Innowacyjność ma zastosowanie we wszystkich obszarach działalności samorządów. Liczy się przede wszystkim kreatywność, bo to właśnie dzięki niej można załatać różne niedostatki finansowe – mówi prof. Stanisław Łobejko z SGH w rozmowie z Serwisem Samorządowym PAP na temat naszego konkursu Innowacyjny Samorząd.
Jaka jest rola innowacji w działalności samorządu terytorialnego?
Samorządy z racji swoich zadań i obowiązków powinny dbać o lokalne społeczności, ich rozwój i dobrobyt, a innowacje mogą im w tym pomóc. Wiele samorządów nie posiada zbyt dużych środków finansowych, stąd nie zawsze mają jak sfinansować swoje projekty. Jednak innowacyjne podejście do tych kwestii może im pomóc w ich rozwiązaniu.. Innowacyjność to przede wszystkim nowe pomysły, nowe rozwiązania i umiejętne wykorzystanie kreatywności mieszkańców gmin.
Czy są jakieś obszary działalności samorządów, gdzie innowacyjność jest szczególnie potrzebna?
Patrząc na różnorodność projektów wpływających na konkurs Innowacyjny Samorząd można powiedzieć, że ma ona zastosowanie we wszystkich obszarach ich działalności. Zgłaszane projekty dotyczą wszystkich rodzajów usług świadczonych przez samorządy – komunalnych, ochrony zdrowia, opieki, bezpieczeństwa jak też i pozostałych. Wiele pomysłów dotyczy szeroko rozumianego obszaru zarządzania – czy to samym funkcjonowaniem urzędów, czy szerzej społecznością lokalną, gminą, miastem czy powiatem. Mamy też liczne przykłady kreatywnego zastosowania nowych technologii, wiele projektów dotyczących ochrony środowiska, ale również wiele rozwiązań społecznych, dotyczących seniorów, osób niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży.
Czy pandemia wpłynęła na innowacyjność samorządów?
Na podstawie projektów zgłoszonych do trzeciej edycji konkursu IS, a więc realizowanych jeszcze w czasie obowiązywania obostrzeń epidemicznych, mogę powiedzieć, że samorządy bardzo dobrze zdały egzamin pandemii. Nie poddały się i pomimo wielu ograniczeń, jakim były poddane, zrealizowały mnóstwo bardzo ciekawych projektów. Ich różnorodność i bogactwo pomysłów i proponowanych rozwiązań jest doprawdy imponująca.
Jakie są główne trendy, jakie można zaobserwować wśród zgłoszonych na konkurs projektów?
Po pierwsze bardzo wiele projektów dotyczy modernizacji istniejącej w gminach infrastruktury poprzez zastosowanie innowacyjnych rozwiązań – ekologicznych, energooszczędnych, niskoemisyjnych. Bardzo wyraźny jest również trend społeczny, ukierunkowany na poprawę funkcjonowania lokalnych społeczności, w tym projekty edukacyjne, integracyjne i aktywizacyjne. Trzeci wyraźny trend dotyczy wszystkich działań ukierunkowanych na ochronę środowiska naturalnego – budowa oczyszczalni, instalacje fotowoltaiczne, systemy monitorowania czystości powietrza i wiele innych.
Niektórzy samorządowcy twierdzą jednak, że ich jednostki znajdują się w tak trudnej sytuacji finansowej, że nie stać ich na innowacyjność. Jak pan skomentuje taki sposób stawiania sprawy?
Faktycznie, docierają do nas takie głosy, jednak osobiście nie zgadzam się z poglądem, że istnieją samorządy zbyt biedne na podejmowanie innowacyjnych działań. Uważam, że jest wręcz przeciwnie, ponieważ dzięki innowacyjnemu podejściu wiele przedsięwzięć samorządowych można zrealizować w sposób bardziej efektywny ekonomicznie. Owszem, finanse w działalności samorządów są ważne. Ale nie są najważniejsze. Liczy się przede wszystkim kreatywność i to właśnie dzięki niej można załatać różne niedostatki finansowe. Nie zapominajmy również o tym, że np. wiele innowacji z obszaru społecznego nie wymaga dużych nakładów finansowych, a one również mogą w znaczący sposób podnosić dobrostan mieszkańców.
Rozmawiał Marcin Mastalerz
mam/