Biuro RPO poinformowało w komunikacie, że otrzymało pismo obywatela dotyczące wysokości stawki podatku od nieruchomości za tzw. budynki gospodarcze. Mieszkaniec zwrócił uwagę, że budynki należące do infrastruktury przydomowej (szopy, altany, komórki) mogą być obciążane stawką podatku od nieruchomości dziesięciokrotnie wyższą od budynków mieszkalnych.

Zaliczane są one przez organy podatkowe do tzw. „pozostałych budynków”, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy  o podatkach i opłatach lokalnych. Są to budynki niemieszkalne, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zgodnie z tym przepisem ustalany przez radę gminy podatek od tzw. budynków pozostałych nie może przekroczyć 11,17 zł od m kw. powierzchni użytkowej. Maksymalną wysokość podatku od budynku mieszkalnego Minister Finansów ustalił na 1,15 zł od 1 m kw. powierzchni użytkowej - kwota maksymalna.

Oznacza to, że podatek od budynków, gdzie przechowuje się np. opał, żywność czy narzędzia gospodarskie, jest w wielu przypadkach wyższy od podatku od dużego budynku mieszkalnego.

RPO zwrócił uwagę, że przepisy Konstytucji RP i ustaw przyznają organom samorządu terytorialnego prawo do poboru podatków na rzecz lokalnego budżetu oraz do kształtowania ich wymiaru. Zaznaczył jednak, że nie należy tracić z pola widzenia konieczności dążenia ustawodawcy do zapewnienia racjonalności i proporcjonalności w kształtowaniu regulacji podatkowych. 

Zdaniem RPO "trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie dla odmiennego traktowania poszczególnych budynków składających się na pewną całość funkcjonalną, w sytuacji gdy obiekty te służą tylko i wyłącznie zamieszkiwaniu podatnika w danym miejscu i zaspokajaniu jego potrzeb życiowych. Nie ulega wątpliwości, że posiadanie tych budynków stanowi immanentny element mieszkania”.

W ocenie Rzecznika zakwalifikowanie przez ustawodawcę budynków gospodarczych do tzw. budynków pozostałych opodatkowanych wyższą stawką podatku od nieruchomości – w oderwaniu od funkcji, którą pełnią – może naruszać proporcję pomiędzy wynikającym z art. 84 Konstytucji RP obowiązkiem ponoszenia ciężarów publicznoprawnych, a zasadą równego nakładania obowiązków podatkowych (art. 32 Konstytucji RP).

Dlatego RPO poprosił ministra finansów o wyjaśnienie ratio legis ukształtowania maksymalnych stawek podatku od budynków gospodarczych w wysokości dziesięciokrotnie wyższej od stawek za budynki mieszkalne. RPO poprosił również o informację, czy resort widzi potrzebę ustawowej zmiany proporcji wysokości opodatkowania budynków mieszkalnych i pozostałych.

mp/