Pieniądze dla powiatów z PFRON-u nie są dzielone sprawiedliwie, a prawo dotyczące ich przekazywania dla niepełnosprawnych w wielu miejscach jest niespójne – uważa Związek Powiatów Polskich i apeluje o zmiany.

Na XX Zgromadzeniu Ogólnym ZPP przyjął stanowisko w sprawie koniecznych zmian w zakresie dysponowania przez samorządy środkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Nierówny dostęp

Zgodnie z prawem, algorytm podziału środków z PFRON powinien uwzględniać liczbę osób niepełnosprawnych. Powiaty uważają jednak, że dane służące do wyliczenia algorytmu (dane z GUS z 2011 r.) są nierzetelne, bo zbierane inaczej niż w 2002 r.

„Są duże rozbieżności pomiędzy rzeczywistą liczbą osób niepełnosprawnych zamieszkujących dany powiat a danymi prezentowanymi przez GUS” – czytamy w stanowisku.

„Oparto się o administracyjne bazy danych oraz informacje uzyskane w ramach spisu reprezentacyjnego, co oznacza, że nie wszystkim Polakom zostały zadane pytania o niepełnosprawność, a dane zostały uogólnione na całą populację. Ponadto z uwagi na dobrowolny charakter pytań duża grupa respondentów odmówiła udzielenia odpowiedzi na pytanie” – tłumaczą przedstawiciele powiatów.

Ich zdaniem, „bardziej wiarygodnym i aktualnym źródłem informacji są dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz dane powiatowych zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności”.

Dla wsi mniej niż dla miasta

ZPP zwraca również uwagę, że „powiaty, na obszarze których przeważają głównie tereny wiejskie otrzymują mniejsze środki”. Dlaczego? Ponieważ dane do wyliczenia wysokości środków dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych i osób niepełnosprawnych poszukujących pracy pochodzą z tzw. bezrobocia rejestrowanego.
 
„Tymczasem wielu niepełnosprawnych mieszkańców wsi, ze względu na ograniczenia wynikające z samej niepełnosprawności oraz większe trudności komunikacyjne dużo rzadziej rejestrują się w urzędach pracy, niż mieszkańcy miast” – czytamy w stanowisku.

Kierownik między młotem a kowadłem

Problemy są też z obsługą wniosków składanych przez osoby niepełnosprawne. Starostowie uważają, że przepisy w tej dziedzinie są niespójne. Z jednej strony art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mówi, że „rada powiatu może podjąć uchwałę w przedmiocie podziału środków PFRON nie wcześniej niż na przełomie lutego/marca danego roku budżetowego”. Natomiast zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków PFRON wniosek o dofinansowanie osoba uprawniona składa w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego realizację zadań.

„W konsekwencji, jeżeli kierownik jednostki powiatu dotrzyma terminu, o którym mowa w powołanym przepisie rozporządzenia naruszy równocześnie art. 35a ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych tj. wejdzie w ustawowe kompetencje rady powiatu w zakresie decydowania o przeznaczeniu środków PFRON” – czytamy w stanowisku.

Jeżeli „decyzje zostaną podjęte po przyjęciu przez radę powiatu wymaganej ustawą uchwały, naruszony zostanie termin załatwienia sprawy określony w przepisie rozporządzenia” – tłumaczą przedstawiciele powiatów. I apelują o zmiany.

Powiaty otrzymują środki z PFRON zgodnie z art. 48 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Algorytm przekazywania środków określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 maja 2003 r. w sprawie algorytmu przekazywania środków PFRON samorządom wojewódzkim i powiatowym.

amk/ Serwis Samorządowy PAP