Wójt gminy Moskorzew zwrócił się do RIO z pytaniem dotyczącym obowiązku stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych przez ochotnicze straże pożarne. Konkretnie chodziło o sytuację gdy OSP pozyskała dofinansowanie na modernizację budynku OSP, a realizacja tego zadania ma być pokryta w całości ze środków publicznych. Wójt poprosił o wyjaśnienie, czy w celu wyłonienia wykonawcy zadania wystarczające będzie, że OSP roześle zapytania ofertowe do minimum trzech wykonawców lub zamieści zapytanie ofertowe na stronie internetowej celem wyboru najkorzystniejszej oferty z zachowaniem konkurencyjnego wyboru wykonawców, skoro OSP nie jest jednostką sektora finansów publicznych i jako stowarzyszenie nie jest obowiązana do przeprowadzenia postępowania przetargowego.

W odpowiedzi RIO przypomniała, że OSP są jednostkami ochrony przeciwpożarowej o statusie stowarzyszenia i tworzone są w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym. 

„W związku z powyższym należy uznać, że ochotnicze straże pożarne mogą zostać uznane za zamawiających publicznych, o których mowa w art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.), tj. inne niż jednostki sektora finansów publicznych osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym nie mającym charakteru przemysłowego ani handlowego” – wskazała RIO. 

Izba wyjaśniła, że ochotnicza straż pożarna jest zamawiającym publicznym w rozumieniu przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli ponad 50 proc. środków na jej funkcjonowanie pochodzi z budżetów jednostek samorządu terytorialnego i środków z budżetu państwa. 

„Jeżeli zatem ochotnicza straż pożarna jest zamawiającym publicznym, to jest zobowiązana podmiotowo w oparciu o art. 4 pkt 3 do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych” – dodała RIO. 

Ponadto Izba przypomniała, że w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o OSP ustawodawca wprowadził zasady dotyczące stosowania ustawy, z którego wynika, „iż dla obowiązku stosowania ustawy decydujące znaczenie ma wartość zamówienia, a nie źródło jego finansowania”. 

mp/