Rezygnacja z zatrudnienia konieczna do otrzymywania specjalnego zasiłku opiekuńczego nie musi nastąpić dopiero po 30 czerwca 2013 r. - wyjaśnia MPiPS.

Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadziła specjalny zasiłek opiekuńczy. Ma przysługiwać rodzicom, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną. Z końcem czerwca wygasają świadczenie pielęgnacyjne przyznane na starych zasadach.

„W gminach pojawia się niepokojąca interpretacja, zgodnie z którą osoby, które do tej pory otrzymywały świadczenie na starych zasadach, będą musiały teraz podjąć pracę i zaraz z niej zrezygnować" - napisał do nas Czytelnik. „Urzędy twierdzą, iż użyte w nowym przepisie art. 16a słowa „rezygnują" oznacza tyle, że najpierw trzeba zdobyć pracę po czerwcu 2013 r., aby potem zaraz się z niej zwolnić; „zrezygnować" tylko po to, aby spełnić warunek ustawy" - dodaje.

Publikujemy stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie:

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

W związku z powyższym, podstawowym warunkiem otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego jest faktyczna rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną.

Zgodnie z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową rozumie się wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Istotne jest jednak, że żaden przepis ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie zawiera ograniczenia, że faktyczna rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej związana z koniecznością sprawowania opieki nad osoba niepełnosprawną, ma nastąpić dopiero po 30 czerwca 2013 r. Równie dobrze osoba ubiegająca się o specjalny zasiłek opiekuńczy może wykazać, że zakończenie jej aktywności zawodowej związane z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny miało miejsce przed tą datą. Decydujące jest, aby faktyczna rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej miała miejsce i aby była ona spowodowana koniecznością sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną.

Należy jednak podkreślić, że Minister Pracy i Polityki Społecznej nie jest organem uprawnionym do rozstrzygania indywidualnych spraw z zakresu świadczeń rodzinnych ani nie posiada uprawnień do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa w ww. zakresie.

Ostateczna ocena, czy w indywidualnej sprawie miała miejsce faktyczna rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zdefiniowanego w art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, należy do kompetencji konkretnego organu właściwego realizującego świadczenia rodzinne w danej gminie.

Również ocena, czy w indywidualnej sprawie ustalona faktyczna rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, związana była z koniecznością sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność lub znaczny stopień niepełnosprawności, należy do kompetencji organu właściwego realizującego świadczenia rodzinne, dokonującego rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy w formie decyzji administracyjnej, od której stronie przysługuje prawo do odwołania.

Pomocne w tym zakresie może być orzecznictwo sądowo-administracyjne do obowiązującego od 1 maja 2004 r. art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2003 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182, z późn. zm.), który to artykuł zawiera analogiczne zapisy jak art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych (w szczególności wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2010 r. sygn. I OSK 123/10).

/aba/
Serwis Samorządowy PAP

Czytaj też: Gasnący zasiłek. Kończą się świadczenie pielęgnacyjne wydane na starych zasadach