów.

Poniżej publikujemy wybrane fragmenty opracowania Macieja Sosnowskiego, autora Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego zawierające wytyczne dla osób ubiegających się o uzyskanie certyfikatu superwizora pracy socjalnej oraz ocenę aktualnego stanu prawnego w zakresie superwizji.

Przystąpienie do egzaminu

Wytyczne Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dla osób zainteresowanych uzyskaniem certyfikatu superwizora pracy socjalnej opublikowane są od połowy lutego 2017 r. pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/2087/D2016000208701.pdf. Zgodnie z nimi osoby ubiegające się o uzyskanie certyfikatu superwizora pracy socjalnej w tak zwanym trybie skróconym, powinny złożyć wniosek o przystąpienie do egzaminu na superwizora pracy socjalnej.

Do wniosku należy dołączyć życiorys zawodowy według wzoru wskazanego przez CKE wraz z załącznikami, potwierdzenie wniesienia opłaty za postępowanie związane z uzyskaniem certyfikatu w wysokości 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2016 r. oraz dwie zaadresowane do siebie koperty.

Dodatkowo kandydat na superwizora pracy socjalnej może przedstawić inne dokumenty, zaświadczenia, certyfikaty, dyplomy mające związek z superwizją pracy socjalnej. Przedstawienie tych dokumentów nie wpływa na ocenę formalną wniosku o egzamin. CKE może zażądać na każdym etapie postępowania weryfikacyjnego dostarczenia oryginałów dokumentów potwierdzających informacje zawarte we wniosku o egzamin, w życiorysie zawodowym lub w tabelarycznym zestawieniu godzin przeprowadzonych konsultacji i poradnictwa.

Wszystkie zaświadczenia dokumentujące doświadczenia doradcze i superwizyjne kandydatów muszą być potwierdzone na specjalnych drukach wskazanych przez CKE. Pierwszy termin egzaminu CKE planuje na przełomie maja i czerwca 2017 r. Termin ten może ulec zmianie w zależności od liczby złożonych wniosków.

Dokumenty do 30 marca

Osoby zainteresowane przystąpieniem do egzaminu w tym terminie powinny złożyć dokumenty najpóźniej do 30 marca 2017 r. Kandydaci powinni dysponować podczas egzaminu kompletem załączników potwierdzających dane zawarte w życiorysie zawodowym oraz wykazie konsultacji i poradnictwa. Przełożenie terminu egzaminu będzie możliwe tylko i wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach losowych (konieczne będzie udokumentowanie braku możliwości przybycia na egzamin w wyznaczonym terminie).

W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na egzaminie w wyznaczonym terminie, dana osoba będzie zobligowana do ponownego wniesienia opłaty egzaminacyjnej. Zainteresowani oczekują nadal na wskazanie przez CKE adresu, na który kandydaci będą mogli przesłać wymaganą dokumentację.

Osoby chcące zostać certyfikowanymi superwizorami pracy socjalnej, niespełniające kryterium art. 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015r. muszą poczekać co najmniej do końca marca na wyłonienie instytucji szkoleniowych, które uzyskają zgodę MRPiPS na realizację szkoleń dla superwizorów pracy socjalnej, a następnie ukończyć szkolenie.

Liczba godzin przeznaczona na realizację szkolenia porównywalna jest do trzysemestralnych studiów podyplomowych. Pierwsi certyfikowani superwizorzy pracy socjalnej rozpoczną swoją działalność najprawdopodobniej już pod koniec czerwca bieżącego roku.

Postulaty zmian prawnych

W środowisku aktywnych zawodowo superwizorów pracy socjalnej oraz w środowiskach akademickich trwają dyskusje o konieczności wprowadzenia zmian ustawowych związanych z utrzymaniem wysokiego poziomu usług superwizyjnych. Mimo toczących się w latach 2012 – 2016 konsultacji społecznych oraz spotkań przedstawicieli MRPiPS z teoretykami i praktykami pracy socjalnej, wiele sugestii i rekomendacji zostało odrzuconych przez ustawodawcę.

Przykładem może być znaczące uszczuplenie w rozporządzeniu przepisów określających standard pracy superwizora, między innymi poprzez uchylenie zapisów określających istotną kwestię kontraktu superwizyjnego. Nie wprowadzono ponadto przepisów wymuszających weryfikację wiedzy certyfikowanych superwizorów oraz nadzoru nad ich pracą. W chwili obecnej superwizor po zdaniu egzaminu otrzymuje certyfikat dożywotnio.

Polskie Towarzystwo Superwizji Pracy Socjalnej

W 2015 r. z inicjatywy grupy praktyków i teoretyków superwizji pracy socjalnej powstało Polskie Towarzystwo Superwizji Pracy Socjalnej (PTSPS), które podjęło się propagowania idei superwizji pracy socjalnej, profesjonalizacji i podnoszenia jakości superwizji pracy socjalnej w Polsce. Celem działań Towarzystwa jest także profesjonalizacja teorii i praktyki pracy socjalnej oraz podnoszenie kompetencji osób pracujących w obszarze pomocy społecznej.

Między innymi w odpowiedzi na bardzo ogólny charakter rozporządzenia, towarzystwo planuje w najbliższym czasie ustanowić kodeks etyczny superwizora pracy socjalnej, a także standardy i wymagania wobec aktywnych zawodowo certyfikowanych superwizorów pracy socjalnej.

Treść rozporządzenia, wymagania związane z procesem certyfikacji oraz wzory pism i zaświadczeń znajdują się na stronie internetowej: http://www.mpips.gov.pl/pomoc-spoleczna/ksztalcenie-i-doskonalenie-zawodowe-pracownikow-sluzb-spolecznych/superwizja-pracy-socjalnej/.

Maciej Sosnowski

Maciej Sosnowski – specjalista pracy socjalnej, pedagog, trener pracy, trener organizacji pozarządowych, metodyk i superwizor pracy socjalnej. Praktyk specjalizujący się w obszarze pracy socjalnej z osobami wykluczonymi, autor książki "Superwizja pracy socjalnej dla praktyków". Uczestniczy w tworzeniu nowatorskich form pracy socjalnej na rzecz osób wykluczonych. Szkoli pracowników socjalnych w zakresie nowatorskich metod pracy z rodzinami. Jest autorem publikacji z obszaru superwizji, pracy socjalnej oraz aktywizacji społecznej i zawodowej osób wykluczonych. Prowadzi specjalistyczne poradnictwo indywidualne i grupowe dla klientów pomocy społecznej. Realizuje programy aktywizacji zawodowej i integracji społecznej oraz autorskie programy zatrudnienia wspieranego. Uczestniczył jako ekspert w projektach standaryzujących superwizję pracy socjalnej oraz pracę socjalną na rzecz osób pozostających bez pracy. Jest członkiem Wojewódzkiej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Stopni Specjalizacji Zawodowej Pracowników Socjalnych w Katowicach oraz członkiem Polskiego Towarzystwa Superwizji Pracy Socjalnej.

Źródło: Uniwersytet Łódzki
dap/Serwis Samorządowy PAP