Wójt gminy Piekoszowy zwrócił się do RIO w Kielcach z pytaniami dotyczącymi możliwości finansowania ze środków RFIL inwestycji na terenach popegeerowskich należących obecnie do spółdzielni mieszkaniowej. Chodziło m.in. o remont kotłowni, chodników i parkingu osiedlowego.

W odpowiedzi RIO w Kielcach przypomniała, że wydatkowanie środków z RFIL podlega zasadom gospodarowania środkami publicznymi, zgodnie z którymi wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone w szczególności na zadania własne, które powinny służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. 

„Wydatkowanie środków z RFIL powinno więc odbywać się z uwzględnieniem wyżej powołanych przepisów, w szczególności w zakresie ustalenia kręgu osób, które potencjalnie będą mogły skorzystać z proponowanych inwestycji, tj. czy beneficjentami danego projektu będą wyłącznie mieszkańcy nieruchomości stanowiących własność spółdzielni czy też szerszy krąg osób oraz czy realizacja danego projektu przyczyni się do poprawy życia wspólnoty lokalnej” – wskazała RIO. 

W ocenie Izby w tym konkretnym przypadku dotyczącym wykonania określonych prac na nieruchomości stanowiącej własność spółdzielni mieszkaniowej „co do zasady nie służy zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej jako ogółu mieszkańców danej gminy, lecz powiększa majątek spółdzielni mieszkaniowej”.

Zdaniem RIO § 2 ust. 1 pkt 1a uchwały Nr 102 Rady Ministrów, który stanowi iż środki Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 przeznacza się na wsparcie, kierowane dla gmin z przeznaczeniem na inwestycje i zakupy inwestycyjne realizowane w miejscowościach, w których funkcjonowały zlikwidowane państwowe przedsiębiorstwa gospodarki rolnej „nie daje podstawy do przeznaczania środków z RFIL na wszelkie inwestycje zlokalizowane na tych terenach, w oderwaniu od wyżej powołanych regulacji prawnych”. 

W ocenie RIO gmina może jednak zawierać z właścicielami nieruchomości np. umowy użyczenia celem wykonania na nich inwestycji, które będą służyły zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. 

„Powstałe tak obiekty budowlane lub urządzenia, stanowiłyby własność gminy. Ustawa z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedno Dz. U. z 2020 r. poz. 1990 ze zm.) nie zawiera zakazu zawierania przez gminę stosunków zobowiązaniowych (umów), w których to gmina jest podmiotem korzystającym z nieruchomości osoby trzeciej” – czytamy w opinii RIO. 

W ocenie Izby możliwa jest na tej zasadzie realizacja zadania inwestycyjnego polegająca na wykonaniu osiedlowego placu zabaw i zewnętrznej siłowni oraz zagospodarowanie terenów rekreacyjnych na rzecz ogółu mieszkańców, a nie wyłącznie na rzecz mieszkańców spółdzielni.

Jednocześnie RIO w Kielcach zwróciła uwagę, że wsparcie jest przeznaczone wyłącznie na wydatki majątkowe,
co wynika z §3 Uchwały Nr 102 Rady Ministrów. "Zatem środki z RFIL nie mogą zostać przeznaczone na remonty ciągów komunikacyjnych, parkingów, remont altany śmietnikowej, tj. zadania wskazane we wniosku o udzielenie wyjaśnienia" - podkreśliła RIO.

RIO o inwestycjach realizowanych z funduszu dla gmin popegeerowskich 

W podobnej sprawie opinię wydała również RIO w Szczecinie, która zwróciła uwagę, że zarówno ustawodawca, jak również naczelny organ administracji rządowej nie określił zakresu podmiotowego inwestycji realizowanych w ramach tzw. funduszu dla gmin popegeerowskich. Dlatego według RIO, w celu przyznania środków na realizację zadań na rzecz jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych niezbędne jest ustalenie właściwej podstawy prawnej. 

W takich przypadkach Izba sugeruje, aby gmina określiła w drodze aktu prawa miejscowego, posiadającego umocowanie ustawowe, program umożliwiający udzielnie dotacji na rzecz wskazanych podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych, w drodze którego realizowane będzie zadanie publiczne o zasięgu lokalnym”.

mp/