Uchwała budżetowa gminy na 2013 r. powinna uwzględniać prognozowane wpływy z tytułu nowej opłaty śmieciowej – przypomina RIO w Warszawie. Za Izbą przypominamy najważniejsze zasady konstruowania budżetu JST oraz projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej.

Izba przypomina, że na chwilę obecną obowiązują te same zasady formalne dotyczące uchwał budżetowych, co w roku ubiegłym. Uchwała budżetowa powinna być zgodna z art. 212, co do treści, zawierać załączniki określone w art.214 i art.215 ufp. i fakultatywne upoważnienia zarządu do:
- zaciągania kredytów i pożyczek oraz emitowania papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90;
- dokonywania zmian w budżecie, w zakresie określonym w art. 258.

Zawarte w uchwale budżetowej upoważnienie z art. 258 może dotyczyć:
1) dokonywania innych zmian w planie wydatków niż określone w art. 257, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami;
2) przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego;
3) przekazania uprawnień innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy.

Upoważnienie z punktu 1 należy określić pozytywnie tzn. wymienić, jakich dodatkowo poza upoważnieniami ustawowymi zawartymi w art. 257 ufp zmian w planie wydatków w ramach działu organ wykonawczy może dokonywać.

Dodatkowymi ograniczeniami są przepisy art. 232 ufp wyłączające możliwość dokonania przez organ wykonawczy zmian w kwotach wydatków na przedsięwzięcia, czyli wieloletnie zadania bieżące i inwestycyjne. Tak, więc w praktyce upoważnienie to może dotyczyć zmian w planie wydatków w ramach działu, czy rozdziału na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy i zmian w planie rocznych zadań inwestycyjnych niepowodujących jednak zmian w programie tych zadań tzn. bez możliwości wprowadzania nowych czy rezygnacji z wykonania przyjętych zadań.

Minimalna szczegółowość uchwał powinna być zgodna z art. 235 i 236 i uchwałą proceduralną. Zgodnie z art. 214 ufp w załącznikach do uchwały budżetowej zamieszcza się:
1) zestawienie planowanych kwot dotacji udzielanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) plan dochodów rachunku dochodów jednostek, o których mowa w art. 223 ust. 1, oraz wydatków nimi finansowanych;
3) plany przychodów i kosztów samorządowych zakładów budżetowych.

Do projektu uchwały budżetowej nie zamieszcza się informacji o stanie mienia komunalnego. Przy planowaniu dochodów bieżących i wydatków bieżących należy pamiętać o zasadzie zrównoważenia wydatków bieżących dochodami bieżącymi i ewentualną nadwyżką budżetową z lat ubiegłych lub wolnymi środkami wynikającej z art. 242 ufp. Zasada ta obowiązuje w odniesieniu do planowanego budżetu i wykonanego budżetu na koniec roku.

Wykonane wydatki bieżące nie mogą być wyższe niż wykonane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki. W wyjątkowej sytuacji realizacji zadań bieżących ze środków UE, wykonane wydatki bieżące mogą być wyższe niż wykonane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, jednakże jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań bieżących ze środków UE w przypadku, gdy kwota ta nie została przekazana w danym roku budżetowym.

Wraz z projektem uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego przedkładają radzie i regionalnej izbie obrachunkowej do zaopiniowania projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej. Zgodnie z art.230 może to być także projekt zmiany uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej.

Przy podejmowaniu decyzji o nowej uchwale pamiętać należy, że nie można uchylić obowiązującej uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej, jednocześnie nie podejmując nowej uchwały w tej sprawie (art. 230 ust. 7) i odwrotnie przy podejmowaniu nowej uchwały należy uchylić dotychczasową. Kontynuowane muszą być przy tym zapisy o realizacji przedsięwzięć.

Nie można swobodnie kształtować załącznika z planem przedsięwzięć i dokonywać zmian kwot wydatków na ich realizację. Bowiem zmiana kwot wydatków na realizację przedsięwzięć może nastąpić tylko w wyniku podjęcia uchwały organu stanowiącego jst, zmieniającej zakres wykonywania lub wstrzymującej wykonywanie przedsięwzięcia (art. 231 ust.1).

Opinia regionalnej izby obrachunkowej zawierać będzie w szczególności ocenę zgodności WPF z wymogami art. 226 i 227 ufp dotyczącymi jej zawartości, szczegółowości i prawidłowości okresu prognozy, jej realności oraz możliwości finansowych realizacji przedsięwzięć i obsługi długu w danym okresie czasowym ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia przestrzegania przepisów ustawy dotyczących uchwalania i wykonywania budżetów w następnych latach, na które zaciągnięto i planuje się zaciągnąć zobowiązania.

Przy sporządzaniu objaśnień do WPF ze względu na wymóg jej realności, który będzie podlegać ocenie składu orzekającego należy sporządzić uzasadnienia dla przyjętych podstawowych wielkości i prognozowanych zmian w kolejnych latach. Ustawa nie daje podstaw prawnych dla rady do określania trybu prac nad WPF i jej szczegółowości.

Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej i jej zmiany należy wyłącznie do zarządu jednostki samorządu terytorialnego. W relacji do projektu uchwały budżetowej należy przede wszystkim uwzględnić wymóg art. 229 ufp, iż wartości przyjęte w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie jednostki samorządu terytorialnego powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów oraz długu jednostki samorządu terytorialnego.

Jeśli chodzi o okres sporządzania WPF zgodnie z art. 227 ufp WPF obejmuje okres roku budżetowego oraz co najmniej trzech kolejnych lat. Jest to, więc okres minimalny. Natomiast maksymalny termin wyznaczają przyjęte limity wydatków przedsięwzięć ujętych w WPF. Prognozę kwoty długu, stanowiącą część wieloletniej prognozy finansowej, sporządza się na okres, na który zaciągnięto oraz planuje się zaciągnąć zobowiązania.

Średni wskaźnik obliczany na podstawie art.243 ufp (nadwyżka operacyjna) ustala się za okres lat 2010, 2011 i III kwartały 2012 r.

Zgodnie z ustawą przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych w dalszym ciągu obowiązują zasady określone w art. 169-171 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. Na podstawie art.122 ust.3. tej ustawy w latach 2011-2013 do wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego załącza się informację o relacji, o której mowa w art. 243 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r o finansach publicznych, czyli informację o kształtowaniu się nadwyżki operacyjnej.

W związku z tym, iż rok 2013 będzie ostatnim rokiem obowiązywania dotychczasowych wskaźników obciążeń budżetu obsługą zadłużenia składy orzekające przy opiniowaniu projektów zwracać będą szczególną uwagę na zachowanie relacji o której mowa w art.243 ufp. Nie zachowanie tej relacji skutkować będzie niemożnością uchwalenia budżetu przez daną jednostkę samorządu terytorialnego w 2014 r.

RIO prosi także o sporządzenie i przesyłanie WPF w systemie BeSTi@.

W uchwale w sprawie wieloletniej prognozy finansowej zamieszczane są także upoważnienia dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań:
- związanych z realizacją określonych przedsięwzięć;
- z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy;
- upoważnienie zarządu do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych prowadzących gospodarkę finansową w ramach budżetu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania powyższych zobowiązań.

Projekt uchwały w sprawie WPF podobnie jak i uchwały budżetowej jest przedmiotem jawnej debaty na mocy art. 34 ust. 1 pkt. 4 n.u.f.p.

Ponadto RIO informuje, że w związku z nowelizacją ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 152, poz. 897, Nr 171 poz. 1016) od 1 stycznia 2013 r. dochodami budżetów gmin stają się opłaty pobierane na podstawie w/w ustawy, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w projekcie budżetu.

Oprac. RIO w Warszawie

Czytaj także: "Stawka za śmieci"

/mp/