Skoro wyborcy nie mogą ograniczać swobody radnego w wykonywaniu jego mandatu, to tym bardziej - bez wyraźnej podstawy prawnej - nie może tego robić rada gminy, ani jej przewodniczący.

Wojewoda Mazowiecki Jacek Kozłowski w rozstrzygnięciu nadzorczym zwrócił uwagę, że wolność mandatu radnego wynika ze ślubowania według roty przewidzianej w ustawie o samorządzie gminnym (art. 23a ust. 1). Oznacza to, zdaniem wojewody, że radny reprezentuje całą wspólnotę samorządową, wszystkich mieszkańców gminy, a nie tylko swój komitet, bądź też swoich wyborców.

W rezultacie - wskazał w rozstrzygnięciu nadzorczym Kozłowski - za wyniki zgodnych z prawem działań wynikających z wykonywania mandatu, radny ponosi przed wyborcami jedynie odpowiedzialność polityczną, która podlega weryfikacji podczas wyborów do rady następnej kadencji.

„(…) skoro wyborcy nie mogą ograniczać swobody radnego w wykonywaniu jego mandatu, to tym bardziej rada gminy, ani jej przewodniczący nie mogą (bez wyraźnej podstawy prawnej) dodatkowo krępować radnego” – brzmi treść rozstrzygnięcia nadzorczego.

Jak podkreślił wojewoda, powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, w szczególności nie wolno wobec radnego stosować żadnych środków dyscyplinujących (wyrok NSA z dnia 17 listopada 1997 r. sygn. akt SA/Wr 2515/95).

„Ustawa o samorządzie gminnym nie zawiera przepisu mogącego stanowić podstawę normatywnego określenia w statucie gminy obowiązków radnego ponad ustalone w art. 23 ust. 1” – zaznaczył Kozłowski. Przywołał przy tym wyrok WSA z dnia 3 listopada 2008 r. (sygn. akt IV SA/GL 369/08)

Wojewoda stwierdził nieważność części uchwały Rady Gminy Leszno (woj. mazowieckie) ws. statutu gminy, w którym zawarto normy dotyczące mandatu radnego. Zgodnie z zapisami uchwały protokół z posiedzenia rady powinien zawierać nazwiska radnych nieobecnych na sesji oraz nazwiska radnych, którzy nie uczestniczyli w głosowaniu.

Ponadto w uchwale ustalono, iż radni mają obowiązek: utrzymywać stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami; przyjmować zgłoszone przez mieszkańców gminy postulaty i przedstawiać organom gminy do rozpatrzenia; informować i wyjaśniać mieszkańcom przebieg, cele i rezultaty pracy organów gminy; informować wyborców o swojej działalności w radzie; przestrzegać zasad etyki radnego wypływających z treści roty ślubowania.

Zgodnie z uchylonym statutem w razie niemożności wzięcia udziału w sesji lub w obradach komisji, której są członkami, radni uprzedzają o swojej nieobecności przewodniczącego rady lub wiceprzewodniczącego komisji.

Na rozstrzygnięcie nadzorcze gminie przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

/kic/Serwis Samorządowy PAP