Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. W odniesieniu do wójtów taką rolę pełni osoba wyznaczona przez włodarzy lub sekretarz.

Przypominamy opinię Departamentu Prawnego Państwowej Inspekcji Pracy ws. obowiązku wysłania wójta na zaległy urlop do końca września następnego roku kalendarzowego (GNP - 110 - 4560 - 5 - 1/14/PE/RP):

Wójt gminy, burmistrz i starosta są organami administracji publicznej, ale także są pracownikami samorządowymi, zatrudnionymi na podstawie wyboru. Ich status pracowniczy reguluje ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.) oraz Kodeks pracy. Prawo do urlopu tych osób jest uregulowane w Kodeksie pracy.

Stosownie do przepisów art. 152 Kp. w trakcie trwania zatrudnienia pracownicy (w tym wójt, burmistrz, starosta), mają prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego, który co do zasady powinien być udzielony w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo (art. 161 Kp.).

Jeżeli pracownik nie mógł wykorzystać urlopu wypoczynkowego w tym roku, w którym nabył do niego prawo, to pracodawca jest obowiązany udzielić tego urlopu najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 Kp.).

Wójt, burmistrz, starosta nie mają bezpośredniego przełożonego bowiem sami wykonują obowiązki pracodawcy wobec podległych pracowników. Natomiast zgodnie z art. 8 ww. ustawy o pracownikach samorządowych pracodawcą wójta jest urząd gminy.

Czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta) związane z nawiązywaniem i rozwiązywaniem stosunku pracy wykonuje przewodniczący rady gminy, a pozostałe czynności - także związane z udzielaniem urlopu - wyznaczona przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) osoba zastępująca lub sekretarz gminy.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. Stąd w przypadku niewykorzystania urlopu w ciągu roku kalendarzowego osoba wyznaczona przez wójta ma prawo i obowiązek wysłać wójta na urlop w terminie do końca 30 września następnego roku.

Urlopy niewykorzystane w trakcie kadencji wójta, burmistrza czy starosty, które nie uległy przedawnieniu, przekształcają się w prawo do ekwiwalentu po rozwiązaniu stosunku pracy, co następuje z chwilą wygaśnięcia mandatu (art. 73 § 2 Kp.).

Nieudzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego jest wykroczeniem z art. 282 § 1 pkt 2 Kp. zagrożonym karą grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. W praktyce wykroczenia tego może dopuścić się tylko pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu, na której spoczywa obowiązek realizowania praw pracowniczych wymienionych w tym przepisie.

W odniesieniu do burmistrzów, wójtów, prezydentów miast, będzie to osoba wyznaczona przez burmistrza (wójta, prezydenta miasta), w trybie ustawy o pracownikach samorządowych. W przypadku niewyznaczenia takiej osoby odpowiedzialność spoczywać będzie na sekretarzu gminy.

Inspekcja pracy corocznie prowadzi kontrole w zakresie przestrzegania przepisów o urlopach wypoczynkowych (...).
 
/kic/Serwis Samorządowy PAP