„17 grudnia bieżącego roku upływa termin implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, tak zwanej dyrektywy o ochronie sygnalistów. Ta dyrektywa potencjalnie, w określonych przypadkach, będzie odnosiła się również do funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego; co więcej – w największych jednostkach samorządu terytorialnego zobowiązanie do jej stosowania pojawi się już w grudniu bieżącego roku” – powiedział Kubalski na ostatnim posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Przedstawiciel Związku Powiatów Polskich zaznaczył, że prace nad ustawą w sprawie sygnalistów prowadzone były przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, którym kierował odwołany 11 sierpnia Jarosław Gowin.

„Trwały prace rządowe nad ustawą o sygnalistach, one były procedowane w resorcie, którym kierował były wicepremier Gowin, na ten moment trudno jest ustalić cokolwiek, co dzieje się z tą ustawą, a jej uchwalenie i odpowiednie vacatio legis jest kluczowe z punktu widzenia zapewnienia stosowania dyrektywy” – podkreślił Kubalski.

„Jest to również o tyle istotne, że już w tej chwili grupa kilku firm consultingowych wyczuła rynek i korzystając z faktu, że nie ma nawet projektu ustawy, zaczyna za pomocą różnego rodzaju pism lekko wpływać na jednostki samorządu terytorialnego, że one powinny w trybie natychmiastowych odbyć szkolenia z zakresu tylko i wyłącznie dyrektywy. Oczywiście w tej firmie, bo bez tego (samorządy) nie będą w stanie wypełnić obowiązków, które będą na nich ciążyły od grudnia” – zaznaczył.

Przedstawiciel ZPP zwrócił się do strony rządowej o przekazanie informacji na temat terminarza prac nad ustawą.

„Nasze pytanie jest następujące: jaki jest terminarz prac nad ustawą i kiedy realnie można oczekiwać jej uchwalenia, bo sprawa jest rzeczywiście bardzo istotna, a też nie chcielibyśmy, żeby ustawa była uchwalana między środą a piątkiem w którymś tygodniu, gdy okaże się, że już mamy tak na dobrą sprawę terminy, które nas gonią” – oświadczył Kubalski.

Procedura w sprawie sygnalistów do wykorzystania przez samorządy

17 grudnia 2021 r. w Polsce oraz innych państwach członkowskich UE wchodzi w życie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (tzw. dyrektywa o ochronie sygnalistów). Zgodnie z dyrektywą wskazane w niej firmy oraz instytucje są zobowiązane do podjęcia szeregu działań mających na celu ich dostosowanie do nowych przepisów, m.in. stworzenie wewnętrznych procedur oraz wewnętrznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości, które zapewnią anonimowość.

Dyrektywa stanowi wytyczne dla rządu Rzeczpospolitej Polskiej do przygotowania ustawy regulującej kwestie ochrony sygnalistów. Jeżeli do 17 grudnia polski ustawodawca tego nie uczyni, to unijne przepisy będą stosowane w naszym kraju bezpośrednio.

jjk