Fot. UM Bolesławiec
21 września 2023 r. w bolesławieckiej Sali Rajców nastąpiła prezentacja pierwszych pozyskanych z archiwów USA zdjęć lotniczych Bolesławca i okolic z okresu II wojny światowej. Analiza porównawcza zdjęć z obecnym stanem pozwala odkryć lub uściślić niektóre fakty historyczne oraz dokładne lokalizacje filii Gross-Rosen w ówczesnym niemieckim Bunzlau i okolicach.
Pilotażowa partia zdjęć pochodzi z grudnia 1944 roku – informuje Monika Rutyna, kierownik Referatu Systemu Informacji Przestrzennej, inicjatorka pozyskania zasobów archiwalnych z National Archives Records Administration.
Prezydent Bolesławca Piotr Roman podkreśla, że pochodzące z archiwów amerykańskich fotografie są ważnym materiałem badawczym dla lokalnych historyków, które oprócz relacji świadków stają się podstawowym materiałem do głębszego poznania historii Bolesławca oraz dokładnej lokalizacji nieistniejących już obiektów, w tym obozów pracy z czasów II wojny światowej. Pozyskane zdjęcia lotnicze posiadają niewątpliwie wartość źródła historycznego.
- Gdy swoją świetną, naukową publikację „Arbeitslager Aslau” opracowywał profesor Alfred Konieczny, zapewne nie wiedział - lub też nie miał dostępu do niezwykłego dokumentu – zdjęć lotniczych okolic Bolesławca, wykonanych w grudniu 1944 roku. Dzięki staraniom władz naszego miasta takie historyczne fotografie dotarły do Urzędu Miasta dopiero teraz, w pierwszej dekadzie września 2023 roku! Jedna z nich ukazuje właśnie podobóz KL Gross-Rosen, nazwany „Arbeitslager Aslau”. Po siedemdziesięciu dziewięciu latach zdjęcie to uściśliło dokładnie miejsce lokalizacji owej ponurej filii… – mówi regionalista Zdzisław Abramowicz.
Zdjęcia lotnicze pochodzące z archiwów amerykańskich pozwalają m.in. na dokładną lokalizację baraków obozowych „Bunzlau I”, dotychczas mylnie lokalizowanych przy obecnej ul. Staroszkolnej. Baraki „Bunzlau I" zniknęły wkrótce po II wojnie światowej - niemal wszystkie już w trakcie zajmowania obozu przez Sowietów.
Fotografie stały się cennym źródłem faktycznej lokalizacji baraków obozowych przy obecnym skrzyżowaniu ulic Wańkowicza i Gałczyńskiego – obejmuje on teren zielony, parking oraz zabudowę wielorodzinną przy ul. Wańkowicza.
- …Pojawienie się ostatnio nieznanych zupełnie w Polsce zdjęć lotniczych, wykonanych w grudniu 1944 roku tym razem ostatecznie i ponad wszelką wątpliwość obrazuje faktyczne zlokalizowanie baraków obozu!
Były one jeszcze dalej położone od hal fabrycznych, niż wcześniej przypuszczano, nie mając dostępu do tak ścisłych źródeł. Teraz wiadomo, stąd były te marsze więźniów do zakładu Landa bądź do dawnej huty Karlswerk, gdzie remontowano czołgi – informuje Z. Abramowicz. Więcej na www.boleslawiec.eu.