Samorządy lekceważą obowiązek prowadzenia gminnych ewidencji zabytków oraz sporządzania programów opieki nad zabytkami - alarmuje NIK
Zaniedbania m.in. samorządów powodują, że stan części zabytków ulega degradacji, stwarzając czasami zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego – alarmuje NIK.
Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że konserwatorzy zabytków nie mają pełnej wiedzy dotyczącej stanu obiektów zabytkowych. W latach 2013 - luty 2015, w ramach nadzoru konserwatorskiego, skontrolowali zaledwie 0,7 proc. zabytków ujętych w ewidencjach wojewódzkich. Blisko połowa miejskich konserwatorów w ogóle nie przeprowadza kontroli obiektów zabytkowych.
Według NIK konserwatorzy w swoich działaniach w niewystarczającym stopniu reagują też na zaniedbania samorządów. Przykładem może być brak gminnych programów opieki nad zabytkami oraz nieprowadzenie gminnej ewidencji zabytków, których obowiązek sporządzenia i prowadzenia został nałożony ustawą.
W lutym 2015 roku w poszczególnych województwach programu opieki nad zabytkami nie posiadało od 68 do 97 proc. gmin, a gminnej ewidencji od 20 do 72 proc. Ponadto ponad 77 proc. założonych ewidencji była nierzetelna, gdyż nie odzwierciedlała faktycznej liczby obiektów zabytkowych. Wojewódzcy konserwatorzy, znając skalę zjawiska, najczęściej nie podejmowali działań mających na celu zmianę tego niekorzystnego stanu.
Ponadto samorządy nie stosują jednolitej praktyki przyjmowania i publikowania gminnej ewidencji zabytków. Może to prowadzić do sytuacji podobnych jak w Bydgoszczy, gdzie urzędnicy jednego z wydziałów Urzędu Miasta bez uzgodnienia z Miejskim Konserwatorem Zabytków wydali zgodę na rozbiórkę budynku magazynowego objętego gminną ewidencją zabytków.
Połowa spośród skontrolowanych gmin zawarła z wojewodą porozumienie w sprawie ochrony zabytków. Dzięki nim samorządy uzyskały uprawnienia m.in. do wykonywania nadzoru konserwatorskiego, a także wydawania decyzji administracyjnych np. w zakresie sposobu prowadzenia prac remontowych czy umieszczania na zabytkach urządzeń, napisów i reklam. Z 11 gmin, które na mocy porozumienia przejęły prowadzenie kontroli w ramach nadzoru konserwatorskiego, aż 5 nie realizowało tego zadania. NIK zwróciła też uwagę, że przekazywanie gminom uprawnień w przypadku zabytków będących ich własnością może rodzić konflikt interesów.
Źródło: NIK
aba/Serwis Samorządowy PAP