Najważniejsza zmiana, jaką wprowadza ustawa to wprowadzenie od 1 stycznia 2024 r. do systemu prawnego nowego świadczenia – świadczenia wspierającego kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością oraz modyfikację warunków przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego.

Po zmianach świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać rodzicom lub innym osobom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi w wieku do ukończenia 18 r. życia, bez jakiegokolwiek ograniczeń w zakresie podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Poza tym, pobieranie przez opiekuna własnych świadczeń emerytalno-rentowych nie będzie miało żadnego wpływu na jego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. O świadczenie pielęgnacyjne będą mogły się również ubiegać wszystkie rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinne domy dziecka oraz dyrektorzy placówek pieczy zastępczej.

MRiPS zwróciło uwagę na zmianę, jaką jest także wprowadzenie wyższej kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli w rodzinie jest więcej, niż jedno dziecko z niepełnosprawnością. Realizując kolejny postulat opiekunów osób z niepełnosprawnościami, wprowadzono poprawkę, zgodnie z którą - jeśli rodzic/opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami - świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami.

"Całkowicie realizujemy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r. poprzez skreślenie z ustawy o świadczeniach rodzinnych zapisu uzależniającego dotychczas prawo do świadczenia pielęgnacyjnego od daty powstania niepełnosprawności u osoby wymagającej opieki" – wskazał wiceminister rodziny i polityki społecznej oraz pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik.

Wprowadzono także pełną i bardzo szeroką ochronę praw nabytych opiekunów osób z niepełnosprawnościami, które nabyły bądź nabędą na starych, obowiązujących przed wejściem w życie ustawy (do 31 grudnia 2023 r.) zasadach, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna. Osoby te, jeśli taka będzie ich wola, będą mogły w dalszym ciągu pobierać wymienione świadczenia zgodnie z dotychczasowymi przepisami, także w przypadku uzyskania kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność lub rozpoczęcia kolejnego okresu zasiłkowego.

Resort szczególną uwagę zwraca na fakt, że ubieganie się o świadczenie pielęgnacyjne nie łączy się z koniecznością uzyskania żadnych nowych decyzji przez osobę z niepełnosprawnością – tak, jak dotychczas, istotne będzie wyłącznie posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności z odpowiednimi wskazaniami (dla dzieci) lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności w stopniu znacznym (dla osób 16-18 lat).

"Polityka świadczeń będzie ukierunkowana na upodmiotowienie osoby z niepełnosprawnością, by mogła sama decydować, jak wykorzystywane ma być otrzymywane wsparcie. Warunki przyznawania nowego świadczenia wspierającego wpisują się także w oczekiwania i potrzeby środowisk osób z niepełnosprawnościami dotyczące zróżnicowania wysokości wsparcia od indywidualnych potrzeb wsparcia" – wskazuje pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik.

Realizatorem świadczenia będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Pewne obowiązki z tego tytułu dotyczą też zamorządów. Ustawa stanowi m.in., że za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna wójt, burmistrz lub prezydent miasta (poza wyszczególnionymi w ustawie wyjątkami) opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

agz/ mir/ js/