Czy gmina może zakazać wprowadzania psów do miejscowego parku? Według Rzecznika Praw Obywatelskich taki zakaz jest niezgodny z prawem; Rzecznik wystąpił do Rady Gminy Marklowice (woj. śląskie), by wyeliminowała ustanowiony w prawie miejscowym zakaz.
Sprawa ma początek w skardze mieszkańca Marklowic, który zwrócił uwagę RPO na przyjęty przez Radę Gminy zakaz wprowadzania psów do miejscowego parku. Skarżący wskazał, że osoby chodzące po parku z psami są wypraszane, co - w jego ocenie - ogranicza prawo obywateli do korzystania z przestrzeni publicznej.
Zakaz uchwalono na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W regulaminie Gminnego Centrum Rekreacji, który stanowi załącznik nr 1 do uchwały Rady z 7 września 2015 r., zapisano, że w trosce o zachowanie porządku, ładu, a przede wszystkim bezpieczeństwa wszystkich przebywających na terenie parku gminnego, zabrania się wprowadzania na teren parku zwierząt.
Tymczasem - jak podkreśla Rzecznik - do ustalenia obowiązków właścicieli zwierząt domowych organ samorządu zobowiązuje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, na co wskazują w orzecznictwie sądy administracyjne.
Skoro przepis ustawowy (art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) zobowiązuje organ samorządu gminnego do ustalenia obowiązków nakładanych na właścicieli zwierząt domowych dla ochrony przed zanieczyszczeniem terenów do wspólnego użytku, to - jak podkreśla w swoim stanowisku Rzecznik - nie jest dopuszczalne regulowanie tej samej materii i w takim samym zakresie w uchwale podjętej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym.
"Ten przepis ustawy o samorządzie gminnym obejmuje tylko takie sprawy, które nie są objęte delegacją ustawową wynikającą z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a dotyczą zasad i trybu korzystania z urządzeń i obiektów użyteczności publicznej" - podkreśla RPO.
I dodaje, że naczelny Sąd Administracyjny wyraził także pogląd, że działając w ramach kompetencji przysługujących na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, rada gminy (miasta) nie mogła ustanowić całkowitego zakazu wprowadzania psów do obiektu użyteczności publicznej, a jedynie była władna do określenia zasad i trybu korzystania z tego obiektu (zob. wyrok w sprawie o sygn. akt II OSK 3084/17).
RPO - po analizie gminnych uchwał - zauważa, że Rada Gminy Marklowice określiła obowiązki właścicieli zwierząt domowych w regulaminie utrzymania czystości i porządku. Wprowadziła m.in. obowiązek wyprowadzania psów na smyczy, zachowania bezpieczeństwa i ochrony terenów przeznaczonych do użytku publicznego przed zanieczyszczeniami, a także niezwłocznego usuwania zanieczyszczeń spowodowanych przez zwierzęta na terenach publicznych.
"Skoro zatem zasady postępowania ze zwierzętami w miejscach publicznych zostały określone w regulaminie utrzymania czystości i porządku, to regulowanie tej samej materii w akcie prawa miejscowego określającym zasady korzystania z gminnego obiektu użyteczności publicznej, jakim jest park rekreacji, należy uznać za sprzeczne z prawem" - konkluduje RPO.
W związku z tym zastępca RPO Valeri Vachev skierował do przewodniczącej Rady Gminy Marklowice Krystyny Klocek pismo z prośbą "o zmianę przepisów prawa miejscowego tak, aby wyeliminować niezgodne z prawem regulacje ustanawiające zakaz wprowadzania zwierząt do parku rekreacji".
js/