2019 r. wybory parlamentarne w Warszawie Fot.PAP/L.Szymański
Dostosowywanie lokali wyborczych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami to istotna gwarancja zasady powszechności wyborów – przypomina Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar i apeluje do samorządów o odpowiednie przygotowanie lokali na wybory prezydenckie.
Rzecznik przypomina, że w 2019 r. pracownicy jego Biura stwierdzili uchybienia w 121 lokalach wyborczych, co stanowiło 78 proc. wszystkich kontrolowanych lokali. Większość uchybień dotyczyła organizacji lokalu, np. oznakowania przeszkód czy właściwego przygotowania miejsc zapewniających tajność głosowania.
RPO publikuje list do władz Gdańska, w którym zwraca się o "należyte przygotowanie lokali wyborczych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami" i zapewnia, że podobne listy skierował do innych samorządów.
W liście Rzecznik przypomina, że prowadzi kontrole lokali przed każdymi wyborami ogólnokrajowymi. Ostatnia taka kontrola była przeprowadzona 11 i 12 października 2019 r. - bezpośrednio przed wyborami do Sejmu i Senatu.
Pracownicy Biura RPO wizytowali wówczas w 23 miejscowościach 155 lokali wyborczych, mających status dostosowanych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami. Oceniali warunki techniczne tych lokali, które określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych.
Uchybienia stwierdzono w 121 lokalach (78 proc. ogółu wizytowanych). Niemal w co trzecim (30 proc.) lokalu stwierdzono trzy i więcej uchybień.
Najczęstsze stwierdzone uchybienia to: brak oznakowania krawędzi stopni schodów (70 proc. wizytowanych lokali), brak oznakowania przegród szklanych (42 proc. lokali), niedostosowane miejsce zapewniające tajność głosowania (niewłaściwa wysokość blatów – 37 proc. lokali oraz niewłaściwe wymiary: szerokość, głębokość – 24 proc. lokali), brak dodatkowego oświetlenia w miejscu zapewniającym tajność głosowania (26 proc. lokali), zbyt wysokie progi drzwi wejściowych (16 proc. lokali), niewłaściwe rozmieszczenie informacji i obwieszczeń PKW (14 proc. lokali), śliska posadzka - bez właściwości przeciwpoślizgowych (10 proc. lokali).
"W wielu przypadkach członkowie obwodowych komisji wyborczych nie znali wymogów wynikających z przepisów rozporządzenia z 2011 r. Często nie mieli również wiedzy o obowiązkach wynikających z wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej, w szczególności w odniesieniu do obowiązku sprawdzenia, czy lokal i elementy jego wyposażenia bezwzględnie spełniają warunki rozporządzenia, a także konieczności zawiadomienia przez komisję wójta i urzędnika wyborczego o stwierdzonych nieprawidłowościach" - stwierdza RPO.
Jak podkreśla Rzecznik, stwierdzone uchybienia w zdecydowanej większości nie dotyczyły barier architektonicznych budynków, odnosiły się natomiast do samej organizacji lokalu wyborczego: oznakowania przeszkód, czy właściwego przygotowania miejsc zapewniających tajność głosowania.
"Zlikwidowanie tych uchybień i zapewnienie stanu zgodnego z kryteriami wskazanymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury może być przeprowadzone dość szybko i nie powinno nastręczać znaczących obciążeń organizacyjnych i technicznych" - wskazuje RPO.
js/