Członkowie służby cywilnej pozostaną poza zbiorowymi układami pracy. Trybunał Konstytucyjny uznał we wtorek, że przepis Kodeksu pracy niedający im prawa do zawarcia takiego układu jest zgodny zarówno z konstytucją, jak i umowami międzynarodowymi.

Regulację wyłączającą możliwość zawierania przez związki zawodowe układów zbiorowych na rzecz członków korpusu służby cywilnej zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego Komisja Krajowa NSZZ Solidarność.

Związkowcy zarzucili naruszenie przepisu konstytucji mówiącego, że związki zawodowe mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień, zaś zakres wolności związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom, jakie są dopuszczalne przez wiążące Polskę umowy międzynarodowe.

Solidarność w tym kontekście wskazała m.in. na konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy, Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Europejską Kartę Społeczną.

Tłumaczył, że korpus służby cywilnej działa w urzędach administracji rządowej w celu zapewnienia zawodowego, bezstronnego, rzetelnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, a jego zwierzchnikiem jest prezes rady ministrów.

"Założenie wykonywania zadań państwa w sposób rzetelny, bezstronny i politycznie neutralny powoduje, że system ustalania wynagrodzeń dla tej zetatyzowanej struktury powinien być bliższy systemowi przewidywanemu dla sędziów i prokuratorów, natomiast metoda układowa do takich założeń nie pasuje" - mówił sędzia.

Wyjaśnił, że skutkować mogłoby to "niepożądaną wewnętrznie dyferencjacją warunków zatrudnienia, a ponadto okoliczności prowadzenia negocjacji układowych mogą negatywnie wpływać na konstytucyjne cechy służby cywilnej".

Reprezentująca Solidarność Ewa Kędzior mówiła podczas rozprawy, że przyjęcie w zaskarżonym przepisie wyłączenia nie jest konieczne w społeczeństwie demokratycznym, a zakres ograniczenia jest zbyt szeroki.

"Wyłączenie możliwości zawierania zbiorowego układu pracy dla całego korpusu służby cywilnej nie jest niezbędne dla ochrony innych ważnych konstytucyjnych wartości, takich jak porządek publiczny, czy zapewnienie dyscypliny budżetowej" - mówiła.

We wniosku Solidarności wskazano, że konstytucja preferuje układową metodę kształtowania stosunków pracy, zaś zaskarżony przepis wyłącza z tej metody ustalanie warunków pracy członków korpusu służby cywilnej, w tym również tych zatrudnionych na umowę o pracę.

"Związki zawodowe mogą podejmować inne niż układ zbiorowy pracy działania w obronie interesów osób zatrudnionych w służbie cywilnej, zwłaszcza różnego rodzaju konsultacje i uzgodnienia, jednak to układ zbiorowy pracy zapewnia najdalej idący wpływ na warunki zatrudnienia" - zaznaczyli skarżący we wniosku.

Korpus służby cywilnej stanowią pracownicy administracji rządowej, np. urzędów wojewódzkich, ministerstw, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędów skarbowych, izb skarbowych i komend policji. Według Solidarności w korpusie może być zatrudnionych na podstawie umowy o pracę ok. 50 tys. osób.

Ograniczając prawo zawierania układów zbiorowych należałoby rozróżnić najwyższych urzędników bezpośrednio zarządzających państwem od osób zatrudnionych w instytucjach rządowych.

O uznanie przepisu za niekonstytucyjny wnioskował także Prokurator Generalny.