Wiceminister zapewniła, że resort dostrzega trudności gmin w osiąganiu unijnych wskaźników recyklingu i prowadzi szereg prac mających na celu wsparcie samorządów w tym zakresie. „W tym celu prowadzone są prace legislacyjne, działania edukacyjnoinformacyjne, prowadzona jest współpraca z jednostkami odpowiedzialnymi za finansowanie gospodarowania odpadami jak również współpraca z jednostkami badawczymi” – zaznaczyła wiceszefowa MKiŚ. 

Sowińska wskazała, że resort zaproponował m.in. wprowadzenie przez ustawodawcę zmian dotyczących złagodzenia kar za ewentualne nieosiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu za rok 2024 i 2025 oraz poziomów składowania za rok 2025 przez gminy i inne podmioty odbierające odpady komunalne. 

„W stosunku do podmiotów oraz gmin z obszaru objętego klęską żywiołową wprowadzono zwolnienie z kar, natomiast w przypadku gmin i podmiotów z pozostałych obszarów kraju zmniejszono kary o połowę” – zaznaczyła wiceminister. 

Miasta boją sie kar za śmieci i apelują o obniżenie wymaganych poziomów recyklingu 

Zwróciła przy tym uwagę, że w przypadku nałożenia kary na gminę za nieosiągnięcie poziomu recyklingu istnieje możliwość zawieszenia przez wojewódzki inspektorat ochrony środowiska (WIOŚ) zapłaty kary pieniężnej, na okres konieczny do podjęcia działań naprawczych, w przypadku przedstawienia przez gminę udokumentowanego wniosku dotyczącego podjętych działań naprawczych zmierzających do usunięcia przyczyny nałożenia tej kary. 

„Należy tutaj podkreślić, że postępowanie jest prowadzone przez WIOŚ, który podejmuje decyzje w zakresie ewentualnego zawieszenia kary” – dodała wiceszefowa MKiŚ.

Sowińska przypomniała, że resort klimatu podjął również kroki mające na celu urealnienie poziomów recyklingu wskazując, że już w lipcu 2025 r. Komisja Europejska przychyliła się do wniosku o przesunięcie obowiązku uzyskania wyższego poziomu recyklingu.

„W związku z powyższym Polska jest zobowiązana do osiągnięcia co najmniej 50 % poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu do 2025 r (zamiast 55%) – aktualnie trwają prace legislacyjne, tak aby odpowiednio dostosować przepisy krajowe” – zaznaczyła Sowińska.

Przypomniała też, że gminy mogą zaliczać do ogólnej masy recyklingu bioodpady komunalne kompostowane w przydomowych kompostownikach. Umożliwiają to wyniki ekspertyzy Instytutu Ochrony Środowiska – PIB, które mogą być wykorzystywane do obliczania ilości bioodpadów komunalnych posegregowanych i poddanych recyklingowi u źródła za rok 2024 i lata kolejne. 

„Wykorzystanie przez gminy wyników tej pracy pozwoli zwiększyć wykazywany poziom recyklingu, ponieważ umożliwi wszystkim gminom w Polsce zaliczenie bioodpadów, posegregowanych i poddanych recyklingowi u źródła do łącznej masy odpadów komunalnych wytworzonych i poddanych recyklingowi. Parce badawcze w ww. zakresie są kontynuowane i poszerzone o kolejne nieruchomości” – wyjaśniła Sowińska.

Kilka dni temu zarząd Związku Miast Polskich przyjął stanowisko, w którym zaapelował o obniżenie w 2025 roku poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu z 55 proc. na 50 proc. Zdaniem samorządowców „osiągnięcie tak wysokich i skokowo wzrastających wskaźników (szczególnie w latach 2024 i 2025) jest bardzo istotnym wyzwaniem wręcz niemożliwym do spełnienia dla prawie wszystkich gmin w Polsce”.

Zgodnie z przepisami, począwszy od 2021 r. gminy są obowiązane osiągnąć poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych w wysokości co najmniej: 20 proc. wagowo – za rok 2021; 25 proc. wagowo – za rok 2022; 35 proc. wagowo – za rok 2023; 45 proc. wagowo – za rok 2024; 55 proc. wagowo – za rok 2025.


mp/